Одново и одново известуваме за неславни записи. Минатата година беше најтопла во историјата, а рекордно беше и овогодинешното лето. Во една неодамнешна студија, научниците тврдат дека откриле дел од сложувалката зошто Земјата се загрева побрзо.
Секоја година станува се потопло. Според податоците на службата за следење на климатските промени на ЕУ, Коперник (C3S), минатата година била најтоплата досега, со порастот на температурата на површината на Земјата речиси над критичната граница од 1,5 степени Целзиусови.
Но, овогодинешната низа рекордни температури ја зголемува веројатноста дека 2024 година ќе биде најтоплата година досега, пред извесно време предупреди заменик-директорката на C3S Саманта Бурџис. C3S во септември напиша дека ова лето било рекордно жешко. Особено натпросечни температури се измерени во август – на глобално и европско ниво. Податоците на Агенцијата за животна средина на Република Словенија (Арсо) покажуваат и дека овогодинешниот август бил најтопол во Словенија откако во агенцијата се направени мерења.
Јасно е дека океаните стануваат се потопли, а глечерите се топат. Но, научниците се прашуваат зошто.
Според нив, јасно е дека топлината е поттикната од повеќе фактори, пред се загадувањето, кое ја загрева планетата поради согорувањето на фосилните горива, и временските феномени како Ел Нињо. Но, овие фактори сами по себе не го објаснуваат невообичаено брзиот пораст на температурите, пишува CNN.
Ниските облаци ја рефлектираат сончевата светлина
Во најновата студија објавена во четвртокот во списанието Science, научниците тврдат дека го откриле исчезнатото парче од сложувалката.
Ова се облаците. Наодите од истражувањето сугерираат дека брзото затоплување го забрзува недостатокот на ниски облаци над океаните, што може да има загрижувачки импликации за идното затоплување. Густите, ниски облаци играат важна улога во рефлектирањето на голем дел од сончевата светлина назад во вселената.
„Едноставно кажано, помалку светли и ниски облаци може да значат дека планетата е „затемнета“, односно се повеќе сончева светлина продира низ Земјата“, смета авторот на извештајот и климатски физичар Хелге Геслинг. Мерката наречена албедо се користи за мерење на рефлексија од површината на телата. Како општо правило, околу 30 проценти од сончевата светлина треба да се рефлектира од површината на Земјата во вселената, но овој процент е се помал и помал.
Во извештајот се наведува дека албедото се намалува од 1970-тите, делумно поради топењето на снегот. Површината и водата на тој начин апсорбираат се повеќе сончева енергија и на тој начин планетата се загрева, пишува CNN.
Научниците ги разгледаа сателитските податоци на НАСА, временските податоци и климатските модели и открија дека ниските облаци предизвикале албедото да падне на рекордно ниско ниво минатата година. Студијата, исто така, покажува дека облачноста е особено намалена во областа, вклучително и делови од Северниот Атлантски Океан. Геслинг изјави за Си-Ен-Ен дека минатата година беше дел од деценискиот пад на ниската облачност.
„Ако ова се случи, предвидувањата за затоплување може да бидат потценети“
Според него, ниската облачност најдобро се развива во студената и влажна долна атмосфера.
Како што се загрева површината на планетата, облаците се истенчуваат или целосно се распаѓаат, создавајќи сложена повратна јамка – ниските облаци исчезнуваат, а нивното исчезнување предизвикува Земјата да се загрее.
„Ако ова се случи, предвидувањата за идното затоплување може да бидат потценети и можеме да очекуваме уште поинтензивно затоплување во иднина“, рече Геслинг.
Марк Зелинка, атмосферски експерт од американската лабораторија Лоренс Ливермор, кој не бил вклучен во студијата, смета дека тоа е разумен факт. Тој верува дека облаците играат клучна улога во затоплувањето, бидејќи тие дејствуваат како соларен штит за Земјата.
„Дури и малите промени во облачноста може драстично да влијаат на албедото на Земјата“, коментира тој за CNN.
Со ова се согласува и климатологот Тапио Шнајдер. „Ако ова е вистина, може да бидеме сведоци на поинтензивно глобално затоплување отколку што укажуваа претходните прогнози“, додаде тој. Авторот на студијата Геслинг, исто така, изјави за Си-Ен-Ен дека облаците, иако навидум едноставни, се исклучително сложени, а научниците сè уште се далеку од дешифрирање како тие се однесуваат. „Тие се една од најголемите главоболки во науката за климата“, заклучи тој.
Според експертите, сè уште не е целосно јасно како облаците ќе реагираат на глобалното затоплување, но според Зелинка, тоа ќе зависи од нивниот одговор, како Земјата ќе се загрее.
