Туристичката сезона во Црна Гора пропадна.
Недостаток на гости од Русија, скапи станови
Главна причина е недостигот на гости од Русија и Украина, но и гости од регионот. Да ги наведеме и бројките. Во Будва, на пример, 32 отсто од гостите помалку одмараат од лани во средината на јули. Седум отсто помалку луѓе се регистрирани во хотелите.
За ова зборуваше и премиерот на Црна Гора, Дритан Абазовиќ, кој рече дека претсезоната во Црна Гора била многу добра, а главната сезона „малку доцни, а цените се како на Азурниот брег“.
„Ако некој мисли дека може да се повтори сезоната од минатата година, кога беше неверојатен врв, затоа што бевме единствената отворена земја 45 дена, тешко ќе биде тоа да се реализира. Мора да се прилагодиме на новите трендови. Цените на брегот се како на Азурниот брег, Црна Гора досега не го видела тоа“, рекол Абазовиќ, пренесува Vijesti.me.
Хрватска е на 95 отсто од 2019 година.
Во исто време, сезоната во Хрватска е многу добра.
„Во Хрватска туризмот е значително поблиску до резултатите од пред пандемијата, со 95 отсто од ноќевањата од 2019 година постигнати од почетокот на оваа година“, неодамна истакна директорот на Хрватскиот туристички одбор (ХТЗ) Кристјан Станичиќ. средба со претставници на туристичките одбори на Сплитско-далматинската жупанија.
„Ние значително се приближивме до трендовите од предпандемискиот период, имајќи предвид дека во тековниот дел од јули во Хрватска се реализирани 97 отсто од ноќевањата од јули 2019 година, додека на ниво од годината (досега) Реализирани се 95 проценти од ноќевањата“, рече Станичиќ.
Зошто има толкава разлика меѓу Хрватска и Црна Гора во однос на туристичката сезона?
Крешиќ: Црна Гора е изложена на рускиот и на украинскиот пазар
Директорот на Институтот за туризам Дамир Крешиќ објасни зошто е таква ситуацијата
Прво, прашањето е дали сезоната е толку полоша во Црна Гора. Ако тргнеме од претпоставката дека е така, можеме да кажеме дека има две важни работи што треба да се потенцираат. Прво, Црна Гора е многу изложена на рускиот и на украинскиот пазар, повеќе отколку што треба. „Некој што работи на црногорските стратегии за туризам мораше да заклучи дека има премногу гости од тие области“, рече тој.
„Тие не се авионска дестинација“
„Второ, тие не се авионска дестинација, без разлика на се, тешко е да се стигне до таму со автомобил. Воздушниот сообраќај не е целосно нормализиран по короната. Многу членови на екипажот се префрлија на други професии. Ова се луѓето што треба да ги научите пред да ги вработите на аеродром.
Оној што го полни авионот со гориво треба да се научи нешто. Како тој што вози автобус на аеродром. Овој персонал бара специјализирано знаење. И кога имате посебна авио-дестинација како Црна Гора, јасно е дека сезоната ќе биде почувствителна. И позагрозена од Хрватска, каде што повеќето доаѓаат со автомобили“, рече тој.
За пример ја зеде дубровничко-неретванската жупанија.
„Ние сме на 95 проценти од 2019 година, но Истра е на 105 проценти, а Дубровничко-неретванската жупанија, сега не зборувам точно, туку во општа смисла, на околу 80 проценти. Туризмот на крајниот југ најбавно закрепнува. Зошто? Па, затоа што тоа е сообраќајно изолирано подрачје, како што е Црна Гора.
Сè на сè, кога на Русите и Украинците им ја додавате сообраќајната изолација и изложеноста, ќе дојдете до ситуација во која имате 30 отсто помалку туристи отколку во 2019 година во Црна Гора“, рече тој.
Црна Гора не е скапа, но има други проблеми
Тој посочува дека цените не се црногорски проблем.
„Мислам дека Црна Гора не е скапа дестинација. Впрочем, тоа е дестинација на масовен туризам, а не на елитен туризам, иако тој термин не ми се допаѓа. Се сомневам дека причината се цените. Некои од нивните микролокалитети тие ги промовираат како елитен туризам, но тоа е смоква што ја користат за да го скријат фактот дека се масовна туристичка дестинација.
Имаат станови од 30, 40 евра. Тоа нема да го видите кај нас. Бев на нивната ривиера, од Улцињ до Игало, и таму има многу проблеми, Црна Гора ќе мора да промени некои работи. Притисоци има на тесниот крајбрежен простор, како и преголема градба во Будва. Не знам како се справуваат инфраструктурно“, рече тој.
