Овогодинешниот самит за климата COP28 започна со потсетување за тоа што ќе се дискутира во текот на следните две недели од разговорите за климата во Дубаи, Обединетите Арапски Емирати. На отворањето на самитот, Светската метеоролошка организација (СМО) го објави својот извештај за состојбата на глобалната клима, според кој 2023 година го соборила речиси секој климатски рекорд во модерната историја.
„Нивото на стакленички гасови е на рекордно високо ниво. Глобалните температури се на рекордно високи. Подигнувањето на нивото на морето е рекорд. Мразот на антарктикот е на рекордно ниско ниво“, рече генералниот секретар на СМО, Петри Таалас во соопштението за печатот.
Врз основа на првите 10 месеци од годината, 2023 година се очекува да биде најтоплата од почетокот на рекордите пред 174 години. Податоците до крајот на октомври покажуваат дека годината била за околу 1,4 °C потопла од прединдустриската основна линија, во однос на 1,15 °C во 2022 година.
Топењето на глечерите и ледените плочи предизвикаа темпото на подигање на нивото на морето повеќе од двојно во изминатата деценија во споредба со 1993-2002 година. Максималниот обем на морскиот мраз на Антарктикот – мерка за ледената покривка на регионот што се зема секој септември – беше најмала забележана оваа година, околу 1 милион квадратни километри под претходното рекордно ниско ниво во 1986 година.
Извештајот е „дополнителен доказ за тоа колку драстично луѓето го променија нашиот свет“, вели Ендрју Першинг од американската непрофитна организација Climate Central. „Овие бројки се шокантни, но не и изненадувачки – тие се токму она што климатските научници рекоа дека ќе се случи ако продолжиме да согоруваме фосилни горива“.
Катастрофални настани
Планетата, исто така, доживеа екстремни штети и загуби на животи од катастрофални настани, како што се медитеранскиот циклон Даниел и шумските пожари на Хаваи, Канада и Европа. „Оваа година видовме заедници ширум светот погодени од пожари, поплави и високи температури. Рекордна глобална топлина треба да предизвика морници на светските лидери“, се вели во соопштението на генералниот секретар на ОН, Антонио Гутереш.
Извештајот го припишува топлиот климатски модел Ел Нињо, кој се појави за време на пролетта на северната хемисфера во 2023 година, како фактор за рекордните температури, како и согорувањето на фосилните горива. П
Според анализата на WMO, нивоата на гасови што ја задржуваат топлината, како што е јаглерод диоксидот, сега се за 50 проценти повисоки отколку пред индустријализацијата. Бидејќи CO2 останува во атмосферата со децении до векови, експертите предвидуваат дека температурите ќе продолжат да растат во годините што доаѓаат, пренесува NewScientist.
Першинг вели дека овој извештај јасно покажува дека лидерите кои се состануваат во Дубаи мора да дејствуваат веднаш. „Се надеваме дека вестите што доаѓаат од (COP28) се за големите чекори што светот ги презема за да го направи светот побезбеден за сите нас“, вели тој.
