Експертите за спиење велат дека прескокнувањето на утринскиот аларм може да предизвика непријатност, поголема од онаа да не можете да заспиете ноќе.
Многу луѓе не се грижат за звукот на будилникот или алармот, за некои тоа е дури и стресно. Затоа и не е чудно што некои луѓе посакуваат да се разбудат сами пред да биде објавено. Во реалноста, будењето неколку минути или еден час пред алармот не е толку ретко, а не е ниту ново. Експертите за спиење изјавија дека прескокнувањето на алармот може да предизвика непријатност, пишува CNN.
Според американскиот Центар за контрола и превенција на болести, повеќе од една третина од Американците спијат помалку од минималните препорачани седум часа навечер. Словенците исто така спијат премалку, што покажува истражувањето на НИЈЗ, за кое веќе објавивме. Според Американскиот национален институт за здравје, 10 до 30 отсто од светската популација страда од несоница. Несоницата се дефинира како „постојана тешкотија да заспиеме и неможност повторно да заспиеме, ако одеднаш се разбудиме сами за време на спиењето“.
Луѓето кои страдаат од несоница често се будат среде ноќ или (пре)рано наутро. Една студија од летото 2009 година покажа дека некои луѓе може да доживеат само рано утринско будење. Дури и ако немаат други симптоми на несоница, тоа сепак значи дека не спиеле доволно. Во овој случај, лесно може да се помеша со акутно нарушување на спиењето, велат експертите. Постојаното будење пред утринскиот аларм може да предизвика значителен стрес, главно поради чувството дека човекот не може повторно да заспие. А тој стрес е можеби полош од оној што го предизвикува чувството дека не можете да заспиете навечер.
д-р. Рајкумар Дасгупта од Универзитетот Кек во Лос Анџелес вели дека стресот настанува кога ненадејно се будиме пред алармот. „Прво почнувате да размислувате за тоа, а потоа почнувате да правите работи што ја влошуваат несоницата“, изјави тој за Си-Ен-Ен. „Пред сè, не почнувајте да си кажувате: ќе останам во кревет додека не заспијам“, рече тој.
Што да се прави?
Ако одеднаш се разбудите рано наутро, одолејте се на проверка на часовникот, советува експертот за спиење Венди Троксел.
Ако ненадејно се разбудивте во 3 часот наутро, и го поставивте будилникот на 7 часот, самото сфаќање дека е 3 часот наутро може да ве загрижи дека нема да спиете доволно. „Во овој случај се акумулираат анксиозност и фрустрација, што предизвикува одговор на телото на стрес“, вели Троксел. Нивото на кортизол се зголемува и телото всушност станува будно. Троксел исто така истакнува дека уште поголем стрес предизвикуваат алармите на телефонот, бидејќи тешко дека можете да избегнете да го проверите времето кога ненадејно ќе се разбудите наутро. „Размислете да купите аларм што не е поврзан со вашиот телефон“, советува Troxel. Екранот на телефонот обично е премногу осветлен и ако сме изложени на силна светлина во темнината, тој му испраќа на телото сигнал да се разбуди. Покрај тоа, обично не застануваме само на проверка на времето на телефон, читаме и некои вести или пораки кои посилно ќе не изложат на светлината, а во исто време, лесно може да предизвика емоционални состојби кои активираат повеќе нè опуштаат, вели тој.
Парадоксално – ако се разбудите прерано, станете од кревет
„Ако се разбудите премногу рано, опуштете ја мислата дека треба повторно да спиете“, вели Троксел. „Ако го направите ова, ќе го ослободите притисокот дека треба да нарачате нешто и затоа веројатноста дека сонот ќе се врати е поголема.
Многу е подобро да го завиткате мозокот со некоја секојдневна работа отколку разочарано да се фрлате и вртите по креветот и да размислувате како треба да заспиете. Бидејќи креветот и спалната соба психички ги поврзувате со спиењето, подобро е да го оставите зад себе и да почнете да правите нешто релаксирачко за вас, како што е плетење или слушање тивка музика, чепкање во фотелја. Ова ќе го одвлече вниманието на мозокот од присилното размислување. И ако повторно се појави поспаност, вратете се во кревет.
Дагупта препорачува и други техники за релаксација, како што е прогресивна мускулна релаксација. Направете го тоа со стискање на поединечни мускулни групи три секунди и потоа опуштете ги. Почнете од прстите, а потоа движете се кон главата. Додека ги опуштате мускулите, можете да ја користите и вежбата за дишење наречена 4-7-8 (за која веќе пишувавме): 4 секунди длабок здив, задржување на здивот од 7 секунди и издишување од 8 секунди.
Експертот истакнува и дека секој мора да си најде своја техника за релаксација, бидејќи техниките не функционираат исто кај сите луѓе. Можеби јогата, медитацијата или берењето ќе ви помогнат, но што друго. Важно е да практикувате различни стратегии кои лесно можат да влијаат на спиењето, бидејќи на крајот ќе создадете рутина што ќе функционира.
Доколку проблемот со прерано будење продолжи повеќе од три пати неделно три месеци по ред, експертите препорачуваат да разговарате со специјалист за спиење. Можеби ќе биде потребно повеќе од едноставна промена на навиката.
