Алармантна студија за нивоата на жива во конзервираната риба туна доаѓа од Франција, која дава нов импулс на дебатата за безбедноста на храната во Европа, пишува Еуроњуз.
Невладината организација Блум по случаен избор тестирала 148 конзерви со туна од пет европски земји и во сите била откриена висока концентрација на токсичниот елемент жива. Секоја десетта лименка ја надминува дозволената граница на жива за свежа туна. Некои примероци содржеле нивоа четири пати повисоки од дозволениот праг.
Главен автор на истражувањето е биохемичарката Џули Гутерман (25).
Освен анализа на примероците, организацијата Блум ги анализираше и документите на ФАО, СЗО и на ЕУ од 1960-тите, за да открие како е поставена границата од 1 милиграм жива по килограм туна. Заклучокот е дека дозволените прагови ги поставуваат јавните органи во договор со лобито за туна.
„Јавните служби го набљудуваа нивото на контаминација со жива кај туната и поставија регулативи на тоа ниво. Со други зборови, тие поставија максимално ниво на жива во туната што ќе им овозможи да ги продадат сите залихи на туна, кои се многу загадени со жива, но не и за да го заштитат јавното здравје. Дозволата луѓето да веруваат дека консумирањето туна е безбедно од здравствена гледна точка е непростлива лага со сериозни последици“, рече Гутерман.
Живата е моќен невротоксин, додава таа, кој се врзува за мозокот и е многу тешко да се ослободи од организмот.
„Ова е многу добро познато. Сега сакаме да внесеме во францускиот закон дека на туната ќе се применува најстрогиот постоечки стандард што го користиме за други риби, а потоа оваа мерка ќе ја браниме пред Европската комисија“, вели таа.
Организацијата Блум ги здружи силите со друга француска невладина организација, Фудвоч, за да почнат кампања за притисок врз националните и европските власти да ги променат сегашните правила.
Може ли истрагата на Блум да доведе до построги европски мерки за храна, како што е туната? Портпаролот на ЕУ за здравје и безбедност на храната, Стефан де Керсмакер вели дека ЕУ има намера да ги намали границите на жива во туната од 1 милиграм на килограм на 0,3 милиграми.
– Спроведовме тестирање за 25 видови риби во 2022 година. Не за туната, туку за сите риби, врз основа на разумна, достижна граница – вели Керсмакер.
На прашањето што мисли под разумна, остварлива граница, тој одговори дека ако се постават нивоата премногу ниско, постои ризик целата уловена риба да стане неупотреблива за консумирање.
– Значи, мора да најдете рамнотежа помеѓу заштитата на потрошувачите од внесување загадувачи. Од друга страна, исто така, треба да се погрижите синџирот на снабдување со таа риба да остане достапен на пазарот – изјави тој за Еуроњуз.
Тој ги негираше тврдењата дека станува збор за заштита на пазарот под притисок на лобито за туна.
– Имаме два исклучително важни приоритети, кои ги пренесуваме на нашите максимални нивоа за секоја риб. Од една страна е заштитата на потрошувачите од загадувачи, од жива. Од друга страна, мора да се погрижиме потрошувачите да ги искористат придобивките од консумирањето риба – рече портпаролот Керсмакер.
Тој додаде и дека нивото на туна не е вклесано во камен.
– Тие секогаш може да се намалат доколку има научни докази кои многу јасно кажуваат дека треба да го намалиме максималното ниво на загадувачи – рече тој.
На прашањето дали нема доволно докази дека границата на жива во туната мора да се намали, тој објасни дека Европската Комисија ги следи мислењата на Европската агенција за безбедност на храната. Де Керсмакер додаде дека нема да коментира ниту еден извештај на невладини организации, но рече дека треба да се потврди научната сила или валидноста на заклучоците од таквите извештаи.
