Во Србија, само пет проценти од девојчињата и момчињата кои се соодветни за возраста кандидати за вакцина против хуманиот папиломавирус се вакцинирани, што претставува многу низок опфат, особено за земја каде што во просек по две жени секој ден ги губат своите животи поради цервикален рак.
По повод Светскиот ден за елиминација на ракот на грлото на матката, Здружението за борба против ракот на грлото на матката и јајниците „Проговори“ додели 20 плакети на институциите кои најмногу придонеле за подигање на свеста за оваа болест, како и покривање на ХПВ имунизација во Србија.
Но, од 158 здравствени домови во Србија, само седум здравствени домови (Чачак, Краљево, Ниш, Шабац, Нови Сад, Нови Белград и Чукарица) добија своевиден сертификат за успешна работа, при што ја информираа јавноста за опасностите од ХПВ, придобивките од вакцинацијата и го зајакна процесот на имунизација на децата на училишна возраст.
Од јуни 2022 година, Србија ја обезбеди ХПВ вакцината на сметка на РФЗО и го започна процесот на имунизација на училишните деца против ХПВ. Во тој период беа дадени речиси 60.000 дози вакцини и нешто повеќе од 30.000 момчиња и девојчиња на возраст од девет до 19 години беа заштитени.
„Денес најуспешните здравствени домови се доделуваат со признание на здружението, но имаме и помалку успешни здравствени домови и установи каде што процентот на вакцинирани и заштитени деца е многу симболичен. Онаму каде што педијатрите се обидуваат да им ги објаснат придобивките од вакцинацијата на родителите, постои и поголем опфат на заштитените деца. Ова само укажува дека во иднина ќе треба повеќе да работиме на зголемување на свеста, како кај пошироката, така и кај стручната јавност, и на подигање на опфатот со вакцинации во областите, односно здравствените домови каде опфатот е низок. Поради оваа причина, ние како здружение ќе работиме поактивно на ова поле, бидејќи иако Србија обезбеди превентивна вакцина против ХПВ на сметка на РФЗО и го започна процесот на имунизација на девојчињата и момчињата, се чини дека голем број родителите и децата се уште не се свесни за можноста за добивање вакцина и заштита од ХПВ“, вели Горица Ѓокиќ од Здружението за борба против рак на грлото на матката и јајниците „Проговори“.
Главната причина за рак на грлото на матката е хуманиот папилома вирус (ХПВ). Ракот на грлото на матката е обично асимптоматски во раните стадиуми, а од појавата на почетните лезии до појавата на симптоми на рак може да поминат дури 20 години.
Но, и покрај тоа што постојат два начина за превенција од оваа болест, имунизација и редовни гинеколошки прегледи, Србија го држи неславниот рекорд во Европа по бројот на заболени од рак на грлото на матката, од кои речиси
1.500 жени се разболуваат, а повеќе од 700 ја губат битката со оваа болест.
Д-р Јелена Јанковиќ, помошник на министерот за здравство, вели дека оваа институција е партнер во сите активности, пред се затоа што Министерството за здравство склучило договор со Здружението „Проговори“
„Задоволни сме од опфатот на имунизација, но тој мора да биде многу поголем. Во наредниот период ќе работиме на подигање на свеста кај родителите, но и кај целото население за важноста од превенцијата. Вакцинацијата против вирусот ХП е единствената болест што може да се спречи со вакцина. Ќе работиме и на едукација на лекарите за тие заедно со нас да учествуваат во промоција и превенција на ХПВ и мислам дека резултатите ќе бидат видливи за една година. Она што исто така планираме да го направиме е формирање конкретен регистар кој ќе го следи бројот на вакцинирани деца, така што тоа е предизвик и за Министерството за здравство“, рече д-р Јанковиќ.
Здравствениот дом Краљево е еден од седумте здравствени домови што добија признание од Здружението „Проговори“ за зајакнување на процесот на имунизација.
„Почнавме со вакцинација на 17.06.2022 година и до крајот на октомври дадовме 1.017 дози вакцини. Не сме задоволни од оваа бројка и мислам дека опфатот треба да биде значително поголем. Се надеваме на задолжителна вакцинација против ХПВ, бидејќи наш личен впечаток е дека во моментот кога ќе стане задолжителна, опфатот ќе биде значително поголем. Работевме многу на афирмација на вакцинацијата, затоа сме меѓу здравствените домови кои први почнаа и затоа имаме задоволителни резултати. Состојбата во Краљево е таква што оние родители кои решиле да ги вакцинираат своите деца целосно ги заштитиле. Имаме и значителен број вакцинирани момчиња, што секако е добро, бидејќи знаеме дека се носители на вирусот ХП. Здравствениот дом во Краљево во својот софтвер направи еден вид опција за потсетување за вакцинација. Имено, кога педијатарот ќе ја отвори електронската здравствена евиденција на својот пациент, тој има сигнал дали детето е вакцинирано против ХПВ или не, тоа многу ни ја олеснува работата, не потсетува во секој момент да зборуваме за тоа, да се едуцираме и мотивираме. пациенти“, објаснува д-р Мирјана Крчевинац, директорка на Домот.Крал на здравјето.
