Војната меѓу Израел и Хамас влезе во нова фаза. Еве што можеме да очекуваме сега

Lorita
By Lorita 10 Min Read
Disclosure: This website may contain affiliate links, which means I may earn a commission if you click on the link and make a purchase. I only recommend products or services that I personally use and believe will add value to my readers. Your support is appreciated!
Israeli tanks are seen during a military drill near Israel's border with Lebanon in northern Israel, October 26, 2023. REUTERS/Lisi Niesner

Израел влезе во „нова фаза во војната“ против Хамас во Газа, изјави во саботата израелскиот министер за одбрана Јоав Галант. Израелските одбранбени сили (ИДФ) испратија тенкови и други копнени сили во Газа и ги задржаа таму додека продолжуваат со интензивните воздушни напади, но засега ја одложија сеопфатната копнена инвазија. Сè уште не е официјално познато дали ќе има „ден Д“ за таква операција, но Израел постојано ги зголемува копнените операции во Газа.

Како што Израел преминува од воздушен пристап кон оној што ги вклучува неговите копнени сили, тој се соочува со многу предизвици. Првиот од нив е самата природа на борбата. Газа е густо населена и се состои од бројни густо преполни згради, поради што се неутрализирани многу предности на израелската армија во брзината, комуникациите, надзорот и огнената моќ на долг дострел.

Затоа, ИД ќе мора да ги распушти своите сили, оставајќи ги ранливи на мали групи вооружени милитанти на Хамас. Урнатините оставени од израелското бомбардирање им нудат на борците на Хамас можност да се засолнат против израелските трупи, да постават позиции на снајпер и да поставуваат замки.

Американската војска смета дека урбаните операции во Фалуџа во Ирак се тешки и многу деструктивни, но дека операциите во Газа веројатно ќе бидат уште потешки, пишува Foreign Policy и наведува дека Хамас го контролира Појасот Газа од 2007 година и дека веројатно очекувале жесток израелски одговор на нападот на 7 октомври и дека Хамас веројатно долго време се подготвувал за израелска инвазија.

Тепачките во тунели се ноќна мора
Хамас постави воени материјали и средства во цивилни објекти, како што се училиштата, според Обединетите нации и израелските сили. Групата, исто така, изгради огромна мрежа на тунели што може да ги користи за да ги скрие резервите и водачите, како и да обезбеди комуникација за време на конфликтот.

Тепачките во тунели се ноќна мора. Поранешниот шеф на американската централна команда, генерал Џозеф Л. Вотел, го спореди со употребата на мрежата на тунели од страна на Исламската држава во Мосул, Ирак – чија мрежа на тунели е само мал дел од она што Хамас го има на располагање. Тој, исто така, предупреди дека борбите ќе бидат „крвави и брутални“. Борците на Хамас можат да ги користат тунелите за да се прикрадат зад израелските сили, да ги нападнат од заседа, па дури и да земат повеќе заложници. Израел се обиде да ги бомбардира овие тунели, но тешко е да се најдат и уништат од воздух.

Израел се обидува да го уништи Хамас, што практично значи убивање на неговите водачи. Сепак, се покажа дека е тешко да се најдат. Тие можат да се кријат во тунели и да се спојат со цивилното население. Некои ќе изберат да се борат, но организацијата е добро институционализирана и несомнено ќе се обиде да зачува голем дел од своето раководство, вклучувајќи ги и клучните фигури како воениот командант на Хамас, Мохамед Деиф. Покрај тоа, многу високи политички лидери на Хамас воопшто не живеат во Газа, туку деновите ги поминуваат на многу побезбедни места во земји како Катар, Турција и Либан.

Што е со заложниците и цивилите?
Ситуацијата дополнително ја комплицираат заложниците, а се проценува дека Хамас држи повеќе од 200 од нив. смрт на заложниците. Дополнително, Хамас се закани дека ќе ги убие заложниците како одговор на израелските воздушни напади.

Форин полиси наведува дека колку е поуспешна израелската копнена операција во нападот на Хамас, толку е поголема веројатноста организацијата да прибегне кон очајни мерки.

- Advertisement -
Ad image

Израел мора да размисли и за цивилни жртви. Министерството за здравство во Газа објави дека од 7 октомври починале речиси 8.000 Палестинци. Копнените операции би можеле да бидат многу покрвави. Во минатото, меѓународниот бес поради цивилните жртви на крајот го принуди Израел да ги прекине операциите, иако исклучително високиот број на израелски жртви во нападот на Хамас на 7 октомври може да ја промени оваа пресметка.

