Според неодамна објавениот сезонски извештај на Републичкиот хидрометеоролошки завод, летото 2022 година е трето најжешко во Србија од 1951 година. Само летата 2017 и 2012 година беа потопли, пишува Клима101.
Во однос на високите просечни температури, особено се издвојува Војводина: во Нови Сад, Палиќ, Кикинда и Банатски Карловац, летото 2022 година беше најжешкото лето откако се направени мерењата, додека во Белград ова беше трето најтопло лето од 1888 година. За метеоролозите летната сезона започнува на 1 јуни, а завршува на 31 август.
Каква слика прикажува извештајот на RHMZ? Да го земеме за пример Нови Сад, чии жители годинава доживеаја рекордно топло лето.
Долго, топло војводинско лето
Во Нови Сад, според Клима101, просечната температура на воздухот летово изнесувала дури 24,5 степени Целзиусови, што е за повеќе од 2,5 степени потопло од просекот во последните триесет години. Ова беше поддржано од бројни тропски денови, т.е. оние со највисока температура над 30 степени, како и два топлотни бранови, кон крајот на јуни и средината на август, при што условите во Нови Сад беа во категориите многу и екстремно топло (над 35 степени) за денови.
Иако Нови Сад е рекордер по отстапувања од нормалата, летово цел Банат беше исклучително топол: рекордите по бројот на таканаречени тропски денови беа срушени во Кикинда, Банатски Карловац и Зрењанин. оние со максимална температура над 30 Целзиусови степени. На 23 јули во Банатски Карловац е измерена највисоката температура за ова лето – 40,6 степени.
Во Сомбор во текот на летото наврнале само 94,7 мм дожд, што не е ни половина од нормалното лето
Летото 2022 година во Војводина беше исклучително суво: РХМЗ ги оценува Нови Сад, Зрењанин, Банатски Карловац како суви, а Сомбор како многу суви. Имено, во Сомбор во текот на летото наврнале само 94,7 мм дожд, што не е ниту половина од летното нормално. Суво беше и во некои делови од централна и западна Србија, како што се Ваљево и Пожега. Последиците од сушата во Војводина за жал ќе бидат многу видливи пред есенската жетва.
И додека северните делови од земјава беа многу суви, ситуацијата беше поинаква на југот, па ова лето беше означено како многу врнежливо за Димитровград и Ниш.
Историска анализа
Сепак, овогодинешните просеци и индивидуалните крајности кажуваат само еден дел од приказната.
Имено, според извештајот на RHMZ, 9 од 10-те најтопли лета во Србија измерени од 1951 година до денес се забележани по 2000 година. Дури шест од најтоплите лета во повеќе од 70 години биле само во последната деценија. На третото место им се придружува и ова, во 2022 година.
Од друга страна, ако ги погледнеме најстудените лета, ниту едно од нив во овој милениум не е меѓу првите 20. Згора на тоа, најновото „топ 20“ најстудено лето во Србија беше во далечната 1989 година.
Споредено со периодот 1961-1990 г. година, целата територија на државата спаѓа во категоријата исклучително топла
Откако референтните рамки се поместуваат, бројките драстично се зголемуваат. На пример, во однос на периодот 1961-1990 г. година, летово во Белград беше во просек потопло за дури 4,2 степени Целзиусови, а кога овој период ќе се земе како референца, целата територија на државата спаѓа во категоријата екстремно топла.
Со други зборови, и покрај годишните и географските варијации, Србија несомнено станува потопла – на крајот на краиштата, како и остатокот од планетата. Но, клучот не е само во просечните температури: бројот на соборени рекорди, според сите сметки, ќе продолжи да расте, бидејќи речиси секоја година сме сведоци на временски екстреми, од чести тропски денови и топлотни бранови, преку суши до, на крајот на краиштата, ненадејни и екстремни врнежи.
Според современите климатски модели, ова е очекуваниот исход од климатските промени. Во годините што доаѓаат, можеме да очекуваме тој јаз да продолжи да расте – помеѓу најтоплите лета, кои се главно скорешни, и најстудените, кои за жал се случија во релативно далечното минато.
