Оваа година речиси сигурно ќе ја надмине 2023 година како најтопла досега, објави Службата за климатски промени на Европската унија (C3S). Податоците објавени пред климатскиот самит COP29 на Обединетите нации, кој ќе се одржи следната недела во Азербејџан, ја нагласуваат сериозноста на климатските предизвици со кои се соочува светот. Сепак, очекувањата од самитот беа донекаде пригушени со победата на Доналд Трамп на претседателските избори во САД.
Според C3S, просечната глобална температура од јануари до октомври била толку висока што се предвидува дека 2024 година ќе биде најтоплата година досега, освен ако до крајот на годината не дојде до неочекуван пад на температурите. „Основната причина за овогодинешните рекордни температури се климатските промени“, рече директорот на C3S Карло Буонтемпо. „Климата генерално се затоплува – на сите континенти и во сите океански басени, па затоа е неизбежно да се срушат температурните рекорди.
Според научниците, 2024 година ќе биде и првата година кога глобалната температура ќе биде за повеќе од 1,5 °C повисока од прединдустрискиот период од 1850 до 1900 година, кога луѓето почнале да користат фосилни горива на индустриско ниво. Јаглерод диоксидот кој се ослободува од согорувањето на јаглен, нафта и гас е главната причина за глобалното затоплување.
Климатологот Соња Сеневиратне од ЕТХ Цирих рече дека не е изненадена од ова достигнување и ги повика владите на COP29 да усвојат посилни мерки за намалување на емисиите на CO2 и да се префрлат на обновливи извори на енергија. „Границите поставени со Парискиот договор почнуваат да се уриваат поради премногу бавниот напредок во борбата против климатските промени“, нагласи Сеневиратне.
Парискиот договор од 2015 година имаше за цел да го ограничи глобалното затоплување на под 1,5 °C за да се избегнат најлошите ефекти од климатските промени. Светот сè уште не ја поминал таа граница, која се однесува на долгорочниот глобален просек, но C3S сега очекува тоа да се случи до 2030 година. „Сега е практично зад аголот“, рече Буонтемпо.
Секој нов степен на зголемување на температурата дополнително ги влошува екстремните временски услови. Во октомври, катастрофалните поплави однесоа стотици животи во Шпанија, рекордни пожари го погодија Перу, а поплавите во Бангладеш уништија повеќе од милион тони ориз, поради што цените на храната пораснаа. Во Соединетите Држави, ураганот Милтон беше зајакнат и со климатските промени предизвикани од човекот.
Податоците C3S ги следат температурните промени од 1940 година и ги споредуваат со глобалните рекорди од 1850 година, пишува Ројтерс.
