Во денешно време е сосема вообичаено да се видат многу млади и стари луѓе кои поголемиот дел од времето го поминуваат со мобилни телефони во раце на јавни места. Од пристигнувањето на паметните телефони на уреди, добивме бројни услуги и опции на едно место. Преписки, фотографирање, банкарство, игри… ова се само дел од многуте можности кои ги нудат.
Сепак, токму поради тоа зависноста од мобилни телефони станува се почеста. Иако до денес официјално признатата класификација на зависност од мобилни телефони не е воведена во меѓународната класификација на болести, терминот „номофобија“ станува се почест. Тоа е дериват на англиски термини што се опишува како зависност од мобилни телефони, односно се опишува како вознемиреност или непријатност што луѓето ги чувствуваат кога се без својот мобилен телефон или кога немаат пристап до мобилна мрежа.
Истражувањата покажаа дека постои значителен процент од населението што проблематично користи мобилни телефони. Некои извори наведуваат дека распространетоста на зависноста од мобилни телефони може да се движи од 1% до 38% од населението. Неодамнешното глобално истражување, исто така, покажа дека пандемијата „Ковид-19“ ја зголеми зависноста од мобилни телефони. Студијата покажа дека околу 70% од корисниците на интернет, особено младите луѓе, повеќе ги користат своите паметни телефони како директен резултат на карантинот. Колку повеќе ги користиме нашите телефони, толку е поголема веројатноста да станеме зависни од нив.
Се сугерираше дека младите луѓе, особено адолесцентите, може да бидат поподложни на зависност од мобилни телефони поради нивната силна поврзаност со технологијата и социјалните медиуми. Исто така, луѓето кои веќе имаат предиспозиција за зависности или имаат други психолошки проблеми може да бидат поподложни на развој на зависност од мобилни телефони.
Дали постои зависност од мобилен телефон?
Иако зависноста од мобилни телефони не е официјално класифицирана како нарушување, истражувањата покажаа дека некои луѓе може да развијат проблематична употреба на мобилни телефони што може негативно да влијае на нивната секојдневна функционалност, врски и емоционална и психолошка благосостојба.
Симптомите на зависност од мобилни телефони може да вклучуваат прекумерна употреба на уредот, губење контрола врз употребата, изолација од социјалните интеракции и други. Сето ова може да резултира со негативни последици за секојдневниот живот.
Така се родил терминот кој ја опишува зависноста од мобилни телефони – номофобија, кој опишува вознемиреност или страв доколку личноста не може да користи мобилен телефон. Името „номофобија“ е кратенка од англискиот термин „нема фобија од мобилен телефон“. Терминот е создаден со комбинирање на зборовите „нема мобилен“ и „фобија“.
Луѓето кои страдаат од номофобија или зависност од мобилни телефони често чувствуваат силна потреба секогаш да бидат достапни или да го имаат мобилниот при рака. Чувствуваат вознемиреност, непријатност или паника кога ќе се најдат во ситуации кога немаат пристап до интернет преку мобилниот телефон, кога мобилниот телефон е физички далеку или кога батеријата им се снема.
Симптоми на зависност од мобилен телефон
Без официјална класификација, не можеме да зборуваме за јасни симптоми, но тие изгледаат слични на оние на другите зависности. Симптомите на зависност од мобилен телефон или номофобија може да вклучуваат:
– забрзано чукање на срцето
– неправилни отчукувања на срцето
– чувство на паника
– чувство на вознемиреност
– потење на дланките и на целото тело
– чувство на немоќ
– чувство на изолација и недоразбирање од околината
Сите наведени симптоми на зависност од мобилни телефони можат да влијаат на секојдневното функционирање и квалитетот на животот на поединецот. Покрај поединците, зависноста од мобилни телефони влијае и на нејзината околина, односно на луѓето во неа.
Зависник може да почне да ги игнорира интеракциите лице в лице, да стане одбранбен, лут или нервозен кога ќе му се каже дека можеби е зависник. Зависноста од мобилен телефон може да доведе до агресија и несоодветно однесување, во зависност од степенот на приврзаност.
Како да препознаете зависност од мобилен телефон?
Препознавањето на зависноста од мобилни телефони може да биде корисно за да станете свесни за проблемот и да побарате соодветна помош. Имајќи предвид дека мобилните телефони се нешто што го користиме секој ден, можеби нема да го забележите проблемот веднаш.
Меѓутоа, ако се сомневате дека некој ваш близок страда од зависност од мобилен телефон, побарајте некој од овие знаци:
1. прекумерна употреба
Едно лице троши значително повеќе време на мобилен телефон отколку што е соодветно во дадена ситуација. Ова може да вклучува сурфање на интернет, користење социјални мрежи или играње мобилни игри во период од неколку часа.
