Некои луѓе стануваат нервозни при самата помисла дека патуваат со авион, воз или автомобил. Стравот од болест во движење ги засенува сите соништа за релаксирачки одмор и може да го претвори секојдневното патување до работа во жив кошмар.
Болеста на движење се јавува кога мозокот добива спротивставени сигнали – помеѓу она што нашите очи го гледаат и она што нашето тело го чувствува, кога сме физички неподвижни (како кога седиме во автомобил), но сепак се движиме (патуваме), пренесува Danas.
На пример, кога седиме во автомобил во движење, нашите тела се физички неподвижни, но нашите очи можат да видат предмети во движење.
Луѓето кои страдаат од болест при движење реагираат физички на овие мешани сигнали – со симптоми на гадење, зашеметеност и општа непријатност.
Некои доживуваат симптоми толку агресивни што би сакале целосно да избегнуваат долги патувања.
Други се уште бараат чудотворен лек. Но, што точно предизвикува болест при движење и како се лекува?
Која е причината?
За да се разбере зошто се јавува болест при движење, помага да се разбере како нашиот мозок ги обработува сензорните сигнали што ги добива од нашето тело.
Мозокот добива постојани сензорни сигнали од внатрешното уво и рецепторите во мускулите, тетивите и зглобовите за движењето и положбата на телото.
Внатрешното уво е центар на рамнотежа. Тој е дел од мрежата наречена вестибуларен апарат. Овој систем вклучува три пара полукружни канали и две кесички, наречени сакулус и утрикулус. Тие испраќаат информации до мозокот за движењето и положбата на телото.
Полукружните канали содржат течност која се движи кога ќе ја свртите главата. Тие го откриваат правецот на движење на главата, како што се навалување нагоре или надолу, десно или лево и вртење настрана.
Сакулусот и утрикулусот се чувствителни на гравитацијата. Тие му кажуваат на мозокот кога телото се движи напред, назад, настрана или горе-долу. Но, ако вашите очи гледаат едно, вашите мускули чувствуваат друго, а вашето внатрешно уво почувствува нешто друго, мозокот почнува да добива мешани сигнали. Оваа сензорна неусогласеност доведува до болест на движење.
На пример, замислете дека возите автомобил: предметите влегуваат, а потоа излегуваат од вашето видно поле, поттикнувајќи ги вашите очи да испратат сигнали до мозокот дека се движите. Но, вашето внатрешно уво и нервните завршетоци во вашите мускули и зглобови чувствуваат дека сè уште седите – и затоа сте неподвижни – така што тие пораки се спротивставени.
Од друга страна, во авион или на брод може да се случи токму спротивното: вашите внатрешни уши и мускули го чувствуваат движењето, но хоризонтот изгледа неподвижен. И така, едното сетило го чувствува движењето, додека другото не.
Резултат: гадење, главоболки и општа непријатност и дезориентација.
Кои се симптомите на болеста при движење?
Болеста на движење предизвикува мноштво симптоми. Тие обично почнуваат благо и се влошуваат ако движењето што ги започнало не се прекине. Симптомите вклучуваат: несвестица, зашеметеност, нерамнотежа или чувство на вртоглавица.
Гадење
Повраќање
Главоболка
Бледа кожа
Потење
Замор
Обично се потребни 20 минути за симптомите да исчезнат – или да ви се вратат „копнените нозе“, како што сакаат да кажат морнарите.
Тешките симптоми, сепак, може да потраат до 24 часа за да се решат.
Кој е склон кон болест на движење?
Секој може да страда од болест на движење, но некои луѓе се поподложни на тоа од другите – како што се децата на возраст од две до 12 години, бремени жени и луѓе со историја на мигрена.
За нештата да бидат поинтересни, бебињата се речиси целосно имуни на болеста при движење.
Џон Голдинг, професор по применета психологија на Универзитетот во Вестминстер, во Лондон, вели дека тоа е најверојатно затоа што нивниот мозок сè уште не е прилагоден на корелацијата помеѓу очите и ушите – и нивната улога во регистрирањето на движењата.
