Ново големо истражување покажува дека луѓето на возраст од 50 години и постари кои спијат пет часа или помалку во текот на ноќта имаат поголем ризик да развијат голем број хронични болести во споредба со нивните врсници кои се одмораат подолго.
Студијата објавена во вторникот во списанието PLOS Medicine подетално разгледа група од речиси 8.000 државни службеници во Обединетото Кралство кои биле хронично без болести на 50-годишна возраст. Научниците побараа од учесниците да пријават колку спиеле за време на клиничките прегледи на секои четири и пет години во следните 25 години.
Кај луѓето чиј сон бил следен на 50-годишна возраст, оние кои спиеле пет часа или помалку во текот на ноќта имале 30 отсто поголем ризик да развијат повеќе хронични болести со текот на времето отколку оние кои спиеле најмалку седум часа навечер. На 60-годишна возраст ризикот бил 32 отсто поголем, а на 70-годишна возраст бил 40 отсто.
Болестите за кои ризикот бил поголем се дијабетес, рак, коронарна срцева болест, мозочен удар, срцева слабост, хронична опструктивна белодробна болест, хронична бубрежна болест, заболување на црниот дроб, депресија, деменција, ментални нарушувања, Паркинсонова болест и артритис.
Други истражувања покажаа дека возрасните кои не спијат доволно (околу седум до девет часа навечер) имаат поголема веројатност да развијат хронични болести, вклучително и дебелина и висок крвен притисок, според Центрите за контрола и превенција на болести на САД.
За разлика од другите студии, новото не открило дека оние кои спиеле повеќе од девет часа имале здравствени проблеми, но многу малку учесници спиеле толку долго, што можеби влијаело на резултатите.
Студијата има некои дополнителни ограничувања. Повеќето учесници беа кавкаски мажи, со само околу една третина жени. Истражувачите велат дека и државните службеници имаат тенденција да бидат малку поздрави од општата популација. Студијата е заснована на податоците што самите ги пријавиле луѓето, кои се сметаат за помалку веродостојни од учеството во студија за спиење во која научниците можат директно да набљудуваат како спие една личност.
„Краткото времетраење на спиењето во средната и староста е поврзано со поголем ризик од хронични болести и мултиморбидитет“, се вели во студијата. „Овие наоди го поддржуваат промовирањето на добрата хигиена на спиењето во примарната и секундарната превенција преку таргетирање на условите во однесувањето и животната средина кои влијаат на времетраењето и квалитетот на сонот“.
Не само времетраењето, туку и квалитетот
Шерон Коб, истражувач за спиење, кој не бил вклучен во студијата, рече дека студијата е важна бидејќи дава повеќе докази за врската помеѓу спиењето и хроничните болести. „Долго време нагласуваме дека на луѓето им е потребен квалитетен сон. Но, сега навистина почнуваме да напредуваме. Има повеќе литература дека спиењето влијае повеќе од само менталното здравје. Тоа влијае и на неколку коморбидитети“, рече Коб, кој е директор на програми за медицински сестри и вонреден професор на Универзитетот за медицина и наука во Лос Анџелес.
Коб истакна дека времетраењето на спиењето е важно, како и квалитетот, фактор што не беше опфатен во оваа студија. Студијата, исто така, не објаснува што може да предизвика хронична болест кај луѓето кои спиеле пет часа или помалку.
Други истражувања покажаа дека спиењето е реставративен процес кој, меѓу другото, произведува и регулира хормони во телото, објасни Адам Ноулден, вонреден професор по здравствени науки на Универзитетот во Алабама, кој не бил вклучен во истражувањето, но е вклучен во уште една голема студија за спиење.
Хормоните го регулираат апетитот, метаболизмот, сексуалниот нагон, крвниот притисок и отчукувањата на срцето, телесната температура и деноноќниот ритам. Ако телото не ги произведува соодветните хормони поради недостаток на сон, се вели дека ова предизвикува хронични здравствени проблеми покрај замор, болки во телото и проблеми со крвниот притисок.
Истражувањата покажуваат дека недостатокот на сон исто така може да го зголеми воспалението, природната одбрана на телото од инфекции или повреди. Привремените воспаленија не предизвикуваат проблеми, но доколку се хронични може да доведат до многу болести.
„Спиењето е еден од најважните делови на равенката за човековото здравје“, рече Ноулден. „Луѓето често ја гледаат потребата од сон како непријатност. Тие мислат дека треба да се лишат од сон за да постигнат најдобар напредок или да бидат посоцијални, но всушност е обратно“, рече тој.
Ноулден рече дека има неколку препораки за луѓето кои му кажуваат дека имаат проблеми со спиењето. „Прво, воспоставете конзистентен распоред за спиење. Ако го тренирате вашето тело да оди во кревет во исто време и да станувате во исто време секој ден, ќе ви биде полесно да спиете редовно. Спалната соба треба да биде темна, тивка и без миленичиња кои можат да го нарушат сонот. Избегнувајте кофеин, алкохол и големи оброци пред спиење. Дури и физичките вежби во текот на денот можат да ви помогнат да спиете подобро навечер“.
„Колку повеќе ги охрабруваме луѓето да добијат подобар ноќен одмор, толку подобро“, рече Ноулден. „Спиењето влијае на сè.
