Британски Гардијан објави дека српскиот претседател Александар Вучиќ го распуштил парламентот и распишал предвремени парламентарни и локални избори за 17 декември, помалку од две години откако неговата Српска напредна партија (СНС) победи на последното гласање, пренесува Данас.
„Живееме во тешки времиња за целиот свет, во време на глобални предизвици, војни и конфликти кога е неопходно сите да бидеме обединети во зачувувањето на виталните национални и државни интереси на Република Србија“, рече Вучиќ. среда.
Се верува дека српскиот претседател се обидува да купи време за да го консолидира својот авторитет додека се обидува да открие како најдобро да ги нормализира врските со независното, претежно албанско Косово, кое Србија сè уште го гледа како своја јужна покраина, пишува Гардијан.
Неколку српски опозициски партии официјално повикаа на гласање во септември, откако коалициската влада не ги прифати барањата на масовните протести што избувнаа по серијата престрелки во мај, во кои загинаа 18 лица, од кои половината беа деца.
Организаторите на протестот ја обвинија владејачката партија и провладините медиуми дека поттикнуваат култура на насилство. Парламентарните избори ќе се совпаднат со локалните избори во 65 општини, вклучувајќи го и главниот град Белград, јави Данас.
Претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен во вторникот за време на нејзината посета на Белград рече дека Србија и Косово мора да ги засилат напорите за нормализирање на односите по неодамнешното разгорување на насилството доколку сакаат да влезат во ЕУ.
Белград, исто така, ќе мора да ги поддржи западните санкции против Русија за нејзината инвазија на Украина, да ја искорени корупцијата и организираниот криминал, да ја реформира економијата и да го подобри судството, деловната клима и состојбата со човековите права, според блокот.
На последните избори во април 2022 година, конзервативната СНС – на власт од 2012 година – и нејзините партнери освоија 120 од 250 места во парламентот. Вучиќ, поранешен жесток националист, беше избран за втор мандат за претседател.
Главните опозициски партии во Србија ги бојкотираа изборите во 2020 година и го осудија процесот како ниту слободен ниту фер.
Аналитичарите велат дека овој потег на претседателот има за цел да ја зајакне сопствената поддршка и да ја реформира СНС, чија популарност опадна по неколкумесечните протести на опозицијата по двете масовни престрелки во мај.
Анкетите покажуваат дека коалицијата предводена од СНС би добила околу 44 отсто од гласовите и ќе мора да бара сојузници за мнозинство. Центристичкиот опозициски блок Против насилството има околу 38 отсто, а ултранационалистичките и проруските партии заедно би можеле да освојат 11 отсто.
Вучиќ во мај поднесе оставка од функцијата претседател на СНС, но сепак има значително влијание во партијата. Противниците го обвинија него и неговите сојузници за автократија, сузбивање на медиумите, изборна измама, насилство, корупција и врски со организираниот криминал.
Жителите на Косово веруваат дека одлуката на Вучиќ да распише избори делумно објаснува зошто тој не се согласил на решение САД-ЕУ за управување со северот на Косово по петчасовните состаноци во Брисел минатата недела на кои учествуваа високи лидери на ЕУ.
Иако Косово се согласи со сите делови од планот, кој минатата сабота им беше претставен на лидерите на Србија и Косово на одделни состаноци, Вучиќ одби да го потпише.
Косово долго се сомневаше дека Србија нема да потпише никаков договор за самоуправување на северните општини, каде доминира српското население, бидејќи тоа би било чекор на патот кон официјалното признавање на Косово од Белград.
Фон дер Лајен во вторникот им рече на Вучиќ и на косовскиот премиер Аљбин Курти дека ЕУ очекува Србија и Косово да ги почитуваат договорите што ги постигнаа оваа година во Охрид, Северна Македонија, за нормализирање на нивните односи.
Фон дер Лајен се сретна со Вучиќ во Белград еден ден откако таа побара од Србија „да го исполни де факто признавањето на Косово“.
По состаноците во Брисел, високите водачи на ЕУ го повикаа косовското раководство да продолжи со планот за самоуправа, познат како асоцијација на општини со српско мнозинство, а Србија да го исполни своето признавање.
