Се претпоставува дека 19,45 отсто од паровите имаат делумен или целосен проблем за родова реализација на бременоста. Неплодноста добива епидемиолошки карактер, за што е потребна голема вклученост на здравствените експерти во лекувањето на овој проблем, изјави д-р Сци. Вахидин Катица, специјалист по гинекологија и акушерство во Клиничкиот центар на Универзитетот во Сараево.
За психолошките аспекти на медицински потпомогнатото оплодување, како и за самите методи, како што оцени, се уште се зборува „со ракавици“. Процесот на минување низ сите циклуси на вештачко оплодување, според Катица, се доживува како „прашање на интимност“ и е познато како нешто што „не треба секој да го знае“.
Како што покажуваат бројни студии, потпомогнатото размножување може да биде емоционално, физички и финансиски исцрпувачко искуство, а оние кои поминуваат низ тоа го опишале како повеќе или барем подеднакво стресно како развод или смрт на член на семејството.
Истражувањата покажаа дека голем број парови имаат симптоми на депресија и чувство на вина по неуспешниот третман за ин витро оплодување.
Како што рече Катица, медицински потпомогнатото оплодување е секаков вид медицинска помош или третман што ги зголемува шансите за бременост. Во него се појаснува дека овој начин на оплодување се препорачува за парови чијашто веројатност да забременат по природен пат е намалена или целосно невозможна поради некоја медицинска причина.
„Во зависност од видот на проблемот, постојат три форми на медицински потпомогнато оплодување. Првата форма е насочени врски и се препорачува за помлади парови кои немаат евидентиран здравствен проблем. Втората форма вклучува метод наречен инсеминација. Се препорачува и за помлади парови кои немаат сериозен медицински проблем или за парови на кои спермиограмот е благо нарушен или за парови кај кои првата форма на терапија, а тоа се насочени врски, не дала резултати. И третата форма на терапија вклучува ин витро оплодување. Ова е најкомплицираната, но и најуспешната форма на терапија. Се препорачуваше за парови кои не забремениле со претходните две форми на третман“, изјави др. Катица.
Постојат голем број техники кои се прават пред да се одлучи дека на пациент или на пар му е потребна асистирана репродукција.
„Кај жените најмногу се прави хормоналниот статус, прегледот на јајцеводите преку техниката на проодност на фалопиевите туби и прегледот на матката со ултразвук, а понекогаш и со ендоскопска техника на хистероскопија. Се прави спермиограм за машкиот партнер. Меѓутоа, доколку се утврдат некои проблеми во дијагностичката фаза, се прават дополнителни процедури пред самата процедура на ИВФ. Тие процедури вклучуваат лапароскопија кај жени или хируршко вадење на сперматозоиди кај мажи“, објасни тој.
Катица посочува дека успешноста на ин витро оплодувањето зависи од низа фактори како што се возраста на пациентот, квалитетот на спермиограмот, состојбата на матката итн. Затоа, како што наведува, не постои универзална пресметка за успех.
„Правилото е дека шансата е многу поголема за жените кои се помлади од 35 години и дека стапката на успех значително се намалува со возраста“, подвлече тој.
Кога станува збор за причините за неплодност, ги има многу.
„Педесет проценти од причините за неплодност им припаѓаат на жените, 30 проценти од причините за неплодност се кај мажите, додека 20 проценти се сметаат за комбинирана причина“, вели др. Катица, нагласувајќи дека овие проценти на причините за неплодност се менуваат како резултат на напредокот, но и на новите откритија и достигнувања во медицината.
Според новите законски одредби, сите жени во Федерацијата имаат право да се лекуваат со биомедицински потпомогнато оплодување на сметка на Федерацијата до навршување на 42 години.
„Станува збор за право на три обиди за интраутерино оплодување и уште пет обиди за ин витро оплодување. Постои т.н и исклучителни случаи каде може да се добие согласност од одреден стручен совет каде паровите можат да влезат во процес на потпомогнато оплодување по навршување на 42 години“, нагласува тој.
Ризиците од асистирана репродукција
Катица зборуваше и за ризиците од медицински потпомогнатото оплодување, нагласувајќи дека со развојот на медицината и технологијата овие ризици се сведуваат на најмал можен број.
„Со ин витро оплодување има зголемување на бројот на вродени аномалии кај плодот. Раѓање деца со помала родилна тежина, чести спонтани абортуси, инфекции, разни алергиски реакции на лековите што паровите ги користат при ин витро оплодување“, изјави тој.
Како што заклучи, појаснувајќи го сериозниот процес, во процесот на ИВФ учествува целиот мултидисциплинарен тим.
„Тоа се гинеколози, гинеколози супспецијалисти по репродуктивна медицина, ембриолози, уролози, ендокринолози, анестезиолози, психолози, а често и лекари од други специјалности“, нагласи др. Катица.
