Неодамна објавеното истражување укажува на загрижувачка врска помеѓу прекумерното гледање телевизија и сериозни здравствени проблеми. Студија на повеќе од 400.000 луѓе во Велика Британија открива дека секојдневното долгорочно изложување на ТВ екран може значително да го зголеми ризикот од развој на деменција, Паркинсонова болест и мозочен удар. Овие наоди покренуваат важни прашања за нашите секојдневни навики и нивното влијание врз долгорочното здравје.
Детали за студијата
Истражувањето, објавено во престижниот весник на Американското здружение на медицински директори, го следело здравјето на учесниците со просечна возраст од 55,8 години во период од 13 години. Целта беше да се истражи врската помеѓу рекреативното време на екранот и здравјето на мозокот кај средовечни и постари луѓе.
Експертите од Медицинскиот универзитет Тијанџин во Кина анализирале податоци собрани од 407.792 луѓе, вклучувајќи ги и резултатите од скенирањето на мозокот на 40.000 учесници. Во периодот на мониторинг евидентирани се следните случаи:
5.227 луѓе развиле деменција
6.822 луѓе доживеале мозочен удар
На 2.308 луѓе им била дијагностицирана Паркинсонова болест
Алармантни резултати
Резултатите од студијата укажуваат на јасна корелација помеѓу времето поминато пред ТВ екранот и зголемениот ризик од сериозни невролошки состојби:
Луѓето кои гледале телевизија 3-5 часа дневно имале 15% поголем ризик од развој на деменција во споредба со оние кои гледале телевизија еден час или помалку.
Уште поалармантни се податоците за оние кои поминуваат повеќе од 5 часа дневно пред ТВ екранот:
44% поголем ризик од развој на деменција
12% поголем ризик од мозочен удар
28% поголем ризик од развој на Паркинсонова болест
Овие податоци јасно покажуваат дека прекумерното гледање телевизија може да има сериозни последици за здравјето на мозокот, особено кај постарата популација.
Зошто гледањето телевизија влијае на здравјето на мозокот?
Иако прецизните механизми сè уште не се целосно јасни, експертите имаат неколку теории за тоа зошто долгорочното гледање телевизија може негативно да влијае на здравјето на мозокот:
Седентарен начин на живот: Долготрајното седење пред телевизор ја намалува физичката активност, што може да доведе до послаба циркулација и намален проток на крв во мозокот.
Хронично воспаление: Недостатокот на движење и малата потрошувачка на енергија може да предизвикаат хронично воспаление во телото, што негативно влијае на здравјето на мозокот.
Когнитивна пасивност: За разлика од читањето или активното учење, гледањето телевизија често не бара значителен ментален ангажман, што може да доведе до намалена когнитивна стимулација.
Нарушување на деноноќниот ритам: Прекумерното гледање телевизија, особено навечер, може да го наруши природниот циклус на спиење и будење, што може да влијае на здравјето на мозокот на долг рок.
Како да се намали ризикот?
Со оглед на овие загрижувачки наоди, важно е да се разгледаат начини на кои можеме да ги намалиме ризиците поврзани со прекумерното гледање телевизија:
Ограничете го времето поминато на екранот: обидете се да го ограничите гледањето телевизија на помалку од 2 часа на ден.
Зголемете ја физичката активност: Редовната физичка активност може да помогне да се ублажат негативните ефекти од седентарен начин на живот.
Стимулирајте го умот: заменете дел од вашето време на ТВ со активности кои го стимулираат мозокот, како што се читање, решавање загатки или учење нови вештини.
Вежбајте внимателност: Техниките како медитацијата можат да помогнат да се намали стресот и да се подобри когнитивната функција.
Одржувајте социјални контакти: Дружењето со пријателите и семејството може да обезбеди важна ментална стимулација и емоционална поддршка.
Поширока перспектива
Важно е да се напомене дека оваа студија, иако значајна, не докажува директна причинско-последична врска помеѓу гледањето телевизија и невролошките проблеми. Можно е да има и други фактори кои придонесуваат за овие ризици, како општиот начин на живот или генетските предиспозиции.
д-р. Амина Хоџиќ, невролог од Сараево, ги коментира овие наоди: „Иако резултатите од студијата се загрижувачки, важно е да се стават во контекст. Не е проблемот само гледањето телевизија, туку и недостатокот на физичка и ментална активност воопшто. Клучот е да најдеме рамнотежа во нашите секојдневни активности“.
Импликации за јавното здравје
Ова истражување има значителни импликации за јавното здравје и политиката за превенција од деменција и други невролошки заболувања. Здравствените експерти ја нагласуваат потребата да се едуцира јавноста за потенцијалните ризици од прекумерното гледање телевизија и важноста на активниот начин на живот.
д-р. Емир Мехмедовиќ, експерт за јавно здравје, истакнува: „Овие наоди ја нагласуваат потребата од сеопфатен пристап во превенцијата од деменција. Ова вклучува не само намалување на времето поминато на екранот, туку и промовирање на здрави животни навики, вклучувајќи редовна физичка активност, здрава исхрана и ментално стимулирачки активности“.
Иднината на истражувањето
Оваа студија ја отвора вратата за понатамошни истражувања за влијанието на современите технологии врз здравјето на мозокот. Идните истражувања би можеле да се фокусираат на:
Влијанието на различните видови медиуми (ТВ, паметни телефони, компјутери) на кои
