Велигден, за многумина најрадосниот празник, се ближи. Наскоро на трпезата ќе има разновидна дијаконија, но посебно место ќе има една храна – јајцето.
Речиси сигурно ќе ги консумираме во поголеми количини од вообичаеното, ќе ги бојадисаме и украсуваме, ќе ги користиме во меѓусебни натпревари за „тепање“, па дури и како украс. Сепак, не треба да заборавиме неколку совети и информации за претстојниот празник да го направиме што е можно безгрижно.
Во оваа прилика Градскиот институт за јавно здравје во Белград објави совети за здрава исхрана пред Велигден:
– Јајцата се расиплива храна. Тие претставуваат идеална средина за раст и размножување на бактерии, од кои некои, таканаречените патогени бактерии, предизвикуваат труење со храна, пред се салмонела. За разлика од нас, микроорганизмите не се празнат и ќе ги искористат поволните услови во своја полза, доколку им ја покажеме можноста преку нашето невнимание.
– Јајцата купувајте само на места каде што се чуваат во контролирани услови и на хигиенски начин. Задолжително погледнете ги етикетите на пакувањата со јајца, кои меѓу другото се однесуваат на рокот на траење и информации за обврската да се чуваат на соодветна температура. При купувањето внимавајте јајцата да не се оштетени, односно да не се скршени, испукани лушпи или да имаат необичен, непријатен мирис.
– Погрижете се јајцата да бидат свежи. Можете да ја „тестирате“ свежината на јајцата дома така што ќе ставите јајце во сад исполнет со вода. Свежото јајце ќе падне на дното на садот, додека она што стоело подолго ќе лебди.
– Чувајте ја расипливата храна во фрижидер.
– Оставањето на храната на амбиентална (собна) температура подолго време, особено лесно расипливата, го зголемува ризикот за раст и размножување на микроорганизми, кој е најинтензивен во температурниот опсег од пет степени до 60 степени Целзиусови. Се препорачува готовата храна да не се остава на собна температура подолго од два часа.
– Не консумирајте сирови јајца. Јадењето сирови јајца го зголемува ризикот од пренесување на болести кои се пренесуваат преку храна. Термичкиот третман, во зависност од применетата температура, ги елиминира сите присутни микроорганизми или драстично го намалува нивниот број, а со тоа го зголемува ризикот од предизвикување инфекција. Варете ги јајцата доволно долго за да бидат „тврдо варени“ (јајцата оставете ги да отстојат најмалку десет минути во зовриена вода).
– Варените јајца чувајте ги во фрижидер и користете (јадете) најдоцна една недела од денот на готвењето.
– При бојадисување на јајцата дајте им предност на природните бои, кои дома се „произведуваат“ од зеленчук, овошје, зачини, цвеќиња и други природни извори. Не купувајте бои за јајца од непроверени места, бидејќи не знаете со сигурност што купувате – таквите производи може да содржат нелегални бои или други адитиви, како и разни загадувачи (микроорганизми, тешки метали…).
Производите во легален промет наменети за боење јајца содржат прехранбени бои и адитиви дозволени за употреба. Декларацијата на овие производи, меѓу другото, мора да содржи список на состојки, упатства за употреба и информации за производителот, се наведува на веб-страницата на Институтот за јавно здравје во Белград.
– Внимавајте на хигиената кога работите со храна – правилно и често мијте ги рацете, приборот и површините што ги користите – пред, за време и после работа.
