Електронските цигари или електронските цигари стануваат се попопуларни, а се повеќе се рекламираат како начин да се откажете од пушењето. Проверивме со Хрватскиот завод за јавно здравје (ХЗЈЗ) колку точно се разликуваат од обичните и колку се опасни.
Иако на социјалните мрежи и во јавноста се споменуваат електронски цигари во контекст на „здрава“ варијанта на цигари, ХЗЈЗ истакнува дека такво нешто не постои.
Има поим помалку штетен што се однесува на тутунски греалки и електронски цигари, бидејќи во таквите производи не се испушта катран“, наведуваат од ХЗЈЗ.
Концентрацијата на никотин е регулирана со Законот за ограничување на употребата на тутун и сродни производи (Сл. 44/17), кој предвидува содржината да не смее да биде поголема од 20mg/ml течност, но посебен проблем се аромите кои се додаваат. на овие производи бидејќи често имаат вкус на храна, што дополнително ги привлекува корисниците, особено децата, што го поттикнува развојот на зависност.
Како функционираат електронските цигари?
„Типична употреба на е-цигара создава аеросол кој, покрај никотинот, најчесто вклучува: гликоли, алдехиди, испарливи органски соединенија (VOCs), полициклични ароматични јаглеводороди (PAHs), специфични тутунски нитрозамини (TSNA), глиоксал, метилглиоксал, диацетил, ацетол, метали, силикатни честички и други елементи“, наведуваат од ХЗЈЗ.
Тие додаваат дека нивоата и бројот на познати токсични материи и соединенија во аеросолот на електронските цигари се пониски отколку во чадот од тутунот на конвенционалните цигари. Сепак, постои опасност од некои други супстанции.
„Меѓутоа, нивоата на некои токсични материи во аеросолот, како што се: олово, хром, никел и формалдехид, во различни производи може многу да се разликуваат, па дури и да достигнат повисоки нивоа од оние во чадот од тутунот“, објаснуваат од ХЗЈЗ.
Тие нагласуваат дека електронските цигари се особено привлечни за младите, па во тоа има дополнителна опасност. Исто така, овие цигари се лесно достапни.
Дали електронските цигари помагаат да се откажете од пушењето?
Има некои истражувања кои укажуваат дека дел од корисниците на електронски цигари престанале да пушат, но таквите докази се уште се ограничени и недоволни за да се извлечат заклучоци.
„Употребата на електронски цигари веројатно ќе им помогне на некои пушачи целосно да престанат да пушат цигари, но значителен број од нив ќе започнат со двојна употреба, односно ќе продолжат да пушат цигари и да користат е-цигари. Ќе се користи за намалување на употребата на цигари, но не и за нивно запирање“, посочува ХЗЈЗ.
Тие додаваат дека пушачите прво треба да се охрабрат да се откажат од пушењето и да ја намалат нивната зависност од пушење и никотин користејќи комбинација на веќе одобрени третмани наместо користење на електронски цигари.
Опасноста од електронските цигари
Ќе бидат потребни години за да се соберат детални податоци за опасностите и штетите од електронските цигари и како тие влијаат на развојот на многу болести, особено малигните.
„Сепак, доказите засновани на проценката на хемиските соединенија во растворите и аеросолот од електронските цигари укажуваат на потенцијална цитотоксичност на некои раствори (концентрација и број на различни вкусови во растворот), што треба да предизвика загриженост и претпазливост за употреба на е- цигари кај трудници“, нагласува ХЗЈЗ.
EVALI (повреда на белите дробови поврзани со електронска цигара и испарување) е воспалителен одговор на респираторниот систем кој е предизвикан од загревање и аеросолизација на маслото кое се депонира во алвеоларниот простор. За прв пат се споменува во 2019 година. Пријавени се повеќе од 2.800 случаи, вклучително и 68 смртни случаи.
„ЕВАЛИ вклучува состојби како што се липоидна пневмонија, пневмонитис предизвикан од хиперсензитивност, дифузна алвеоларна хеморагија, акутна еозинофилна пневмонија“, наведува HZJZ.
Вообичаени симптоми на липоидна пневмонија вклучуваат отежнато дишење, болка во градите, хронична кашлица, искашлување, треска и губење на тежината.
Аеросол против. чад од тутун
Аеросолот најчесто содржи некои канцерогени соединенија и други токсични материи кои исто така се наоѓаат во чадот од тутун, но во просечни нивоа од 1-2 реда пониски отколку во чадот од тутун, додека кај некои производи нивото на канцерогени агенси, како што се формалдехид или акролеин, се утврдени.како оние на некои конвенционални цигари, додаваат од ХЗЈЗ.
„Аеросолот содржи: гликоли, алдехиди, испарливи органски соединенија (VOC), полициклични ароматични јаглеводороди (PAH), специфични тутунски нитрозамини (TSNA), глиоксал, метилглиоксал, диацетил, ацетол, метали, силикатни честички и други елементи.
Чадот од тутунот се состои од 7.000 различни хемиски супстанци, од кои повеќе од 70 канцерогени. Високо е на листата на причинители за болести и смрт, беше објавено на почетокот на годинава од Образовниот институт и јавното здравство „Др. Андрија Штампар“.
Резултатите од истражувањето од 2019 година покажуваат дека во Хрватска пушат 38,4% од возрасните, најголем дел од луѓето кои пушат се на возраст од 25 до 35 години (43,6%), а мажите пушат малку почесто од жените (41,2% наспроти 35,7%). .
И Светската здравствена организација (СЗО) наведува дека електронските цигари и слични производи се штетни за здравјето. Во мај оваа година, СЗО објави дека некои неодамнешни истражувања сугерираат дека електронските цигари може да го зголемат ризикот од срцеви заболувања и нарушувања на белите дробови.
Електронските системи се исто така поврзани со бројни физички повреди, вклучително и изгореници од експлозии или дефекти, кога производите не се според очекуваниот стандард или кога корисниците ги допираат, рече СЗО, додавајќи дека децата треба да бидат заштитени од изложување на такви производи за да се избегне случајно внесување на токсичната течност.
Кој треба да биде особено внимателен?
Познато е дека никотинот предизвикува зависност, па HZJZ предупредува дека „употребата на електронски цигари може да има штетни ефекти за време на бременоста и да придонесе за развој на кардиоваскуларни болести“.
„Иако самиот никотин не е канцероген, се чини дека е вклучен во фундаменталните аспекти на биологијата на малигните заболувања, како и невродегенерацијата. Опциите за испорака на никотин се широки; од многу мали, до количини слични на оние од конвенционалните цигари, што зависи од карактеристиките на самиот производ, како и од начинот на употреба и концентрацијата на никотин во растворот, затоа постои и ризик од предозирање со никотин со голтање или дермален контакт“, истакнува ХЗЈЗ.
HZJZ додава дека има доволно докази да ги предупредат децата, адолесцентите, бремените жени и жените во репродуктивна возраст да бидат внимателни кога го користат бидејќи никотинот може да влијае на развојот на мозокот кај фетусот или адолесцентите.
„Иако нема точни податоци за тоа колку е „побезбедна“ употребата на електронските системи за испорака на никотин (и системи без никотин) во споредба со пушењето конвенционални цигари, постоечките пробни модели сугерираат дека тоа треба да биде најмалку 3 пати, со цел да се овие системи да се сметаат за потенцијална придобивка за јавното здравје“, заклучува ХЗЈЗ.
