По повод Европскиот ден на меланомот, специјалистот за дерматовенерологија и в.д. раководител на Клиниката за кожни и венерични болести при Универзитетската клиничка болница (СКБ) Мостар, д-р Марина Човиќ во интервју за Фена предупреди на загрижувачкото зголемување на бројот на луѓе кои страдаат од меланом, најагресивната форма на рак на кожата.
– Според достапните податоци, во Федерацијата БиХ годишно се дијагностицираат околу 250 нови случаи на меланом, а просечно 12 случаи се откриваат само во метастатска фаза, што е исклучително алармантно – изјави д-р Човиќ.
Таа, исто така, нагласи дека недостатокот на централизиран регистар на пациенти го отежнува следењето на трендовите и брзото реагирање на здравствениот систем.
Кампања Евромеланом 2025: Едукација и рана дијагноза
Во борбата против меланомот, годинава се спроведува кампањата „Еуромеланома 2025“, која вклучува низа активности насочени кон едукација и рано откривање на болеста.
– Главната цел на кампањата е намалување на бројот на пациенти, навремено лекување и рано дијагностицирање на болеста. Клучната порака е превенцијата, особено заштитата од сонце и редовните дерматолошки прегледи – нагласи д-р Човиќ.
Активностите на кампањата вклучуваат бесплатни дерматолошки прегледи во здравствени установи и јавни места, дистрибуција на едукативни материјали, како и медиумски кампањи насочени кон подигнување на свеста.
– Само преку едукација, превенција и рано откривање можеме значително да го намалиме бројот на засегнати лица и да го подобриме квалитетот на живот на засегнатите од оваа болест. „Затоа ги повикувам сите граѓани активно да се вклучат и да ги следат препораките на експертите“, рече таа.
Денес, во Мостар на платото пред трговскиот центар „Мепас“ од 10 до 14 часот ќе се одбележи Европскиот ден на меланомот, со што сите заинтересирани граѓани ќе можат да се проверат.
Правило ABCDE: Како да препознаете сомнителни промени
Д-р Човиќ потсети на таканареченото правило ABCDE како едноставна алатка за самопреглед на кожата:
A – асиметрија (промената не е симетрична),
Б – граница (неправилна, слабо дефинирана),
C – боја (промени во повеќе бои: кафеава, црна, црвена…),
D – дијаметар (промени поголеми од 6 mm, иако можат да бидат помали),
E – еволуција (промена во изгледот, големината, бојата, појава на крварење).
Според неа, важно е да се нагласи дека мора да бидат присутни неколку знаци за промената да се смета за сомнителна и да бара понатамошна обработка.
Ризични групи и симптоми
Зборувајќи за факторите на ризик, д-р Човиќ ги посочува генетската предиспозиција, светлата кожа, големиот број бенки, изгорениците од сонце во детството, претходно дијагностицираниот меланом и имунокомпромитираниот имунитет.
– Меланомот не се појавува само на кожата, туку и на мукозните мембрани, ноктите и скалпот. Симптомите вклучуваат промени во големината и бојата на бенките, чешање, крварење и појава на нова пигментација, особено ако изгледаат поинаку од другите – истакна таа.
Д-р Човиќ рече дека раното откривање и лекување се клучни во борбата против меланомот.
– Затоа е клучно да се зголеми свеста кај граѓаните за симптомите, факторите на ризик и важноста на превентивните прегледи – заклучи таа.
