Рускиот претседател Владимир Путин, во своето второ патување во странство откако нареди инвазија на Украина, следната недела ќе разговара во Техеран со лидерите на Иран и Турција во обид да ја зајакне воената и економската поддршка во услови на западни санкции и воена помош за Киев, пишуваат светските медиуми.
На 18 јули Путин ќе го посети Техеран, каде ќе се сретне со претседателите на Иран и Турција, Ебрахим Раиси и Реџеп Таип Ердоган, јави агенцијата Франс прес во соопштението на Кремљ, пишува Радио Слободна Европа.
Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, во вторникот (12 јули) рече дека тројцата претседатели ќе разговараат за Сирија како дел од т.н. земја.
Кремљ објави дека Путин ќе се сретне и со Ердоган одделно во Техеран, без да даде дополнителни детали, пренесе АФП, додавајќи дека турскиот лидер со месеци повикува на средба со рускиот претседател, додека Анкара се обидува да посредува меѓу Русија и Украина.
Путин ги посети Таџикистан и Туркменистан на крајот на минатиот месец, но посетата на Техеран ќе биде негово прво патување надвор од поранешните републики на Советскиот Сојуз откако на 24 февруари нареди руска инвазија на Украина, истакнува Блумберг.
Најавата за самитот во Техеран уследи по телефонскиот разговор на 11 јули меѓу Путин и Ердоган, во кој двајцата лидери разговараа за „координирање на напорите“ за да се овозможи безбеден извоз на жито од пристаништата на Црното Море, соопшти Кремљ.
На 11 јули, Ердоган разговараше и со украинскиот претседател Володимир Зеленски, меѓу другото, за „формирање на безбедни коридори“ за извоз на жито преку Црното Море, според веб-страницата на турскиот претседател.
Бидејќи Русија бара поголем дел од кинескиот пазар на нафта, со цел да го ублажи влијанието на западните санкции поради инвазијата на Украина, Иран е принуден дополнително да ја намали цената на својата веќе евтина нафта за да биде конкурентен, според Блумберг.
Извозот на руска нафта во Кина се зголеми на рекордно ниво во мај, бидејќи Русија го престигна својот сојузник од ОПЕК + Саудиска Арабија како најголем снабдувач на најголемиот увозник на нафта во светот.
Ублажување на врската
Во своето прво патување во странство од почетокот на инвазијата на Украина, Путин се спореди себеси со Петар Велики, беше во центарот на вниманието меѓу блиските сојузници во Централна Азија и инсистираше на тоа дека војната се одвива според планот. Според Њујорк тајмс, неговото второ патување ќе го одведе на многу потежок дипломатски терен – средби со лидерите на Иран и Турција, две земји кои понекогаш се усогласени, а понекогаш и во судир со Русија и една со друга.
Ако состаноците поминат добро за Путин, тоа ќе биде можност да се зајакне воената и економската поддршка за да се спротивстави на западните санкции и воената помош за Украина. Путин, сепак, според Њујорк тајмс, можеби ќе треба да направи и контрола на штетите, обидувајќи се да ги изедначи односите со Иран, од кој Русија зема дел од пазарот на нафта, како и со членката на НАТО Турција, која и покрај силната Москва приговори, и дозволи на Алијансата да се шири по руските граници.
Сирија е една од спорните точки во односите меѓу Иран и Турција, две земји кои би можеле да му помогнат на Путин да ги заобиколи западните санкции или да забие клинови во односите меѓу земјите кои се обединија за поддршка на Украина, истакнува Њујорк Тајмс, додавајќи дека заминувањето на Путин во Техеран, исто така, би можел да биде обид да се спротивстави на дипломатските напори на американскиот претседател Џо Бајден, кој ќе се сретне со лидерите на Саудиска Арабија и другите земји од Заливот за време на неговата посета на Блискиот Исток оваа недела.
Ердоган со години е немирен сојузник на НАТО, бидејќи често ја турка својата агенда, која го загрозува консензусот во западната алијанса. Во последниве години, тој исто така се зближи со Путин и неодамна накратко го блокираше пристапот до Шведска и Финска. Сепак, Турција се покажа како еден од најактивните посредници меѓу Путин и Зеленски. На почетокот на војната, Ердоган организираше средба на делегациите на двете земји, додека сега бара преговори за укинување на руската блокада, за да се овозможи извоз на украинско жито.
Од друга страна, додека Русија, според Белата куќа, бара беспилотни летала од Иран за војната во Украина, аналитичарите велат дека Иран може да и понуди на Москва клучна трговска рута и експертиза за заобиколување на санкциите и извоз на нафта. Иран, исто така, се очекува да се приклучи на мултилатералната безбедносна група Шангајска организација за соработка, во која веќе се Русија и Кина, на самитот во Узбекистан во септември.
Сепак, иако Иран и Русија имаат долга историја на срдечни односи, тие сега, како што пишува Њујорк Тајмс, може да бидат затегнати поради конкуренцијата за продажба на нафта. Иран, долго време под строги западни санкции, беше принуден во голема мера да се потпира на продажбата на нафта во Азија, особено во Кина. По и инвазијата на Украина и Русија поради санкциите се повеќе се врти кон тие пазари.
Клучната улога на беспилотните летала
По најавата за заминувањето на Путин во Техеран, Белата куќа објави дека Иран се подготвува да и достави на Русија стотици беспилотни летала за борбите во Украина.
Иран разви напредна воена индустрија под децениски санкции, вклучително и производство на сопствени ракети и беспилотни летала, според Фајненшл тајмс.
САД и арапските земји од Персискиот Залив го обвинуваат Техеран дека испраќа беспилотни летала на бунтовниците Хути, кои се вклучени во граѓанската војна во Јемен, и тврдат дека Иран стои зад софистицираниот напад со проектили и беспилотни летала врз саудиската нафтена инфраструктура.
Беспилотните летала одиграа клучна улога на двете страни од војната во Украина за различни цели, од истрелување проектили од далечина, до фрлање мали бомби врз цели, до извидување за артилериските сили и копнените трупи, пишува Гардијан.
Украинските сили беа особено успешни во користењето борбени беспилотни летала Бајрактар од турско производство, додека САД и другите сојузници го снабдуваа Киев со различни видови помали беспилотни летала.
Советникот за национална безбедност на Белата куќа, Џејк Саливан, им рече на новинарите дека САД имаат информации што укажуваат дека Техеран „се подготвува да и обезбеди на Русија до неколку стотици беспилотни летала“.
„Нашите информации дополнително покажуваат дека Иран се подготвува да ги обучи руските сили за користење на тие беспилотни летала“, рече Саливан, додавајќи дека не е познато дали Иран веќе и испорачал дел од беспилотните летала на Русија.
„Гардијан“ наведува дека Русија веќе добила муниција и воена опрема од Ирак, со помош на иранската мрежа за шверц на оружје.
Иран постојано ја изразува својата подготвеност да потпише долгорочен економски договор со Русија, која е под невидени санкции од Западот од почетокот на војната во Украина. Иранско-руската стопанска комора известува дека извозот на Иран во Русија е зголемен од почетокот на инвазијата.
