Повеќе од 90 отсто од населението го напуштило Бахмут, градот е главно уништен, десетици илјади луѓе се убиени, а шефовите на Пентагон и НАТО ја минимизираат неговата стратешка важност. Сепак, Русија и Украина се уште се борат за малиот град Бахмут.По речиси осум месеци рововска војна, украинските сили се опколени од три страни, линиите за снабдување на Киев се прекинати, а Москва контролира нешто помалку од половина од градот. И покрај тоа, Украина вети дека ќе ја удвои одбраната на градот иако двете страни трпат огромни загуби.
Некои водечки западни воени експерти сметаат дека украинските сили можеби ќе треба да се повлечат на нова зацврстена одбранбена линија, но Киев засега не покажува знаци за таква намера.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски ја опиша „Тврдината Бахмут“ како симбол на пркос што предизвикува крвавење на руската армија. За Москва, падот на градот би значел прво големо заземање од средината на 2022 година и поттик во пошироката војна против Украина. А руската страна тврди дека Украина таму трпи големи загуби.
Рововски битки
Бахмут се наоѓа во Доњецк, дел од индустријализираниот, претежно рускојазичен регион Донбас, кој Москва сака да го анектира за време на својата „специјална воена операција“.
Пред војната таму живееле меѓу 70 и 80 илјади луѓе, а се верува дека во градот останале помалку од 4.000 цивили, меѓу кои 98 деца. Потсетувајќи на Првата светска војна, битката за Бахмут се водеше од рововите со немилосрдна артилерија и ракетен оган низ силно минираното бојно поле опишано од командантите од двете страни како „мелница за месо“. Тоа вклучуваше и борби од куќа до куќа.
Градот веќе беше сведок на масакр: за време на Втората светска војна, окупаторските нацистички трупи принудија 3.000 Евреи во блиската рудничка окна и го заѕидоа, задушувајќи ги.
Загубите се натрупуваат
На социјалните мрежи се појавија слики од боишта преполни со трупови од двете страни, а Евгениј Пригожин, основачот на руската платеничка сила Вагнер, која учествува во голем дел од борбите, објави слика од неговите загинати борци.
Бројките за жртвите се доверливи, но американските власти проценуваат дека десетици илјади руски војници – од кои многумина осуденици регрутирани од Вагнер – се убиени. Се верува дека загинале и илјадници украински војници.
Зеленски во неделата рече дека неговата армија убила повеќе од 1.100 Руси во близина на Бахмут во изминатата недела и ранила околу 1.500 од нив. Истиот ден, руското Министерство за одбрана соопшти дека нивните сили убиле повеќе од 220 украински војници во источна Украина во рок од 24 часа. Ројтерс не може да ги потврди бројките.
Михајло Подољак, советник на украинскиот претседател, рече дека битката за Бахмут продолжува бидејќи битката ги прицврстила најдобрите руски единици и ги деградирала пред планираната пролетна контраофанзива на Украина.
Конрад Музика, полски воен аналитичар кој неодамна ја посети областа Бахмут со колегите, рече дека смета дека повеќе нема воена смисла да се држи градот.
„Одлуката за продолжување на одбраната на Бахмут сега е политичка, а не воена“, изјави Музика за Ројтерс, велејќи дека обемот и цената на украинските загуби сега ги надминуваат воените придобивки од задржувањето на градот.
Роб Ли, кој беше на истото патување, на Твитер напиша дека иако се уште има валидни причини Украина да продолжи да го брани Бахмут, нејзината способност да му нанесе поголеми жртви на својот непријател е ослабена откако руските сили го зазедоа северното крило минатиот месец.
Отскочна даска за Русија?
Бахмут, регионален транспортен и логистички центар, би бил корисен за руските сили, иако тоа зависи од тоа колку од неговата инфраструктура е недопрена. Што е уште поважно, тоа ќе и обезбеди на Русија отскочна даска за да напредува во два големи града што долго време ги посакуваше во регионот на Доњецк: Краматорск и Славјанск.
Зеленски претходно овој месец рече дека се плаши дека Русите ќе имаат отворен пат кон овие градови доколку падне Бахмут. Блискиот град, Часив Јар, најверојатно ќе биде следната руска цел.
Западните аналитичари и дипломати се скептични дека руските сили би можеле брзо да профитираат од заземањето на Бахмут со оглед на тоа колку долго се борат таму. Хаотичното повлекување на Русија од североисточна Украина минатата година, исто така, ја лиши од територијата што би им олеснила на нејзините сили да заземат градови како Славјанск доколку Бахмут падне.
Психолошки мотив
Бахмут сигурно ќе го подигне моралот на руските војници по серијата порази на крајот на годината. Падот на градот веројатно ќе го наруши моралот на Украинците.
И шефот на Пентагон, Лојд Остин и шефот на НАТО, Јенс Столтенберг, како и западните воени експерти, рекоа дека падот на Бахмут ќе биде симболичен.
Држењето на градот помага да се одржи поддршката од Западот, што се покажува дека прави разлика, според Мајкл Кофман, експерт за руската војска во американската тинк-тенк CAN.
Ако Бахмут падне, украинските сили можат да се утешат со фактот дека толку долго ги држеа Русите и дека Русите платија висока цена таму, што сугерира дека рускиот обид да заземе други делови исто така може да биде скап.
Победа за Вагнер?
Иако рускиот лидер Владимир Путин и неговото раководство сакаат да го маргинализираат влијанието и значењето на Пригзин и групата Вагнер, неспорно е дека тие одиграа голема улога.
Некои западни воени експерти сметаат дека целта на Украина е да ги уништи платениците Вагнер во Бахмут. Генерал-полковник Олександар Сирсјиј, командант на копнените сили на Украина, во саботата за време на посетата на Бахмут рече дека има добра причина да се задржи градот.
„Вистинските херои сега се бранителите кои го држат источниот фронт на свои раменици и му нанесуваат најголеми загуби на непријателот. Одбраната на Бахмут ни дава можност да акумулираме резерви и да се подготвиме за пролетната контраофанзива, која не е далеку“, рече тој.
