Стигна веста која ја очекуваат, но стравуваат експертите за јавно здравје. Имено, кај лилјаци е откриен нов коронавирус кој би можел да им направи нови проблеми на лудите. Може да зарази човечки клетки и веќе може да ја заобиколи имунолошката заштита од вакцините против Ковид.
Според извештајот во списанието PLoS Pathogens, научниците предводени од Мајкл Летко, доцент на Факултетот за глобално здравје Пол Г. кои првично беа откриени во 2020 година кај лилјаци кои живеат во Русија. Во тоа време, тие не мислеа дека вирусот, кој го доби името Khosta-2, претставува закана за луѓето.
Меѓутоа, кога тимот на Летко направи повнимателна анализа, откри дека вирусот може да зарази човечки клетки во лабораторија, што е првиот предупредувачки знак дека може да стане можна закана за здравјето. Сродниот вирус пронајден и кај руските лилјаци, Хоста-1, не можеше лесно да навлезе во човечките клетки, но Хоста-2 можеше. Khosta-2 се врзува за истиот протеин, ACE2, кој SARS-CoV-2 го користи за да влезе во човечки клетки. „Рецепторите на човечките клетки се начинот на кој вирусите влегуваат во клетките“, вели Летко. „Доколку вирусот не може да влезе низ вратата, тогаш не може да влезе ниту во ќелијата и тешко е да се утврди каква било инфекција“, додаде тој.
Сепак, Khosta-2 се чини дека го нема овој проблем, бидејќи се чини дека лесно ги инфицира човечките клетки. Уште позагрижувачки е фактот дека кога Летко го комбинирал серумот на луѓе кои биле вакцинирани против Ковид со Хост-2, антителата во серумот не го неутрализирале вирусот. Истото се случило кога го комбинирале вирусот Хоста-2 со серум од луѓе кои се опоравиле од инфекција со варијантата омикрон.
„Не сакаме никого да плашиме и да кажеме дека се работи за вирус кој е целосно отпорен на вакцината“, вели Летко. „Но, загрижувачкиот факт е дека во природата циркулираат вируси кои ги имаат овие својства – тие можат да се врзат за човечки рецептори и не се толку неутрализирани од сегашните одговори на вакцината“, додаде тој, пренесува Тајм.
Добрата вест е дека студиите на Летко покажуваат дека, како и омикронската варијанта на САРС-КоВ-2, Хоста-2 се чини дека нема гени што би сугерираат дека може да предизвика сериозна болест кај луѓето. Но, тоа може да се промени доколку Хоста-2 почне да циркулира пошироко и да се меша со гените од САРС-КоВ-2. „Една од работите за кои сме загрижени е дека кога сродните коронавируси ќе навлезат во исто животно и во исти клетки, тие можат да се рекомбинираат и од нив да произлезе нов вирус“, вели Летко. „Загриженоста е дека САРС-КоВ-2 може да се прелее назад кај животните заразени со нешто како вирусот Хост-2 и да се рекомбинира, а потоа да зарази човечки клетки. Тие би можеле да бидат отпорни на имунитетот постигнат со вакцината и исто така имаат некои повирулентни фактори. Кој знае какви се шансите, но теоретски може да се случи за време на настан на рекомбинација“, рече Летко.
Тоа е важен потсетник дека патогените микроорганизми се подготвени и чекаат да скокнат од секаков вид животно на луѓето. И во многу случаи, како и кај САРС-КоВ-2, овие микроби ќе бидат нови за луѓето и затоа ќе наидат на мал отпор во форма на имунитет против нив. „Овие вируси се навистина широко распространети и ќе продолжат да бидат проблем за луѓето“, вели Летко.
Наодите доаѓаат откако работната група на Светската здравствена организација (СЗО) објави дека се одложува одржливиот одговор на пандемијата на ковид-19 во форма на тестирање, вакцинација и третман. Со понизок глобален имунитет на актуелниот вирус САРС-КоВ-2, борбата против сите нови патогени, вклучувајќи ги и новите коронавируси како Хост-2, станува потешка. Според најновите податоци собрани од СЗО, четвртина од луѓето ширум светот сè уште не ја примиле првата доза од вакцината против Ковид.
На крајот на краиштата, имањето детални информации за тоа како некои вируси можат да заразат човечки клетки е важно за поефективен и посилен одговор на заканите по јавното здравје. Летко работи на изградба на база на податоци која вклучува информации за тоа кои човечки рецептори вирусите ги користат за инфицирање на клетките и дали овие вируси можат или не да ги избегнат постоечките вакцини.
„Постојат групи во моментов кои се обидуваат да смислат вакцина која не само што штити од следната варијанта на вирусот САРС-2, туку всушност не штити од сарбековирусот воопшто“, рече Летко.
„За жал, многу од нашите сегашни вакцини се дизајнирани за специфични вируси за кои знаеме дека ги инфицираат човечките клетки или оние кои се чини дека претставуваат најголем ризик да не заразат. Но, тоа е листа која постојано се менува. Треба да го прошириме дизајнот на овие вакцини за да се заштитиме од сите сарбековируси“, рече Летко, пренесува Science Alert.
