Колкава е вкупната стапка на боледување во Хрватска и колку просечно трае тоа?
За ова во програмата на Хрватското радио „У рјеште“ зборуваа Љиљана Милишиќ-Ждраловиќ од Контролната служба на ХЗЗО, Ивица Белина, претседател на Коалицијата на здруженија во здравството и Милка Косановиќ, директорка за односи со членството на Здружението на работодавачи на Хрватска. Првог“.
„Во 2022 година стапката на боледување беше 4,12, а во првиот квартал од оваа година се зголеми на 4,15“, рече Милишиќ-Ждраловиќ. Таа посочи дека ХЗЗО континуирано спроведува и редовни и вонредни контроли, но и по барање на работодавачот.
Околу 69.000 пациенти дневно
„Дневно имаме околу 69.000 болни, што е доста голем број и се трудиме максимално да го контролираме за во иднина оваа стапка да се намали, посочи таа и додаде дека во однос на 2019 година бројот на Проверките за боледување се зголемени за 62 отсто. Во просек се склучуваат околу 30 отсто боледувања, но не можеме да кажеме дека било лажно“, потенцира таа.
Белина истакна дека не изненадува бројката од 69.000 болни дневно.
„Нема посебни отстапувања. Завршува сезоната на респираторни заболувања, така што стапките малку ќе се намалат“, рече тој.
Тој се осврна и на лажно боледување. Тој рече дека учествувал на Конгресот на координација на коморите во здравството, каде што било кажано дека од 2.000 спорни боледувања, само две неоправдано се продолжени.
„Написите за тоа како 30 проценти од боледувањето се лажни не се реални“, нагласи тој.
Краткото боледување е проблем за работодавците
Косановиќ рече дека проблем за работодавачите е товарот на кратките боледувања, кои се најчести и ги сноси единствено работодавачот, кој им плаќа трипати.
„Трошокот е превисок за работодавачот и врши голем притисок врз конкурентноста на хрватските работодавци бидејќи тие се натпреваруваат во глобална конкуренција“, рече таа.
Најчести причини за одење на боледување
Милишиќ-Ждраловиќ истакна дека просечното боледување трае околу 13 дена.
„Ова се кратки боледувања и се на товар на работодавачот. Има големи барања за контроли, особено по барање на работодавачот. „Речиси 50 проценти од сите контроли се на нивно барање“, рече таа.
Тој посочува дека според новите измени на Законот за задолжително здравствено осигурување, работодавачот ќе може да поднесе барање за контрола само во оправдани случаи, кога постои оправдано сомневање за злоупотреба.
„Со тоа ќе им се олесни работата на инспекторите и ќе можат да вршат поредовни контроли“, рече таа. На прашањето дали може да дојдат инспектори кај некого да извршат увид, таа рече дека ја имаат таа опција, но не ја прават. Таа додаде дека најчести причини за одење на боледување се болестите на локомоторниот систем, повредите и скршениците, психичките нарушувања и бременоста и породувањето.
Белина истакна дека е за либерализација на работното време со што лицата со хронични болести би можеле да работат само дел од работното време.
– Со тоа значително ќе се намали стапката на боледување, посочи тој.
Косановиќ рече дека е апсурдно што според новите измени на Законот, работодавачот може да бара контрола само во оправдани случаи.
– Тоа е промена која нема да доведе до промени. Една четвртина од боледувањето што работодавците го бараа беше затворено. Секој знае дали одреден работник е на оправдано боледување, дали има тенденција да користи боледување и кога не му треба, а ако е некој што можеме да го наречеме насилник, рече таа.
Предупредувања и казни
На казните се осврна и Милишиќ-Ждраловиќ. Таа рече дека според избраните лекари тие се определени со договорот и дека најчесто тоа се опомени.
– Но, ние не ги казнуваме само лекарите. Имаме и прекршочни казни за осигурениците кои не ги почитуваат упатствата на лекарот. Овие казни се движат од 1.090 до 1.999 евра, рече таа и додаде дека досега не ги применувале овие прекршочни одредби.
