Секоја девојка, девојка и жена барем еднаш во животот има прашање за тоа што е менструалниот циклус, колку трае менструалниот циклус, што и како се пресметуваат плодните денови и што значи доцнење на менструацијата.
Менструалниот циклус е комбинација од бројни настани кои се случуваат во женското тело и вклучува голем број на поврзани активности. Во менструалниот циклус има плодни и неплодни денови, а целта на целиот процес е создавање на јајце клетка која се нуди за оплодување, како и подготовка на матката за имплантација на оплодената јајце клетка. Доколку не дојде до оплодување и имплантација, доаѓа до менструација.
Што е менструален циклус?
Пред да го разјасниме нормалното времетраење на менструалниот циклус, неопходно е да се знае дека регулирањето на менструалниот циклус е резултат на интеракцијата помеѓу централниот нервен систем и периферните женски полови органи, имено јајниците и матката.
Од централниот систем па се до половите органи се создаваат хормони кои многу влијаат на менструалниот циклус. Ослободувањето на одредени хормони овозможува или спречува ослободување на други хормони на други нивоа.
Хормоните играат исклучителна улога во менструалниот циклус. Така, гонадотропините на хипофизата, кои се наоѓаат во јајниците, го поттикнуваат созревањето на фоликулите и овулацијата, но и ослободувањето на хормоните естроген или прогестерон. Овие хормони потоа делуваат на ендометриумот или слузницата на матката и ја подготвуваат за прием на оплодената јајце клетка, или поточно, имплантација. Доколку овој процес не се случи, крајот на менструалниот циклус доаѓа кога ќе се исфрли подготвената обвивка на матката, што предизвикува менструално крварење или менструација.
Поради оваа причина, првиот ден на крварење или менструација се гледа како почеток на менструалниот циклус, а последниот ден од циклусот е денот пред почетокот на следното крварење. Исто така, ако јајце клетката е оплодена и имплантирана на ендометриумот или слузницата на матката, дошло до бременост и слузницата нема да се истури или да предизвика крварење. Во овој случај зборуваме за бременост.
Времетраење на менструалниот циклус
Времетраењето на менструалниот циклус или сите досега споменати делови пред крварењето варира од жена до жена, но во просек се смета дека трае од 28 до 35 дена. Бројот на жени кои имаат циклус од 28 дена е помал и многу варира од жена до жена.
Најголемите промени во времетраењето на менструалниот циклус ќе настанат со првата менструација и пред менопаузата или последната менструација. Во почетокот, телото сè уште се навикнува на менструацијата и се уште се регулираат хормоните, што може да предизвика нерамномерно траење на менструалните циклуси. Кај повеќето жени, со текот на времето, циклусот се регулира и лесно може да се следат плодните денови и следниот датум на менструација.
Помеѓу 20 и 40 години, жените имаат релативно стабилен циклус кој може да варира од два до пет дена. По 25-тата година, циклусот обично се продолжува и се намалува како што се приближуваме до 40-тата година.
Времетраењето на крварењето е во просек од два до шест дена, при што жените можат да изгубат од 20 до 60 ml крв. Ова се смета за нормално менструално крварење, а сите отстапувања кои траат долго, а дополнително предизвикуваат други непријатни симптоми, се причина да се јавите кај вашиот лекар и гинеколог.
Фази на менструалниот циклус
Менструалниот циклус започнува на првиот ден од крварењето и е поделен на јајчник и ендометријален.
Циклусот на јајниците има три фази – фоликуларна фаза, овулација и лутеална фаза.
Фоликуларната фаза на менструалниот циклус е фаза во која созрева едно јајце. Оваа фаза трае од првиот ден на крварење до овулацијата. Кај жените е променлива и може да трае од 14 до 21 ден.
После тоа, се јавува овулација или ослободување на зрело јајце. Од овулацијата до почетокот на следниот менструален циклус е лутеинската фаза, означена со жолтото тело, која секогаш трае 14 дена.
Ендометријалниот циклус забележан на ниво на матката, исто така, има три фази – менструален, пролиферативен и секреторен.
Менструалната фаза трае околу четири дена, а започнува на првиот ден од крварењето. После тоа, настанува фазата на пролиферација во текот на која се јавува пролиферација (зголемување, проширување) на слузницата на матката, што е под влијание на естрогенот. Оваа фаза трае до 14 дена од менструалниот циклус.
Последната фаза е секреторната фаза, која се карактеризира со зголемување на секреторната активност на жлездите. Во ова време влијанието имаат естроген и прогестерон. Оваа фаза трае до почетокот на следното менструално крварење, обично околу 14 дена.
Кои се плодните денови?
Постои период во менструалниот циклус наречен плодни денови, што може да им помогне на многу жени да ја планираат бременоста или да ја избегнат. Плодните денови се нормален дел од женскиот репродуктивен систем. Ова се денови, фази од менструалниот циклус, во кои ендометриумот на матката е погоден за примање на оплодена јајце клетка. Во овој период се лачат прогестерон и естрадиол, што предизвикува зголемување на телесната температура во тој момент, но и во лутеинската фаза доаѓа до зголемено лачење на слуз.
Доколку не дојде до оплодување во текот на плодните денови, ќе дојде до крварење или менструација. Пресметката на плодните денови може да се изврши преку неколку методи – календар, мерење на температурата или метод на Билингсон.
Одложена менструација
Сите жени имаат различни менструални циклуси во однос на должината, болката, интензитетот и количината на крварење. Сепак, сите жени ја имаат истата можна ситуација – одложена менструација. Времетраењето на менструалниот циклус, како што споменавме претходно, може да биде од 23 до 35 дена. Помал број жени секогаш добиваат менструација во ист ден бидејќи циклусот е подложен на промени.
Одложените менструации може да настанат поради одредени здравствени проблеми како полименореа, олигоменореја, аменореа, менорагија или дисменореа. Синдромот на полицистични јајници или проблеми со тироидната жлезда исто така може да имаат влијание врз одложувањето на менструацијата.
Иако е тешко да се одреди просечното време потребно за отсуството на менструација да се нарече доцнење, по правило може да се реагира на доцнење од повеќе од пет дена и може да укаже на промени во телото. Бременоста, промената на тежината, употребата на хормонална контрацепција и доаѓањето на менопаузата може да бидат причина или причина за доцнењето на менструацијата.
