На самиот почеток на 20 век, инженерот Вилис Хавиленд Кариер, ѕирнал низ маглата и сфатил дека може да го исуши воздухот поминувајќи го низ вода. Ова овозможи да се произведе воздух со одредени количини на влага во него. За една година, тој го заврши својот изум за контрола на влажноста што стана камен-темелник на модерната климатизација.
1. Го измислил Вилис Кариер во 1902 година
Талентиран инженер кој почнал да работи на уред кој може да управува со влажноста за да реши проблем во машина за печатење во Бруклин, Њујорк, го создал првиот практичен клима уред во 1902 година.
Со цел да се излади воздухот и да се регулира влажноста во просторијата, системот на Carrier овозможи проток на воздух низ калеми кои беа потопени во ладна вода, надоврзувајќи се на претходно развиените принципи на механичко ладење.
2. Уредот треба да го исуши мастилото
Вилис Кариер го измислил уредот за да го спречи ширењето и контракцијата на неговата хартија и да се погрижи мастилото брзо да се исуши бидејќи високата влажност го спречувала правилното сушење на мастилото.
Успешно разви систем за регулирање на влажноста според потребите и откако го увиде потенцијалот на системот продолжи да работи на негово усовршување и пласирање на пазарот под името „апарат за третман на воздух“.
3. Првата домашна клима беше огромна и многу скапа
Во 1914 година беше инсталиран првиот домашен клима уред – висок над 2 метри, речиси исто толку широк и долг преку пет метри.
И покрај нејзината големина, многумина беа подготвени да потрошат помеѓу 10.000 и 50.000 долари за еден модел. Во денешна вредност таа е меѓу 120.000 и 600.000 американски долари. Само навистина богатите можеа да си дозволат системи за климатизација во станбени простории.
Сè до неодамнешниот технолошки напредок, повеќето луѓе не можеа да си дозволат климатизери. Во 1970-тите, имаше зголемување на употребата на централна климатизација. Приближно 90% од домаќинствата во САД имаат клима уред.
4. Клима уредите драматично го продолжија животот на човекот
Климата е поврзана со подолг животен век. Истражувањето на Универзитетот Харвард покажа дека од раните 1990-ти, луѓето кои живеат во региони каде просечната дневна температура е над 25 степени живеат подолго од оние кои живеат во постудени области.
Пред да биде измислен клима уредот, многу луѓе не можеа да напредуваат поради топлотен стрес и други здравствени проблеми предизвикани од топлото време. Денеска можеме да уживаме во сите четири годишни времиња без да се грижиме дали ќе биде премногу топло или студено!
5. Клима уредите го сменија начинот на кој ги дизајнираме зградите
Еден од најзначајните примери е дека високите згради сега се енергетски поефикасни бидејќи може да се ладат со централни системи, наместо секој стан или деловна единица да се лади со свој посебен систем. Ова овозможува поголема ефикасност и помало трошење во користењето на енергетските ресурси.
Клима уредите го менуваат и начинот на кој ги дизајнираме домовите: ни овозможуваат поголема флексибилност во изградбата бидејќи веќе нема потреба од големи прозорци или врати.
6. Клима уредите го популаризираа киното
Дали некогаш сте се запрашале зошто летните блокбастери се толку популарни? Можеби ќе се изненадите кога ќе дознаете дека сето тоа е поради клима уредот.
Раните модерни климатизери беа големи, тешки и скапи; како резултат на тоа, само јавни и комерцијални локации со доволно финансиски средства можеа да си дозволат да ги инсталираат. Тоа често беа кина каде луѓето уживаа во разладените сали за време на летните горештини.
7. Да се стопи поради топлина
Пред изумот на механичкото ладење, летата беше потешко да се поднесе. Долго пред пронаоѓањето на климата, повеќето училишта имаа подолги летни одмори, кои најпрво беа наменети за одмор поради жештините што ги правеа непријатно учењето и престојот на часови. Пред пронаоѓањето на климата, богатите семејства можеа да го искористат ова слободно време за да избегаат од жештините во своите викендички во близина на езерото или покрај плажа.
8. Современата медицина има голема корист од климатизацијата
Клима уредот има многу придобивки, вклучително и ладење на телото и помагање на луѓето да се опорават од болеста. Исто така, може да ја намали болката, да им помогне на луѓето да спијат подобро, да ги направи да се чувствуваат поудобно и поенергично, да одржува стабилно ниво на температура и влажност во воздухот околу нас, па дури и да го олесни тестирањето и развојот на лекови за разни болести.
9. Климата овозможува да се живее во населени места
Климатизацијата овозможува престој во простори кои инаку не би биле соодветни за живеење. На пример, Мајами не би бил популарна дестинација доколку не беа топлото време во текот на целата година и тропската клима. Но, без климатизација, оние кои живеат таму би морале да се справуваат со силната топлина секој ден – и веројатно не би сакале да останат долго!
10. Кина има најголема побарувачка за клима уреди во светот
Кина има најголема побарувачка за клима уреди во светот. Пазарот на климатизери се шири како резултат на екстремните горештини што нацијата ги доживува во текот на летото. Кина е најголемиот светски производител и потрошувач на клима уреди, со повеќе од 40% од светскиот пазар.
