Лидл Словенија и програмата Екошола како иницијатори на словенечкиот ден без залудно потрошена храна, во соработка со многу партнери, трета година по ред работат на одбележување на денот без залудно потрошена храна во Словенија. И оваа година Владата на Република Словенија официјално го стави во календарот на официјални денови, бидејќи во сите претходни години се слави на 24 април.
Оваа година, исто така, се придруживме на Metropolitan.si во нашите напори да ја одбележиме важноста на темата, а во делот „Датум на истекување“ подготвивме совети за вас како да ракувате со храната смислено и со сочувство за сите фактори кои се совпаѓаат со тема.
Заедно со партнерите на проектот – Еколози без граници, Здружението на пријатели на младите од Словенија, ТАМ-ТАМ, Министерството за животна средина, клима и енергетика, Министерството за земјоделство, шумарство и храна и Групацијата Етри со Мини фабрика, тие сакаат да го охрабрат секој поединец на овој ден да го намали и спречи создавањето на фрлена храна и да ги презентира многуте можности за користење на прехранбени производи кои често остануваат неискористени и да ја подигнат свеста за важноста од внимателно планирање на набавките.
Томаж Кус од Лидл Словенија на прес-конференцијата на денот без потрошена храна истакна дека веќе неколку години се стремат кон системски промени, со цел да докажат колку е важна храната со вредност, „за која мора да се грижиме за да како што е можно помалку завршува во ѓубре“. Тие веќе донираа повеќе од 390 тони храна, со менталитет дека „смислените мерки носат добри резултати“.
Храната е повеќе од обичен оброк
Количината на отпад од храна генерирана ширум светот има големи социјални, економски и еколошки промени и исто така негативно влијае на безбедноста на храната. На глобално ниво, околу една третина од целата храна произведена за луѓето се троши залудно, што изнесува околу 2,3 милијарди тони годишно.
Во Словенија, според податоците на Заводот за статистика на Република Словенија (СУРС), вкупната количина на отпад од храна се зголемила меѓу 2013 и 2021 година. Од 118 илјади тони (во 2013 година) се зголеми за 21 отсто на околу 143 илјади тони (во 2021 година).
„Храната е повеќе од обичен оброк“, нагласува проф. д-р. Марина Пинтар, декан на Биотехнолошкиот факултет на Универзитетот во Љубљана.
Ирена Шинко, министерката за земјоделство, шумарство и храна на Република Словенија, на прес-конференцијата по повод денот без залудно потрошена храна истакна дека денот без потрошена храна треба да послужи како алатка за промена на општествената норма дека храната не припаѓа во ѓубрето.
Ирена ШинкоМинистерство за земјоделство, шумарство и храна
Системот за храна типичен за Словенија мора да обезбеди безбедност на храната, „храната што е локално достапна е привилегија“, предупреди таа, додавајќи дека храната е повеќе од само еден од оброците што ги јадеме секој ден.
На ова, Урош Вајгл, државниот секретар одговорен за животна средина, додаде дека отпадот од храна е трет најголем извор на емисии во светот, така што „се соочуваме со повеќекратна еколошка криза – криза на губење на биолошката разновидност и загадување и трошење храна. “.
Просечното семејство, кое годишно троши околу 3.500 евра за храна, фрла речиси една десетина од купеното (што изнесува 350 евра).
Словенија со своите напори е првата од земјите-членки која систематски и масовно се справува со проблемот, со свесност дека „имаме само една планета“, заклучува Вајгл во својата изјава.
Иновативен концепт на Mini Factory
„Технологијата сама по себе не значи движење кон одржлив развој“, се согласи проф. д-р. Алеш Кухар од Биотехничкиот факултет на Универзитетот во Љубљана. Но, иновативниот концепт на Mini Factory е добар показател за напорите да се одржи одржлив изглед.
Редакција
Ленка Пух од групата ЕТРИ истакна дека со концептот Мини Фабрика се обидуваат да го фокусираат вниманието на поединецот, „да му помогнат да го промени светот на подобро“, рече таа стремејќи се кон „она што ни пречи да го промениме“.
„Ако сакаме трајно да ја браниме социјалната сигурност, а пред се да бидеме пример, мора да имаме јасни цели и вредности“, нагласува Пухова.
Идејата, која датира од 2015 година, претпоставува алтернативни начини за справување со вишокот храна, па иноваторите создадоа сопствени производи, со кои се стремат да ја подигнат свеста за повторна употреба, рециклирање и креативни начини за користење на храната до последен дел.
Клучната идеја зад Mini Factory е да се развијат нови идеи кои се поврзани со разбирањето на социјалните ставови кон храната.
