Според проценките на експертите, тргувањето со помош на ботови сочинува до 40 отсто од вкупниот промет на берзите, тие се користат и во тргувањето со криптовалути, но се широко распространети и во секојдневниот живот на корисниците на Интернет.
Бот е скратено име за компјутерска програма на Интернет или друга мрежа, која може да комуницира со системи или корисници и самостојно врши одредена акција.
Опкружени сме со интернет ботови чиј опсег на „професии“ се протега од Chat ботови (најпознатите ChatGPT) до оние кои, можеме да кажеме, управуваат со берзите.
Ботовите често вклучуваат елементи на вештачка интелигенција, а најдобар пример е ChatGPT кој може да положи правосуден или факултетски испит. Иако опсегот на неговата интелигенција сè уште е непознат, тој го користат многу студенти, студенти и млади луѓе.
Ние користиме ботови на различни начини, вклучително и за плаќање сметки, испраќање пари, а поддршката за корисници која работи од нула до 24 е исто така главно бот.
Ботовите на крајот можат да бидат „добри“ или „зли“. Тие се користат од најосновните задачи на Интернет, како што е пребарувањето, до сложени деловни трансакции. Тие се исто така произведени од Google, иако по правило нивните автори се независни развивачи на компјутери.
„Злобните“ ботови се различни; од малициозен софтвер до организирана група на ботови чија цел е вмрежување во туѓи системи.
„Тие ботови се всушност куп мали програми кои се инсталирани во туѓи системи и на барање ќе почнат да напаѓаат веб-страница“, објаснува ИТ експертот Хрвоје Прпиќ.
„Можете да имате околу десет милиони такви програми ширум светот и некој може да плати за да ги искористи за да урива веб-страница која дотогаш имаше вкупен сообраќај до сто кликања и не може да се справи со толку сообраќај“, објасни тој.
Ботови за најбрзиот прст
Нападите поврзани со апликации (DDoS) во 2022 година ќе се зголемат за 82 отсто во споредба со претходната година, покажува студијата на Imperva, софтверска компанија која обезбедува заштита на податоците на претпријатијата и апликативниот софтвер.
Според тоа истражување, најголемиот DDoS напад минатата година бил напад со ransomware кој измерил 3,9 милиони кликнувања во секунда. Токму таквите напади означуваат друг тип на ботови кои се програмирани да дејствуваат како најбрзиот прст во натпреварот за „најбрзиот прст“.
Идејата е дека наместо рачно отворање и освежување на страницата, програмираниот бот го прави сето тоа сам и побрзо отколку што може секој човек.
И покрај тоа што таквата употреба на ботови е строго забранета, особено на тендери за средства, ботови може да се програмираат да „доцнат“.
„Можете да го програмирате ботот да доцни за неколку милисекунди за да не биде „сомнителен“, но сепак доволно брз за да го освои најбрзиот прст“, вели Прпиќ.
Ботови и пазарот – супер брз брокер
Сличен, но сепак целосно одделен дел од ботовите се и оние кои го следат и учествуваат во тргувањето на берзата. Не е невообичаено цената на некои акции да падне на берзата за кратко време, но може да се случи намерно намалување на цените со помош на ботови.
ИТ експертот Марко Ракар вели дека ваквите ботови потекнуваат од техниката за тргување која била развиена во раните осумдесетти, наречена Тргување со висока фреквенција.
„Во моментот кога берзите започнаа со електронско тргување, се појави техничката можност да програмира алгоритам кој инстантно ќе донесе одлука дали да се купи или продаде хартија од вредност, и тоа во моментот кога ќе се променат пазарните околности, а сето тоа многу побрзо од пред кој човечки оператор“, вели Ракар.
Тој објаснува дека идејата и начинот на кој работат ботовите во основа се многу едноставни.
„Во моментот кога ќе се појави поволна набавка на одредена хартија од вредност, ботот ја купува, за да ја продаде многу брзо кога ќе се промени цената“, рече тој.