2. неразбирање на количината на употреба
Едно лице може да има потешкотии да препознае и да ја намали прекумерната употреба на мобилен телефон.
3. губење на контрола
Зависникот од мобилни телефони може да има потешкотии да го контролира времето поминато на мобилен телефон. Обидите да се намали или прекине употребата може да бидат неуспешни или да предизвикаат т.е ескобу. Едно лице може да доживее силен нагон постојано да го проверува својот мобилен телефон, да прелистува социјални мрежи или да поминува време на апликации и покрај свесното разбирање дека тоа може да има негативно влијание.
4. негативно влијание врз секојдневниот живот
Користењето мобилен телефон ги попречува секојдневните активности како што се работата, училиштето или социјалниот живот. Лицето може да биде помалку продуктивно или да се повлече од реалните интеракции со други луѓе.
5. екстремна загриженост за мобилните телефони
Лицето чувствува и покажува силна вознемиреност, нервоза или непријатност кога мобилниот телефон е недостапен или кога батеријата се испразни. Може да има и чувство на страв од пропуштање важни пораки или повици.
6. изолација
Едно лице сè повеќе претпочита да поминува време на мобилен телефон наместо лице в лице со други луѓе. Социјалните контакти и активности може да бидат занемарени или намалени.
7. физички симптоми
Несоница, мускулна напнатост, главоболки или проблеми со видот поради прекумерна употреба на мобилни телефони.
Доколку ги забележите овие знаци кај себе или кај некој друг, важно е да бидете свесни дека постои можност за зависност од мобилен телефон. Во такви ситуации, се препорачува да се побара стручна помош од здравствен работник, како психолог или психијатар, кој може да обезбеди проценка и соодветна поддршка за справување со зависноста од мобилни телефони.
Особено опасно за децата и младите во развој
Зависноста од мобилни телефони може да биде особено опасна за децата и младите во развој поради неколку причини. За време на периодот на развој, зависноста од мобилни телефони може да влијае на развојот на социјалните вештини, физичкото и менталното здравје, академскиот успех и развојот на животот.
Зависност од порно: Кои се симптомите и како точно се лекува?
СТИЛ НА ЖИВОТ
20 ноември 2020 година
Прекумерната употреба на мобилни телефони може да ги ограничи можностите на децата и младите да развијат социјални вештини и да воспостават вистински меѓучовечки односи. Ако поминуваат премногу време на своите мобилни телефони, може да пропуштат можности да комуницираат со врсниците и да развијат клучни социјални вештини како што се комуникација, емпатија и разрешување конфликти.
Зависноста од мобилни телефони носи бројни негативни физички последици кои се особено опасни за децата. Покрај поттикнувањето на седентарен начин на живот и намалувањето на физичката активност, ова може да резултира со зголемен ризик од дебелина, мускулно-скелетни проблеми и други здравствени компликации. Дополнително, лошото држење на телото и зголеменото време поминато стуткано над мобилен телефон може да предизвикаат мускулно-скелетни проблеми, вклучувајќи болки во вратот, грбот и рацете.
Исто така, прекумерната употреба на мобилни телефони може да влијае на квалитетот на сонот, бидејќи испушта сина светлина што може да го наруши природниот циклус на спиење. Сината светлина од мобилните телефони може да го инхибира лачењето на мелатонин, хормон кој го регулира сонот. Ова може да доведе до тешкотии при заспивање, несоница и нарушувања на спиењето.
Негативното влијание врз менталното здравје е особено изразено кај зависноста од мобилни телефони. Мобилниот телефон не е само уред кој сам по себе создава последици за луѓето, туку овозможува и увид во вештачкиот свет на интернет. Истражувањата покажаа дека прекумерната изложеност на социјалните мрежи може да доведе до чувство на осаменост, ниска самодоверба, анксиозност, депресија и нарушувања во исхраната.
Прекумерната употреба на мобилни телефони од страна на децата и младите е поврзана со поголема инциденца на анксиозност, депресија, ниска самодоверба и тешкотии во регулирањето на емоционалните состојби. Адолесценцијата и раното детство, исто така, се покажаа како критични периоди за развој на проблеми со менталното здравје поврзани со зависноста од мобилни телефони.
Исто така, присуството на виртуелно насилство, сајбер малтретирање и несоодветна содржина на мобилните апликации може дополнително да ја влоши нивната ментална благосостојба. Ова е поткрепено со фактот дека од појавата на социјалните мрежи и мобилните телефони, бројот на деца со дијагноза на депресија и бројот на самоубиства кај младите се зголеми.
