Првите сознанија на хрватските институции и компании одговорни за снабдување со електрична енергија за причините за колапсот на електроенергетскиот систем во Далмација, Босна и Херцеговина, Црна Гора и Албанија укажуваат на дефект на далноводот меѓу Албанија и Грција.
– За истраги на вакви инциденти на европско ниво се формираат стручни панели кои ќе изготват извештај за овој вид на нарушување. Рокот за истрага и подготовка на извештајот е шест месеци, што потврдува дека истрагите се детални и сложени. Иако имаме некои прелиминарни податоци за причините за прекините, би било неодговорно сега да ги прикажеме како конечни. Прекинот на системот во Хрватска беше моментален – изјави директорот на Секторот за управување со електроенергетскиот систем во Хрватскиот преносен систем оператор (ХОПС), Данко Блажевиќ, потврдувајќи дека прекинот на системот се случил во петокот во 12:25 часот.
Блажевиќ не е склон да верува дека неуспехот настанал поради топлотниот удар што е во тек на Балканот. Тој потврди дека проблемите со интернетот што ги пријавиле потрошувачите во Далмација се поврзани со прекинот на електроенергетскиот систем.
– Доколку интернет провајдерите трошат струја од системот и немаат резервно напојување, сигурно не можат да ги обезбедат своите услуги правилно – посочи Блажевиќ.
Тој се согласи со оценките дека јужниот дел на Хрватска е зависен од Црна Гора во однос на струјата бидејќи, потсети експертот од ХОПС, цела Европа е меѓусебно поврзана во снабдувањето со електрична енергија, што, како што заклучи, има и предности и недостатоци.
– Предностите се што можеме да увезуваме или извезуваме струја, а недостаток е што нарушувањата се пренесуваат од еден на друг систем – предупреди Блажевиќ.
Зборувајќи за реакцијата на ХОПС и ХЕП на пукањето на електроенергетскиот систем потпрен на Црна Гора, Блажевиќ објасни дека во такви ситуации се активираат релејните системи за заштита кои реагираат во дел од секундата и го ограничуваат дефектот.
– Теоретски цела Европа може да остане без струја – додаде Блажевиќ. Тој појасни дека повторното приклучување на напојувањето со електрична енергија се обезбедува со активирање на далноводи кои го пренесуваат напонот до дистрибуцијата, со што дополнително се распределува енергијата. Тој ги демантираше тврдењата дека првпат имало колапс во снабдувањето со електрична енергија и потсети дека во 90-тите години во Далмација имало 73 прекини во снабдувањето.
– Точно е дека вакво нешто одамна не се случило, но се случувало надвор од Хрватска, на пример, во Италија или Еквадор повремено – потсети Блажевиќ.
На прашањето зошто се случуваат прекините, експертот од ХОПС одговори дека нема единствена причина.
Министерот за економија Анте Шушњар го изрази своето задоволство од реакцијата на ХОПС и ХЕП за санирање на испадот на електроенергетскиот систем. Имаше прекин во електроенергетските системи во меѓународна рамка, имајќи предвид дека дел од Хрватска, Црна Гора, Босна и Херцеговина и Албанија ја загубија електричната енергија.
– Утврдени се деталите и причините за прекинот. Засега нашите служби не утврдиле дека има некаков дефект кај нас. Со оглед на тоа што системите функционираат според законот за приклучени садови, дел од нашата мрежа исто така остана без напон. Веќе во овој момент со струја се снабдени поголем дел од градовите каде што дојде до прекинот. Постојат посебни процедури за повторно напојување, со оглед на тоа што се работи за многу чувствителни предмети. Сите екипи за дежурство и за итни случаи се на терен, така што мислиме дека сите граѓани ќе добијат струја за многу краток временски период – изјави министерот Шушњар.
На прашањето дали снабдувањето со електрична енергија каде што беше обновен по прекинот ќе биде стабилно и одржливо, Шушњар потврдно одговори, објаснувајќи дека прекинот на струја поради прекинот на системот се случил од границите со Црна Гора и БиХ до Задар, а со брза интервенција, рече министерот, струја од северниот дел на државата е пуштена во јужниот дел, каде што имаше прекин.
– Прекинот можеше да дојде поради високи температури, прекумерна потрошувачка и други причини, но во моментов не знаеме каде е и што го предизвикало. Сите компании вклучени во дистрибуцијата и мрежата во земјите опфатени со овој прекин се вклучени во истрагата за причината – рече Шушњар.
