Нарушувањата на нервниот систем, како што се мозочниот удар, мигрената и деменцијата, ги „преминаа“ срцевите болести и станаа водечка причина за лошо здравје во светот, според една голема нова студија објавена во петокот.
Повеќе од 3,4 милијарди луѓе, или 43 отсто од светската популација, ќе доживеат невролошка состојба до 2021 година, многу повеќе отколку што се мислеше, покажа истражувањето.
Студијата беше спроведена од стотици научници предводени од Американскиот институт за мерење и евалуација на здравјето (IHME), кој стана глобална референца за здравствена статистика.
Водачот на студијата Џејми Штајнмец од IHME рече дека резултатите покажуваат дека нарушувањата на нервниот систем сега се „главна причина во светот за вкупното оптоварување на болестите“.
Бројот на случаи на овие нарушувања е зголемен за 59 отсто во изминатите три децении, рече таа, а зголемувањето во голема мера е поттикнато од фактот што светската популација старее и дека бројот на луѓе рапидно се зголемува.
Научниците проучувале како 37 различни невролошки состојби влијаат на лошото здравје, инвалидитет и прераната смрт во 204 земји и територии од 1990 до 2021 година.
Овие податоци беа искористени за да се процени колку години здрав живот се изгубени поради секоја од овие состојби, наречени исходи приспособени за попреченост (DALIs).
Повеќе од 443 милиони години здрав живот ќе бидат изгубени поради нарушувања на нервниот систем ширум светот во 2021 година, што е зголемување за 18 отсто во споредба со 1990 година, покажа истражувањето.
Меѓутоа, ако резултатите се приспособат за возраста и растечката големина на светската популација, ДАЛИ и смртните случаи од тие состојби всушност паднале за околу една третина, велат истражувачите.
Убедливо најлошо е со мозочните удари, кои се одговорни за изгубени 160 милиони години здрав живот.
Тие се придружени со форма на оштетување на мозокот наречено неонатална енцефалопатија, мигрена, деменција вклучувајќи Алцхајмерова болест, оштетување на нервите од дијабетес, менингитис и епилепсија.
Когнитивното оштетување предизвикано од Ковид е рангирано на 20-то место.
Повеќе од 11 милиони луѓе починале од 37 невролошки состојби во 2021 година, според студијата објавена во The Lancet Neurology.
Кардиоваскуларните болести остануваат водечка причина за смрт, одземајќи ги животите на 19,8 милиони луѓе ширум светот во 2022 година, објави IHME минатата година.
Најчести меѓу невролошките нарушувања, според истражувањата, се тензичните главоболки и мигрената.
Најбрзо растечката состојба е оштетување на нервите наречено дијабетична невропатија предизвикано од зголемениот број на случаи на дијабетес.
Не постои лек за повеќето од овие состојби, но постојат начини да се намали ризикот, вклучително и намалување на стапката на висок крвен притисок, дијабетес и консумирање алкохол, велат истражувачите.
Тие повикаа да се направи многу повеќе работа за спречување, лекување и рехабилитација на нарушувања кои несразмерно ги погодуваат посиромашните земји.
„Невролошкиот „товар“ во светот расте многу брзо и ќе предизвика уште поголем притисок врз здравствените системи во наредните децении“, предупреди коавторот на студијата Валери Фајгин.
За прв пат, студијата за глобално оптоварување на болеста го разгледа влијанието на невролошките нарушувања врз децата.
Тие сочинуваат речиси една петтина од сите DALI, што значи дека децата ширум светот изгубиле 80 милиони години здрав живот поради овие нарушувања само во 2019 година.
