Фентанил, дрогата за зомби, се приближи до Хрватска. Во Словенија се забележани случаи на фатални предозирања, а причина за загриженост е тоа што се работи за исклучително силен опијат кој лесно се става на црниот пазар, за што е запознаен и МУП, кој тесно соработува со американската ДЕА.
Посебно загрижува тоа што и едно консумирање може да го претвори човекот во сериозен зависник, а многу мала количина може да доведе до срцев удар. Доволно е одреден број луѓе да нарачаат фентанил преку Интернет, кој поради непрофесионално ракување, особено од страна на деца и малолетници, ќе доведе до труење и смрт поради откажување на белите дробови со вдишување прашина од отворен поштенски плик, предупредуваат експертите.
Дилерите во него препознаа предност во однос на другите таканаречени тешки дроги по тоа што може да се произведуваат во импровизирани лаборатории, односно не треба да се увезува како хероин од Авганистан. Освен тоа, има посилно дејство од хероинот, поевтин е и полесен за шверц. Дилерите често им го испраќаат на своите клиенти по пошта или со писма. Сето горенаведено предизвикува огромни главоболки на полицијата која во САД, но и пошироко во светот се занимава со сузбивање на трговијата со опијати.
Досега, Хрватска успешно се спротивставуваше на своето појавување меѓу домашните дилери и зависници. Според податоците на МУП презентирани на Хина, во четири случаи досега е идентификувано присуство на фентанил или негови деривати. Тие првпат го сретнале во 2017 година за време на запленувањето на писмо испратено од Кина, кое, според Хрватскиот институт за јавно здравје (ХЗЗО), е идентификувано како еден од глобалните извори на овој исклучително моќен опијат и неговите деривати.
Цела Европа е во голем страв од ширењето на фентанил и неговите деривати на црниот пазар. Станува збор за опијат познат во јавноста како „дрога за зомби“ што ги преплави САД и чиј разорен ефект убива приближно 100.000 зависници во таа земја секоја година.
Фентанилот се проби на улиците од медицинските установи каде легално се користи за ублажување на болката кај пациенти со напредна фаза на малигни заболувања. Нејзиното дејство е слично на морфинот, но е приближно сто пати посилно. Затоа, зависниците од хероин најчесто посегнуваат по него „на улица“.
Во биолошкиот примерок на починатиот е пронајден во 2019, 2022 и 2023 година. Од МВР напоменуваат дека смртта во тие три случаи не настапила поради предозирање со фентанил. Стануваше збор за лекувани наркомани каде смртта била последица на лоша здравствена состојба, предизвикана од зависност од дрога или од труење со лекови против болки или комбинација од сето наведено.
Во Хрватска сè уште не се регистрирани случаи на набавка, производство или предозирање со фентанил
Кај нас досега не се евидентирани случаи на негова набавка преку социјалните мрежи, таканаречениот дарк веб или нелегално производство. Предозирање со фентанил исто така не е забележано во Хрватска, но тоа не значи дека неговата закана треба да се сфати лесно, посочуваат од МУП.
На територијата на Европската унија во 2021 година се регистрирани 137 смртни случаи предизвикани од предозирање со „дрогата зомби“. Со 88 смртни случаи во истата година, Германија беше далеку пред другите земји од ЕУ. Во соседна Словенија евидентирани се два случаи на конзумирање со смртни последици, покажуваат податоците на ХЗЗО.
Самиот факт дека злоупотребата на фентанил почна да умира во нашата соседна земја, со која го споделуваме слободниот проток на луѓе и стоки, е повик за зголемена акција на полицијата и царината во борбата против оваа глобална закана.
Преку полицијата, Хрватска е дел од глобалната коалиција за борба против синтетичката дрога или фентанил од јули 2023 година. Службата за криминал против дрога на Полициската управа соработува со американската федерална агенција за борба против дрога ДЕА на највисоко оперативно и стратешко ниво. Од МУП посочуваат дека добро знаат дека борбата против организираниот нарко-криминал не може да се води само локално или регионално, туку глобално.
Токму ДЕА ја оцени хрватската полиција како главен регионален партнер во меѓународната борба против транснационалниот криминал со дрога и тука има своја регионална канцеларија, посочуваат од МУП.
Во претходните години, хрватската полиција и партнерите спроведоа повеќе од 70 кривични истраги насочени кон меѓународен шверц на дрога преку поштенски сообраќај, кои главно се плаќаа во крипто валута. Овие истраги резултираа со апсење на инволвираните лица, заплена на дрога и прибрани докази за успешно водење на кривичната постапка во сите полициски одделенија. Според МВР, ова е добро искуство и подготовка на тактики и методи на работа во иднина, во случај на глобална закана како што е фентанилот, бидејќи е исклучително опасен и со непрофесионално ракување.