Тој додава дека ваквото алгоритамско тргување, според некои проценки, сочинува и до 40 отсто од вкупниот промет на берзата, а во обид да се создаде најбрзиот бот, се внимавало на секој детал, вклучително и растојанието помеѓу зградата/серверот. на берзата и локацијата каде што се наоѓа ботот.
„Ботовите можат да се програмираат веднаш да почнат да продаваат акции ако нивната цена падне на одредена сума, на пример 400 долари“, вели Прпиќ. Таквите ботови се покомплексните, додека поедноставните само ги набљудуваат цените на берзата.
Иако изгледа малку веројатно, ботови се користат од речиси сите традиционални инвеститори и инвеститори во криптовалути, велат експертите.
Ботовите денес може да ги програмира секој, вели Ракар. Платформите за тргување имаат свој интерфејс за програмирање на апликации (API) на кој програмата може да се поврзе, а некои брокери на своите клиенти им обезбедуваат повеќе или помалку софистицирани апликации кои им овозможуваат сами да ги „програмираат“ своите ботови, додава тој.
„Од сите видови инвеститори, дневните трговци губат најмногу пари со овој начин на водење бизнис, чија цел е да соберат големи суми пари за кратко време“, вели Прпиќ, додавајќи дека долгорочните инвеститори не губат пари на иста мера.
Ракар тврди дека теоретски сопственикот на ботот заработува пари, но дека профитните маржи со помош на ботови се многу мали, во мал дел од процентот. Мораме да земеме предвид дека тие можат да вршат неограничен број трансакции истовремено и дека таквата мала заработка може да се акумулира во голем број, вели тој.
„Во теорија, ботовите секогаш победуваат, но може да се случи понекогаш некој од овие алгоритми да се соочи со околности кои не биле предвидени и да почне да тргува на негова штета, а ако тоа не се забележи брзо, штетите многу брзо можат да пораснат до стотици милиони долари“, вели Ракар. Како пример го наведува Knight Capital, кој во 2012 година изгубил 440 милиони долари за четириесет минути поради грешка во алгоритмот.
Тој тврди дека во текот на изминатите четириесет години пазарот „во голема мера се апсорбирал и се адаптирал на постоењето на ботови“ и дека е важно да се разбере кој обем на тргување се должи на „органско“ купување, а кои се поврзани со алгоритамско тргување.
„Ботовите се, значи, составен дел на пазарот на кој се смета, тие најмногу ја нарушуваат реалната слика за ликвидноста и понекогаш со своите грешки можат да предизвикаат значителни поместувања во вреднувањето на хартиите од вредност“, заклучува тој.
Криптовалути и ботови
За разлика од тргувањето на берзите, каде пристапот до пазарот е регулиран и редовно контролиран, ситуацијата на крипто пазарот е сосема поинаква, бидејќи повеќето учесници на пазарот не се професионалци (институции, брокери) туку физички лица.
Исто така, пристапот до базите на податоци (блокчејн) е неограничен и бесплатен и секој може да прави што сака во рамките на техничките параметри на мрежата.
Ракар вели дека токму затоа многу тргување со криптовалути се одвива со помош на ботови, кои, како на берзата, можат да бидат многу едноставни, па купуваат евтини и продаваат поскапо, сè до многу сложени механизми кои користат бројни променливи врз основа на кои се носат инвестициските одлуки.одлуки.
„Посебен проблем е целата класа на ботови чија функција е вештачки да ги покачуваат цените на поединечните криптовалути со цел да се реализира продажба на поголема количина на криптовалути одеднаш и на тој начин да се постигне голем профит“, вели Ракар.
Ботови за тргување со криптовалути може да им пристапи секој, а некои од најпознатите се Pionex, Crypto Hopper, Bitsgap кои тргуваат со неколку валути како што е Биткоин. На веб-страницата Guru99 можете да најдете и совети за тоа како и кога најдобро да ги интегрирате во вашето тргување, а таа страница не е единствената што ги учи корисниците како да тргуваат со криптовалути.
Доста е, ботови се насекаде околу нас.
