Во кој случај може да бидат фатални?
Неславната статистика вели дека во Србија во 2022 година биле потрошени повеќе од седум милиони кутии антидепресиви и средства за смирување. Од вкупниот број на издадени лекови, 5,2 милиони пакувања биле анксиолитици, т.е. лекови за смирување, меѓу кои најпознати се бензедин и бромазепам, додека 2,14 милиони се антидепресиви. Затоа, новинарите на Нова.рс разговараа со проф.др. Радан Стојановиќ за тоа што е неопходно да се знае пред да се започне со конзумирање на споменатите лекови, но и за тоа што е особено важно кога луѓето ќе одлучат да престанат да ги користат.
За почеток, Стојановиќ појаснува еден сомнеж во врска со бензединот и бромапзепамот.
„Бромазпам и диазепам се генерички имиња на лекови, а некои фабрики произведуваат дијазепам под трговската марка бензедин. Во секој случај, двата лека спаѓаат во групата на бензодиазепини“.
Тие треба да се земаат краткорочно
Професорот Стојановиќ зборува и за тоа каков ефект имаат, т.е. како тие влијаат на одредени состојби.
„Што се однесува до оралната администрација, постои анксиолитички ефект – лекот ја намалува напнатоста и анксиозноста, загриженоста итн. Потоа, овие лекови имаат седативно дејство. односно смируваат. Имаат и хипнотичко дејство, па човекот полесно заспива и помалку се буди за време на спиењето. Тие имаат и релаксантно дејство, што значи дека ги опуштаат скелетните мускули, на пример, кога се чувствувате вкочанети. Во исто време, диазепам се дава интравенски во одредени случаи, на пример, како дел од терапијата за епилепсија.
И иако тие се даваат на рецепт, овие лекови често се земаат погрешно.
„Главниот проблем е што овие лекови не смеат да се земаат сами. Тоа се лекови кои делуваат во рамките на централниот нервен систем и, освен што е клучно да не се земаат сами, суштината е дека тие треба да се земаат за краток временски период, на пример, како хипнотици. да предизвика сон – до четири недели. Анксиолитиците можат да траат месец или два, но не подолго“.
И зошто е ова важно, особено ако знаеме дека многу луѓе ги земаат овие лекови континуирано?
„Треба да се земаат кратко бидејќи во спротивно се создава толеранција – ќе ви требаат се повеќе дози од лекот за истиот ефект. Има и физичка и психолошка зависност“, вели професорката Стојановиќ.
Не смеат наеднаш да престанат да пијат
Постои уште една замка со овие лекови за која многу луѓе не знаат.
Не смеат наеднаш да престанат да пијат.
„Не можете да си кажете – го пиев еден месец и сега целосно престанувам. Дозата мора постепено да се прекинува бидејќи, ако одеднаш престанете да ја земате, ќе почнат да се појавуваат сите симптоми кои ве натерале да почнете да го земате тој лек – и немир, и несоница, и анксиозност, и грижи, главоболки…“
Што се однесува до разликата помеѓу овие два лека, бромазепамот има пократко дејство од диазепамот.
„Меѓутоа, бромазепамот, кој е со кратко дејство, има поголем ризик да предизвика зависност и главно се препишува како анксиолитик и хипнотик, така што против немир и несоница, а диазепамот како долго дејство и како анксиолитик, како седатив и како релаксант. Но, не треба да заборавиме дека сите овие лекови можат да предизвикаат проблеми со координацијата на мускулите, можат да предизвикаат поспаност и не треба да ги зема, на пример, човек што вози автобус, кој работи на градилиште, бидејќи може да падне .
Со алкохол – можна смрт
Конечно, и можеби најважно, овие лекови никогаш не смеат да се земаат со алкохол бидејќи тоа може да биде фатално.
„Нивната интеракција со други лекови кои се антидепресиви е многу опасна, а особено опасно е консумирањето со алкохолни пијалоци. Тогаш се засилуваат оние депресивни ефекти врз централниот нервен систем, што на крајот може да доведе до кома и смрт. Честа појава е да не знаеме поинаку да се справиме со секојдневието, па земаме лекови за смирување – но тоа никако не се лекови за играње“, вели Стојановиќ.
