Руското Министерство за одбрана на 25 јули објави дека украинската морнарица извршила напад врз патролниот брод „Сергеј Котов“, тврдејќи дека нападот бил успешно запрен. Нападот на непријателски воен брод среде војна не е ништо ново. Сепак, овој напад беше извршен со поморски дронови, професионално познати како борбени беспилотни пловила.
Ова не е прв ваков напад. Украинците на 24 мај годинава го нападнаа и рускиот патролен брод „Иван Хурс“. Неколку пати се обиделе да го нападнат пристаништето во Севастопол. Руски извори тврдат дека Керчкиот мост, кој ја поврзува Русија со Крим, бил оштетен од два брода без екипаж на 17 јули. Ако ова се покаже дека е вистина, тоа ќе биде најуспешната употреба на украински борбени беспилотни летала (ББВ) досега.
Овие пловила се големо изненадување
За разлика од очекуваната масовна употреба на беспилотни летала, брзиот развој и употреба на беспилотните пловила е големо изненадување. Во услови кога руската Црноморска флота доминира во Црното Море, Украинците мораа да се свртат кон нови решенија. Така, за рекордно време, тие развија брод што може да развие многу голема брзина, има големо едро и што е најважно, нема екипаж.
Тоа беше толку таен проект што и денес не се знае каква е украинската ознака за тој брод. Првиот се појави на 21 октомври 2022 година, кога скршена копија се насука во непосредна близина на Севастопол. Осум дена подоцна, најмалку седум ББП нападнаа бродови закотвени во тоа пристаниште. Последователната анализа на снимките покажа дека најмалку два ББП успеале да ги достигнат целите. Едниот удрил во руска фрегата, а другиот во миночистач. Но, тие не направија голема штета.
Истото се случи и при нападот на „Иван Хурс“. Снимката на една од ББП покажа директен удар, но бродот се врати во Севастопол неоштетен. Боевите глави на ББП очигледно немаат многу ефект.
Една голема мана
Згора на тоа, тие имаат една голема маана. Иако можат да постигнат максимална брзина до 43 јазли (80 км/ч) и, како што пишува Си-Ен-Ен, се побрзи од „сѐ што е на Црното Море“, во исто време, поради таквата голема брзина, создаваат и големо бразда. Така тие лесно се забележуваат не само оптички туку и со радари. Поради ова, многу од нив не успеваат да стигнат до целта бидејќи екипажите на руските бродови успеваат да ги уништат.
Очигледно, идејата била да се направи релативно мало, многу брзо и маневрирачко пловило кое пребрзо ќе се приближи до целта за да биде запрено. ББП е долг 5,5 метри со максимална поместување од 1.000 килограми. Може да биде вооружено со боева глава тешка дури 200 килограми. Меѓутоа, кога се напаѓаат цели на многу долги растојанија, наместо голема боева глава мора да се стави дополнително гориво. Неговото најдолго крстарење е 800 километри.
Бродот има сателитска и инерцијална навигација, што многу ја олеснува работата на операторот. Тој управува со бродот во последните моменти од нападот. Нападот на бродот „Иван Хурс“, кој се наоѓаше на 140 километри североисточно од Босфор (Истанбул), докажа дека ББП може да работи на долги растојанија.
Украински дронови под морето
За да го реши овој проблем, украинската компанија „Brave1“ разви семејство на беспилотни нуркачи наречени Толока. Најмалиот од нив, но и најблиску до борбена употреба е „TLK 150“. Долг е 2,5 метри и има домет од 100 километри, како и боева глава од 50 килограми. Тоа не е многу. Сепак, нуркачот погодува цел под водената линија, па дури и толку мала боева глава може да предизвика голема штета.
Бидејќи нуркачот се приближува до целта потопен, многу е потешко да се открие. Единствениот дел што се наоѓа над површината на морето е мал јарбол на чиј врв има камера, GPS антена и радио антена за комуникација со операторот. Засега нема вести дека „TLK-150“ бил користен во борба.
Вториот производ на „Brave1“ е подморницата без екипаж „TLK 400“. Со должина од четири до шест метри, ќе има домет од 1.200 километри. Боевата глава ќе тежи 500 килограми, што е доволно за да потоне или барем да се оневозможи голем брод.
„Brave1“ го развива и „TLK 1000“. Со должина од 12 метри, тој ќе биде огромен автономен нуркач со домет до 1.200 километри. Украинците тврдат дека боевата глава ќе тежи дури 5.000 килограми. Со таа моќ тие ќе можат да уништат цели пристаништа.
Иако најавите од „Brave1“ изгледаат нереални, мора да се знае дека тоа е компанијата која ги развила сите украински ББП, и тоа за рекордно време од половина година. Затоа треба да се сфатат сериозно.
