Научниците можеби го имаат одговорот како настанала аномалијата, каде гравитацијата на Земјата е послаба, а нивото на морето е 100 метри пониско од просекот.
На нашата планета има многу „гравитациони дупки“. Тоа не се дупки во вистинска смисла на зборот, можеби подобар термин би биле депресии.
Во овие области, гравитационата сила и површината се пониски од попречните. А на мапите кои ја покажуваат јачината на гравитационата сила во одредени области, изгледа како вдлабнатина. Можеби некој ќе помисли дека тоа е невозможно, бидејќи од искуство или училиште знаеме дека површината на водата е „рамна“ и дека гравитационата сила е иста насекаде на површината на планетата. Па, не баш така. Причината е обликот на Земјата.
„Земјата во основа е грутлив компир“, вели Атри Гош, геофизичар и вонреден професор во Центарот за науки за Земјата при Индискиот институт за наука. „Технички, тоа не е сфера, туку елипсоид, кој се формира кога планетата се испакнува нанадвор за време на ротацијата на централниот дел“, додава тој. Покрај тоа, површината на Земјата е збрчкана бидејќи има планини, кањони, реки, езера, мориња, морски ровови итн., а некои области се погусти од другите, што влијае на површината на Земјата и нејзината гравитација, додаде Гош.
Затоа, за да го прикажат обликот на Земјата на најдобар можен начин, научниците создале математичка слика што ја нарекле геоид. Технички, тоа е површина каде што сите потенцијали се еднакви – еквипотенцијална површина. Како пример, можеме да наведеме површина на која се истура вода или површина на која сите точки имаат иста вредност на силата на гравитацијата. Така, геоидот на Земјата приближно одговара на средната површина на океанот. „Ако површината на Земјата е покриена со вода, површината формирана од површината на водата се нарекува геоид – а нејзината форма е исто така под влијание на разликите во густината на материјалите во планетата“, објаснува Гош.
Видеото подолу го прикажува геоидот на Земјата. Црвените области ги покажуваат областите каде гравитационата сила е поголема од попречната, а сините области со гравитациона сила помала од попречната. „Индиската“ гравитациска дупка е јасно видлива во 35-тата секунда.
Најголемата таква „дупка“ – официјално наречена „геоидна депресија“ (англиски: Geoid Low), се наоѓа веднаш до јужниот врв на Индија и зафаќа повеќе од три милиони квадратни километри (речиси колку и копното на Индија). Таму нивото на океанот се спушта 100 метри под трансверзалното ниво. Аномалијата ја открил холандскиот геофизичар Феликс Андрис Венинг Мајнес во 1948 година за време на проучувањето на гравитацијата на Земјата, но научниците долго време не можеле да ја објаснат.
„Дупка“ на местото на исчезнатиот океан
Студијата спроведена во мај оваа година од страна на научниците од Индискиот институт за наука и германскиот истражувачки центар за геонауки ГФЗ сугерираше што би можело да биде причина за индиската геоидна депресија (IGV). Користејќи компјутерски симулации, научниците го пресоздадоа движењето на тектонските плочи и однесувањето на магмата и стопените карпи во обвивката на Земјата – дебелиот слој што се наоѓа помеѓу јадрото и кората. Тие заклучија дека формирањето на IGV може да биде под влијание на масите на магма во обвивката на Земјата, наречени облаци на мантија, кои се поврзани со формирање на вулкани.
Се смета дека овие облаци се создадени со исчезнувањето на древен океан кога копното на Индија се оддалечило пред десетици милиони години и на крајот се судрило со Азија. „Пред 140 милиони години, Индија беше на сосема друго место и имаше океан помеѓу индиската плоча и Азија. Индија почна да се движи кон север, а кога тоа се случи, океанот исчезна и јазот со Азија беше пополнет“, објаснува Гош.
Во видеото подолу е прикажана симулација на патувањето на индискиот потконтинент кон Азија.
Според пресметките на истражувачите, геоидната депресија е формирана пред речиси 20 милиони години. Но, тешко е да се каже дали некогаш ќе исчезнат или ќе се преселат.
Некои научници предупредуваат дека ќе бидат потребни повеќе истражувања за да се потврди оваа теорија.
д-р. Алесандро Форте, професор по геологија на Универзитетот во Флорида во Гејнсвил, смета дека студијата претставува напредок во споредба со претходните, но проблемот е што таа сè уште е погрешна, бидејќи не вклучува некои податоци добиени од областите на истражување, или пресметаните вредностите премногу отстапуваат од вистинските измерени вредности. „Проблемот е што не знаеме точно како изгледала Земјата во минатото“, вели Форте. „Колку подалеку одите во минатото, толку помалку доверба има во моделите. Не можеме да го земеме предвид секое можно сценарио, а исто така мораме да прифатиме дека може да има некои отстапувања во начинот на поместување на плочите со текот на времето“, вели тој. „Сепак, веруваме дека целокупната причина за аномалија е сосема јасна.