Генетиката исто така игра улога во болеста при движење.
Дури 65 отсто од луѓето кои страдаат од болест на движење ја наследиле оваа состојба, вели професорот Голдинг.
Како да се ублажат симптомите?
Превенцијата е секогаш подобра од лекувањето. Еве неколку совети кои би можеле да ви помогнат да ја спречите болеста при движење.
Пред патување:
Избегнувајте тешка или зачинета храна
Ограничете го внесот на кофеин и алкохол
Спијте добро
За време на патувањето:
Изберете го вашето седиште внимателно: седнете напред во автомобилот, во средината на бродот или, во возот, изберете седиште на прозорецот свртен кон насоката на патување
Погледнете го хоризонтот
Избегнувајте ненадејни движења на главата
Секогаш кога е можно, отворете го прозорецот за да пропуштите што повеќе свеж воздух
Не читајте, гледајте филмови или не користете електронски уреди
Окупирајте го вашето внимание со некоја активност, како што е слушање музика
Затвори ги очите
Пијте многу вода
Ѓумбирот
Некои студии сугерираат дека ѓумбирот – земен во форма на таблети, бисквити или чај – може да го намали повраќањето и зашеметеноста.
Професорот Голдинг, сепак, вели дека студиите за ова се различни и објаснува дека ако ѓумбирот делува, тогаш можно е „активната состојка да помага да се смири цревата“.
„Затоа, ѓумбирот директно не ја спречува болеста при движење, туку прави да се чувствувате подобро додека го имате“, додава тој.
Контрола на здивот
Контрола на здивот е едноставно дишење во избалансиран – или нормален – ритам.
Влијание од стабилното дишење е исто толку корисно како и пиењето половина таблета за болест при движење додека возите, вели професорот Голдинг.
„Исто така е бесплатен и нема нуспојави на лек“, посочува тој.
Дишењето му нуди на мозокот одвраќање, вели професорот, додека ги потиснува чувствата на гадење.
Акупресура и нараквици
Тие треба да работат со примена на притисок на акупресурните точки. Сепак, повеќето студии покажуваат дека тие не се ефикасни кај повеќето луѓе.
Лекови
Лековите за болест на движење делуваат така што ги спречуваат симптомите на болеста при движење наместо да ги третираат.
Како таков, секој лек мора да се земе многу однапред – обично 30-60 минути пред почетокот на патувањето – за да се апсорбира во вашиот крвоток.
Професорот Голдинг објаснува дека болеста при движење предизвикува гастропареза, кога на желудникот му треба подолго време да ја испразни содржината во цревата.
Значи, ако ги пиете таблетите кога чувствувате гадење, тие нема да се апсорбираат и затоа ќе бидат помалку ефикасни.
Од друга страна, лепенките за болест на движењето делуваат побавно од таблетите бидејќи лекот во нив се апсорбира преку кожата. Затоа, тие треба да се стават уште порано – речиси 10 часа пред почетокот на патувањето.
Британската национална здравствена служба (NHS) советува лепенките да ги користат возрасни и деца над 10 години.
Која е разликата помеѓу болест на движење и вртоглавица?
Болеста со движење и вртоглавица понекогаш се мешаат бидејќи имаат слични симптоми: и двете предизвикуваат зашеметеност, гадење и повраќање.
Сепак, постојат неколку различни разлики помеѓу двата услови:
Вртоглавица може да се случи без разлика дали сте во возило во движење, може да се случи дури и додека лежите
Вртоглавица дава агресивно, лажно чувство на вртење, што може да се појави секогаш кога ќе ја движите главата
Обично се јавува во кратки бранови, кои траат по неколку секунди
Почеста е кај постарите луѓе
Тоа обично е поврзано со проблеми со течноста во внатрешното уво, која игра клучна улога во нашата рамнотежа
Секогаш е подобро да бидете подготвени и однапред да планирате да се справите со симптомите на болеста при движење.
И како што некои заболени обично велат, никогаш не дозволувајте болеста при движење да владее со вашиот живот.
