Во ноември 2020 година, чуден бран се појави од ведро небо, подигнувајќи ја осамената пловка од брегот на Британска Колумбија на 17,6 метри. Четирикатниот воден ѕид конечно беше потврден во февруари 2022 година како најекстремниот лажен бран што некогаш бил забележан во тоа време.
Се смета дека таков исклучителен настан се случува само еднаш во 1.300 години. А да не беше пловката, можеби никогаш немаше ни да дознаеме дека тоа воопшто се случило, пишува Science Alert.
Со векови, т.н лажни бранови смета само наутички фолклор. Дури во 1995 година митот стана факт. На првиот ден од новата година, бран висок речиси 26 метри ненадејно удри во платформа за дупчење нафта на приближно 160 километри од брегот на Норвешка. Во тоа време, таканаречениот Драупнер бран им пркоси на сите претходни модели што научниците ги составија.
Оттогаш, забележани се уште десетици лажни бранови (некои дури и во езера), и иако овој последен бран Уклулет не беше највисок, неговата релативна големина во споредба со брановите околу него беше без преседан.
Научниците го дефинираат лажниот бран како секој бран кој е двојно поголем од околните бранови. Бранот на Драупнер, на пример, бил висок 25,6 метри, додека неговите соседи биле високи само 12 метри.
„Пропорционално, бранот Уклулет е веројатно најекстремниот непријателски бран забележан досега“, објасни физичарот од Универзитетот во Викторија, Јоханес Гемрих во 2022 година.
„Само неколку лажни бранови се директно забележани на отворено море, и ништо од оваа големина“, додаде тој.
Како се создаваат?
Денес, истражувачите сè уште се обидуваат да откријат како се формираат лажни бранови за да можеме подобро да предвидиме кога ќе се појават. Ова вклучува мерење на лажни бранови во реално време и исто така водење на моделот на начинот на кој ветерот ги разнесува.
Бојата што го подигна бранот Уклулет беше поставена на морето заедно со десетици други од истражувачки институт наречен MarineLabs во обид да дознае повеќе за опасностите од длабочините.
Дури и кога чудните бранови се појавуваат далеку од брегот, тие сè уште можат да ги уништат поморските операции, фармите со ветерници или нафтените платформи. Доколку се доволно големи, можат да го загрозат и животот на капачите. За среќа, ниту Уклулет ниту Драупнер не предизвикаа сериозна штета или загуба на животи, но други непријателски бранови направија.
Некои бродови кои исчезнаа во 1970-тите, на пример, сега се смета дека се потонати од ненадејни, заканувачки бранови. Остатоците од пловечките остатоци изгледаат како дело на џиновска бела капа.
За жал, една студија од 2020 година предвиде дека височините на брановите во Северниот Пацифик ќе се зголемат со климатските промени, што сугерира дека бранот Уклулет можеби нема да го држи својот рекорд онолку долго колку што сугерираат нашите сегашни предвидувања.
„Наша цел е да ја подобриме безбедноста и донесувањето одлуки за поморските операции и крајбрежните заедници преку широко распространето мерење на крајбрежјето во светот“, рече извршниот директор на MarineLabs, Скот Бити.
„Фаќањето на овој бран што се случува еднаш во милениум, токму во нашиот двор, е возбудлив показател за моќта на крајбрежната разузнавачка служба да ја трансформира поморската безбедност“.