Овие грижи ќе ја комплицираат борбата додека Израел се обидува да го балансира бројот на цивилни жртви наспроти ризикот за неговите војници, како и веројатноста Хамас да меша борци и воени средства во цивилното население.

Опсада на Газа
Опсадата на Газа трае веќе неколку недели, а Газа има ограничено гориво, струја и други основни потреби. Израел го брани потегот велејќи дека Хамас ќе го користи за воени цели. Ова веќе создаде огромна хуманитарна криза, а таа само ќе се влошува како што ќе минуваат деновите. Доколку Израел попушти пред американскиот и меѓународниот притисок да обезбеди основни услуги и да обезбеди проток на храна и лекови до цивилниот појас, ќе биде во невообичаена позиција да дава помош и да води војна во истата област. Меѓутоа, ако тоа не успее, и онака високата човечка цена ќе се зголеми нагло, а цената ќе ја платат децата, жените и постарите лица.

- Advertisement -
Ad image

Израелските лидери мора да го земат предвид и меѓународното, а особено американското мислење. Многу арапски лидери не го поддржуваат Хамас и би биле воодушевени доколку Израел го уништи. Сепак, нивната јавност е задоволна што Израел е силно погоден.

Операциите на Израел доведоа до протести низ арапскиот свет, вклучувајќи ги и земјите како Бахреин и Египет, кои ги нормализираа односите со Израел. Оваа нормализација е врвна дипломатска цел за Израел и таа нема да биде лесно компромитирана. Дури и Саудиска Арабија, која до избувнувањето на војната беше во интензивни преговори со САД за консолидирање на договорот за нормализација со Израел, објави остри изјави во кои ги осудува операциите на Израел во Газа.

Меѓународни реакции
Администрацијата на американскиот претседател Џо Бајден првично го поддржа Израел и правото да се брани, но властите во Вашингтон се загрижени поради ризикот за американските заложници и опасноста конфликтот да се прошири низ регионот и да ги загрози американските сили и сојузници. Како што расте оваа загриженост, притисокот на САД врз Израел за ограничување на неговите операции може да се зголеми.

Стравувањата на САД се оправдани, бидејќи е можно оваа војна да се прошири од Израел и Газа на поголемиот дел од Блискиот Исток. Хезболах веќе се закани од Либан, немирите растат на Западниот Брег, Хутите во Јемен лансираа проектили кон Израел, а американските бази на Блискиот Исток претрпеа напади од ирански посредници, што ги натера САД да нападнат локации поврзани со Иран во Сирија . Поширока војна во која се вклучени Хезболах и други групи поддржани од Иран може да претставува сериозна закана за Израел, но исто така може да го зголеми ризикот од меѓународен тероризам.

Кој би го заменил Хамас?
Друг предизвик за Израел ќе биде кој би го наследил Хамас во Газа. Палестинската управа едвај го држи Западниот Брег и би го нарушила нејзиниот и онака слаб кредибилитет меѓу Палестинците доколку соработува со Израел во управувањето со Газа по инвазијата. Египет и другите арапски држави не сакаат да примат палестински бегалци, а камоли да ја преземат неуредната задача да управуваат со Газа.

Понатаму, ако Израел само ја погоди Газа и ја напушти областа, Хамас повторно ќе се зајакне. Анкетите покажуваат дека Хамас е непопуларен, но покажуваат и дека нивните палестински противници уживаат уште помала популарност и немаат воени средства и социјални и економски мрежи што ги има Хамас во Газа.

Израелците бараат уништување на Хамас, но израелските лидери знаат дека операциите ќе бидат ризични и лесно може да се покажат како контрапродуктивни. Ризикот од дополнителни израелски жртви и други грижи веројатно ќе предизвикаат некои во израелската влада, можеби вклучувајќи го и самиот премиер, да бидат претпазливи.

Крајниот резултат може да вклучува некои копнени операции, но веројатно ќе биде повнимателен пристап во целина отколку сеопфатната инвазија и долгорочната окупација што изгледаше веројатно веднаш по нападот на 7 октомври. Таквиот пристап нема да го уништи Хамас и сепак ќе резултира со израелски жртви и многу повеќе страдања на палестинската страна, но ќе им овозможи на израелските лидери да минимизираат многу од најтешките дилеми со кои се соочуваат во Газа.

Share This Article