„Хрватска е земја која го развива туризмот посериозно од Црна Гора“
Зошто туристичката сезона во Хрватска оди подобро?
„Сепак, Хрватска има поздрава структура на туристичка побарувачка. Црна Гора беше многу зависна од Русија, Украина и Србија. Во Хрватска е похетерогена. Имаме многу Германци, но и многу Словенци, Австријци, Унгарци… Имаме и поздрава сместувачка структура.
Кризата не научи, а не е лошо да се потсетиме дека ориентацијата секогаш треба да биде кон поблиски пазари. Соединетите Американски Држави или Јужна Кореја се вредни пазари, но во случај на криза, тие се првите што застануваат.
Во секој случај, Хрватска е земја која го развива туризмот посериозно од Црна Гора и се сомневам дека може да ни се случи такво нешто. Можеби во некоја микролокација која зависи од пристигнувањето на една нација или работата на еден тур-оператор, но на ниво на целата земја се сомневам“, заклучи тој.
Го повикавме и директорот на Црногорскиот центар за истражување и развој на туризмот, Петар Голубовиќ.
„Прво, би се оградил од обвинувањата дека сезоната пропадна или не пропадна. Немаме релевантни податоци што можеме да ги земеме и да кажеме дали не успеала или не. Имаме ситуација ресорното министерство да доставува податоци според кои сезоната е на ниво на успех од претходната, но не и на ниво на 2019 година.
Ако се набљудуваат состојбите на терен и искуствата на вработените во туризмот, може да се заклучи дека сезоната е добра. Но, треба да се каже и дека не беше така во јуни и во првата половина на јули. Не успеаја тие месеци. А сега, дали ќе го замениме бројот на тие пристигнувања, тоа треба да се види некаде во октомври“, рече тој.
„Треба да се каже и дека хотелите се на многу добро ниво на искористеност, додека отсуствуваше исполнетоста на приватно сместување. Кога велам отсутен, мислам дека не беше како што се очекуваше“, вели тој.
„Сопственикот на агенцијата rent-a-car ми кажа дека сообраќајот му паднал за 50 проценти“
Го прашуваме зошто недостигаше гости во јуни и првата половина на јули.
„Пред се, причината е загубата на три многу важни пазари за нас. Тоа е руски, украински и белоруски. Не се работи само за бројот на пристигнувања, туку и за тоа дека вработените во туризмот кај нас, а верувам и во Хрватска, ги сакаат гостите од тие пазари. Тие се добри потрошувачи. Нивниот недостаток многу се чувствува, а сигурен сум дека ќе се почувствува и во однос на вкупните приходи од туризмот.
Мене ми беше интересно кога разговарав со сопственикот на агенцијата за рент-а-кар во Будва, неговиот коментар во средината на јули беше дека неговиот бизнис паднал за 50 проценти. А единствената причина е непристигнувањето на Русите и Украинците како туристи“, вели тој.
„Инаку, кога зборуваме за приходите, би навел и дека треба да се земе предвид зголемувањето на инфлацијата, што значи дека цените се поскапи за 20-30 проценти и тој приход исто така ќе биде поголем, иако бројот на гости може да биде пониско. Но, да ги почекаме сите податоци за да ја анализираме ситуацијата.
Да не заборавиме дека имаме емигранти од Украина кои се третираат како бегалци, тоа е бројка од 5 до 7 илјади луѓе, но овие луѓе се претежно со висока платежна моќ, така што не можеме да ги третираме како товар на државниот буџет. напротив, мислам дека придонесуваат за зајакнување на локалните економии од Бар до Будванската ривиера“, посочува тој.
„Можевме да бидеме поагилни околу другите пазари“
Го прашавме дали државата можела да направи нешто поинаку.
„Според мене, со години се потпираме на пазарите на Русија и Украина, воопшто на пазарот на поранешниот Советски Сојуз и овој наш регион, кој традиционално доаѓа во Црна Гора. Никогаш не сме ги диверзифицирале пазарите за радиодифузија.
Војната во Украина доведе до тоа дека една четвртина од нашиот туристички промет првично беше намален поради непристигнувањето туристи од тие пазари и од Белорусија. На крајот ќе видиме дали успеавме да го надокнадиме тоа, но ми се чини дека можевме да бидеме поагилни во однос на анимирање на друг пазар во близина. Полска има 38 милиони жители и директни воздушни врски со нискобуџетни компании со Црна Гора.
Со пофокусирана маркетинг кампања, дали можевме да ги искористиме социјалните мрежи, каналите и алатките што се обезбедени за да донесеме повеќе Полјаци? Ги наведувам само како пример. Сигурен сум дека можеме“, изјави тој за Index.hr.