Зависноста од мобилни телефони може да влијае на организацијата на времето, но и на нивото на внимание и менталните способности што ги има детето или младото лице. Ако децата поминуваат премногу време на мобилни телефони, тоа може негативно да влијае на нивните академски перформанси. Расеаното внимание, намалената концентрација и тешкотиите во организирањето на времето може да резултираат со послаби училишни резултати и пад на мотивацијата за учење.
Многубројните безбедносни ризици за децата и младите на Интернет не треба да се заборават при користење на мобилни телефони. Споделување лични информации, запознавање со непознати луѓе на интернет или користење мобилни апликации кои не се соодветни за возраста на детето се само некои од начините. Сето горенаведено може да доведе до различни ризици, вклучувајќи злоупотреба, експлоатација или ибермалтретирање.
Затоа е важно да се обезбеди урамнотежена употреба на мобилните телефони од страна на децата и младите, ограничување на времето поминато на екранот, промовирање физичка активност, поттикнување вистинска интеракција со другите и нивно едуцирање за безбедно користење на мобилните технологии. Исто така, важно е родителите да дадат добар пример и да воспостават здрава дигитална рамнотежа во семејството.
Како да се ослободите од зависноста од мобилни телефони – искуство
Искуствата на зависност од мобилни телефони се различни за сите поединци, но често има одредени параметри и симптоми кои се појавуваат кај сите нив. Во случај на самата зависност, многу е важно човекот да стане свесен за проблемот како прв чекор во закрепнувањето.
Подолу е извештајот на авторот на Њујорк Тајмс, Кевин за неговото искуство со зависноста од мобилни телефони. ”
Цел живот сум корисник на телефон. Но, некаде минатата година, преминав невидлива линија во проблематична област. Сите мои симптоми беа типични: не можев да читам книги, да гледам долгометражни филмови или да имам долги непрекинати разговори. Социјалните мрежи ме натераа да се налутам и вознемирив, па дури и дигиталните простори кои некогаш ме смируваа не помогнаа. Пробав разни трикови за да ја ограничам мојата употреба, како што се бришење на Твитер секој викенд, претворање на екранот во сива скала и инсталирање блокатори на апликации. Но, секогаш се враќав. На крајот решив дека е доволно“, рекол тој, а потоа ја продолжил приказната.
„Ја повикав Кетрин Прајс, научна новинарка и авторка на „Како да го скршите вашиот телефон“, 30-дневен водич за откажување од лошите навики на телефонот. И ја молев за помош, која реши да ми ја даде. Нејзината програма се фокусира на решавање на основните причини за зависност од телефонот, вклучувајќи ги и емоционалните предизвикувачи кои предизвикуваат да посегнете по телефонот на прво место. Поентата не е да ве отстранат од интернет, па дури и од социјалните медиуми – сепак ви е дозволено да користите Facebook, Twitter и други социјални платформи на вашиот десктоп или лаптоп без тешко временско ограничување. Едноставно, се работи за одвојување на вашиот мозок од штетните рутини што ги има усвоено околу мобилниот телефон и за префрлање на вашиот фокус на подобри работи“, тврди Кевин.
„Ако сакав да си го поправам мозокот, требаше да вежбам да не правам ништо. Така, за време на мојата утринска прошетка до канцеларијата, на пример, ги погледнав зградите околу мене, забележувајќи архитектонски детали што никогаш претходно не сум ги забележал. После тоа, ги избришав апликациите што не ме радуваа, што значеше бришење на Фејсбук, Твитер и играта. Исто така, многу е важно каде го оставате мобилниот телефон и дали е блиску до вас. И јас решив да го заменам времето на мобилниот телефон со друга здрава навика“, размислува тој и продолжува:
„Мојата сопруга ми кажа дека дома сум многу поприсутна и повнимателна. Таа ми рече дека поминувам повеќе време слушајќи ја и помалку време отсутно кимнувајќи со главата и мрморејќи додека го проверував моето сандаче или прислушував твитови. На крајот на краиштата, немам направено ултразвук или психијатриска евалуација, но би се обложил дека нешто фундаментално се смени во мојот мозок во текот на изминатиот месец. Пред неколку недели, светот на мојот телефон изгледаше попривлечен од офлајн светот – пошарен, побрз и со поширок опсег на награди. Но, сега ме возбудува и физичкиот свет – оној каде што има простор за досада, празни раце и простор за размислување“, заклучи тој на крајот.
