Во Белград, на 91-годишна возраст, почина познатиот виролог д-р Ана Глигиќ, раководител на лабораторијата на Институтот „Торлак“ во времето на епидемијата на мали сипаници во 1972 година. За време на епидемијата, таа успеа да го изолира вирусот на сипаници, а нејзините научни трудови за откривање на вирусот Марбург и глувчешката треска се светски познати. Кога пандемијата на коронавирус ги зафати Србија и светот, таа излезе од пензија и со стручни совети ја предупреди јавноста за важноста на вакцинацијата и епидемиолошката заштита.
Ана Глигиќ беше една од хероините во борбата против последната европска епидемија на сипаници, која ја погоди Социјалистичка Федеративна Југославија во зимата и пролетта 1972 година, главно Косово и Метохија и Србија, по враќањето на Ибрахим Хоти од околината на Ѓаковица. од аџилакот во Мека, пишува РТС.
Од февруари, Хоти заразил 11 лица, меѓу кои и наставникот Латим Мумџиќ од Тутин. Првите симптоми Мумџиќ ги забележал на 2 март, а до 10 март, кога починал, бил на лекување во болниците во Нови Пазар, Чачак и Белград, а ниту една анализа не можела да ја открие причината за болеста и, како што се испоставило. , смрт.
Во меѓувреме се зголемуваше бројот на пријавени случаи со слични симптоми на територијата на Косово и Метохија, па постоеше сомнеж дека се работи за епидемија, што беше доволен знак да се повика Глигиќ на помош.
„Вечерта на 15 март, околу осум часот навечер возилото на Торлак пристигна пред мојата куќа на Вождовац. Ме повикаа итно да одам во Институтот за да направиме анализи“, се присети подоцна Глигиќева.
Примероците до пет часот наутро пристигнале од Република Косово во Институтот „Торлак“, а сите анализи укажувале на она што Глигиќева веднаш се посомневала – сипаници има во Југославија.
„Борбата почна, а ние често одевме со автомобил, па дури и со хеликоптер во заразените области, секаде каде што имаше сомнеж дека постои опасност од ширење на епидемијата“, рече Глигиќева.
За време на епидемијата заболеле 184 лица – 123 во Република Косово и 32 во Белград, а вкупно 40 од нив починале, со стапка на смртност над 21 процент. Епидемијата беше официјално објавена дури на 25 март и траеше до 23 мај, а карантините постепено беа укинати од 12 април до 19 мај. Вирусот е „убиен“ во Институтот „Торлак“, со процедура во режија на самата Глигиќева.
„Се сеќавам дека таа вечер кога дојде возилото да ме земе, се чувствував како војник. Тие инвестираа во мене и моето образование за да бидам корисен во такви ситуации. Ќе беше предавство да не помогнам“, се присети Глигиќ.
Научник со светско реноме
Виролог Ана Глигиќ, специјалист по медицинска микробиологија и виш научен соработник на Медицинскиот факултет на Универзитетот во Белград, е родена на 6 август 1934 година во словенското село Кералија, во близина на Подравска Слатина, во тогашното Кралство Југославија.
За време на Втората светска војна останала без голем број членови на нејзиното семејство. Своето образование го започнала во Виоровитица, каде во 1953 година завршила класична гимназија, а во 1959 година дипломирала биологија на Природно-математичкиот факултет во Белград.
Една година по дипломирањето се вработила како практикант по вирусологија во Институтот за јавно здравје „Д-р Милан Јовановиќ Батут“, а потоа се преселила во новооснованиот Институт за имунологија и вирусологија „Торлак“.
Специјалистичкиот испит по медицинска микробиологија го положила во 1966 година, истата година кога станала раководител на југословенската национална лабораторија за големи сипаници, вирусна хеморагична треска и заразни болести кои се пренесуваат преку вектор.
Во текот на својата професионална кариера, Глигиќ постојано се усовршувала, што било пресудно за развојот на југословенската јавно здравствена политика.
Нејзиното усовршување во странство исто така имало посебно значење за професионалниот раст на Југославија, а во 1968 година отишла на специјализација за дијагностика на сипаници во најпрестижните лаборатории во Европа, вклучувајќи ги Лондонската вирална референтна лабораторија и Институтот за компаративна тропска медицина во Минхен.
Покрај големото значење во областа на вирусологијата на сипаници, таа на Медицинскиот факултет во Белград ја одбрани дисертацијата на темата имунологија на сипаници, со што даде значаен придонес во развојот на оваа област.
Нејзината кариера вклучуваше и истражување на еден од најсмртоносните вируси – Марбург вирусот, кој таа беше прва во светот што го изолираше и опиша во 1967 година.
Во текот на осумдесеттите и деведесеттите години на 20 век, Глигиќ се фокусирал на проучувањето на хеморагичните трески.
Таа продолжи со својата научна работа и по пензионирањето, активно учествувајќи во истражувањата за време на пандемијата на коронавирус, каде што нејзината стручност и искуство беа од голема помош. Таа беше честа гостинка и на Српската радио-телевизија каде на јавноста и укажа на важноста од вакцинацијата и епидемиолошката заштита.
Таа беше една од најголемите експерти во областа на микробиологијата и вирусологијата во Србија и светот, а нејзината работа и придонес во науката и здравството сè уште има големо влијание.
