Се проценува дека неколку стотици илјади луѓе ја напуштиле Босна и Херцеговина во текот на изминатата деценија. Како да се запре овој негативен тренд е прашање на кое Владата со години нема одговор, а пристапот до германскиот пазар на труд ќе биде дополнително привилегиран за нашите граѓани од следниот месец.
Огласите за работа во Германија се видливи на секој чекор. Веќе широко отворените врати на Германија за работниците од Западен Балкан, вклучително и БиХ, дополнително се отворени од 1 јуни. Германија ќе го удвои бројот на визи што ќе се доделуваат годишно. Дали ова уште повеќе ќе го забрза егзодусот и дали заминувањето е оправдано?
Се проценува дека во Германија се непополнети речиси 700.000 работни места. Итно се потребни работници од странство и затоа се укинати многу рестрикции, како за луѓето од нашата земја, така и од Албанија, Србија, Косово, Црна Гора, Северна Македонија и Србија.
„Од 1 јуни шансите се исти за сите. Секој што има работодавец може да дојде во Германија да работи, само тоа треба да го најдете. Работите на кои одат повеќето од нашите луѓе се курирски услуги, ресторани за брза храна, хотели… Тоа се неквалификувани работници“, објаснува основачот на каналот YouTube Гастарбајтер Дино Клепо.
Без јасна визија како да се задржат луѓето кои сакаат повеќе од обичен опстанок, тешко е да се очекува да престане трендот на иселување од нашата земја. Последиците се веќе катастрофални.
„Нема полоша одлука на Земјата од тоа кога велите дека нема вработување додека Владата не даде согласност, а се дава ако некој има добра врска со политичка партија. Тоа ги брка младите од оваа земја. На оваа земја и требаат млади и образовани луѓе за работа!“, категоричен е ректорот на Универзитетот во Сараево Рифат Шкријељ.
Новите поволности за вработување на граѓани од Западен Балкан во Германија стапуваат на сила од 1 јуни.
„Компаниите од ден на ден се во безизлезна ситуација. Луѓето секојдневно ги затвораат своите бизниси затоа што веќе немаат со кого да работат. Со ова се соочуваме секој ден“, нагласува Касим Селимовиќ, претседател на Здружението за трговија, туризам и угостителство при Стопанската комора на ТК.
Сепак, Доминик Рашкај, портпарол на порталот за вработување вели дека не е се така црно. Како пример, тој наведува друг тренд – враќањето на работната сила во БиХ, за која смета дека треба да се стимулира.
„Над 11.000 градежни фирми беа затворени во Италија, Германија… Таа работна сила моментално се враќа, тој процент е од 10 до 15 проценти. Сите показатели укажуваат дека бројот ќе се зголеми. Што се однесува до мерките, најдобро би било да се копира Хрватска, која обезбеди грантови во висина од 50.000 евра доколку некој сака да започне сопствен бизнис, вработи некого. Тоа е убав и доволен поттик да ги мотивираме да се вратат“, вели Рашкај.
Дотогаш, Босна и Херцеговина ќе го изгуби својот највреден ресурс – луѓето. А официјалните податоци покажуваат дека во последните десет години има триесет отсто помалку ученици во сите основни, средни училишта и факултети.
Иако се вели дека сонцето на туѓото небо никаде не грее како дома, секојдневното заминување на младите и образованите создава сосема поинаква слика. Ако трендот продолжи, Босна и Херцеговина ќе биде најдобар пример за тоа што може да предизвикаат неправди, корупција и лоша администрација.
