Доналд Трамп се обидува да ги исчисти истражувачките институции на Соединетите Американски Држави од научници кои проучуваат наводно прогресивни теми. Европа сака да ги привлече, пишува Politico.
Од универзитети до градови, региони, држави и сега Европската комисија, пораката е гласна и јасна – Европа ги поздравува талентите од САД и прави се за да ги привлече најдобрите и најпаметните Американци.
„Овој вид на глобален пејзаж е можност да му покажеме на светот дека Европа ќе остане безбеден простор за наука и истражување. Европа може и мора да биде најдобро место за наука… Место кое привлекува и задржува истражувачи, меѓународни и европски“, рече комесарката за стартапи, истражување и иновации Екатерина Захариева пред претставниците на ЕУ, пренесува Politico.
Наведувајќи ги значајните намалувања на федералните трошоци за истражување во САД, како и мерките за спроведување насочени кон одредени универзитети и истражувачи кои работат на климатските промени, вакцините и прашањата за малцинствата и половите, комесарот рече дека европскиот блок е уникатно позициониран да служи како засолниште за научниците.
За привлекување врвни таленти, Захариева рече дека Комисијата ќе ја вклучи слободата на научното истражување во законодавството на ЕУ и веднаш ќе ја зголеми финансиската поддршка што ја нуди Европскиот совет за истражување (ЕРЦ), тело за научно и технолошко истражување.
Во моментов, истражувачите од САД кои се преселуваат во Европа можат да аплицираат за еден милион евра над вообичаениот максимален износ на грант, кој ќе се зголеми на два милиони евра. Тоа значи дека би можеле да имаат право на грантови до 4,5 милиони евра.
Целта не е да се „ловат американски таленти“
Претседателката на ЕРЦ Марија Лептин изјави за Политико дека ЕУ сака да ја зачува „европската традиција на отвореност и поддршка за независно истражување“ и дека целта не е „да се ловат американски таленти“, туку „да им се помогне на колегите каде што е можно“.
Осврнувајќи се на писмото од 13 земји-членки во кое се бара Брисел да излезе со стратегија за привлекување американски истражувачи, Захариева рече дека Комисијата работи на посебна визија за врвни таленти, како и на систем кој ќе им помогне на владите и универзитетите да ги здружат ресурсите за да привлечат американски научници.
Отворете ги вратите, отворете ги лабораториите
Некои универзитети брзо ја препознаа можноста и започнаа насочени програми за регрутирање на американски таленти.
Минатиот месец, Универзитетот Екс-Марсеј (AMU) во Прованса се најде на насловните страници со откривањето на програмата Безбеден простор за наука, иницијатива вредна 16 милиони долари за регрутирање до 15 американски научници чија работа е „загрозена или попречена“ од новата администрација.
Претседателот на АМУ, Ерик Бертон, изјави за Политико дека програмата е преполна со апликации од речиси 150 истражувачи од универзитети како Јеил, Колумбија и Стенфорд, како и од американските владини агенции како што се Националниот океански институт и НАСА.
Повеќето од апликантите се занимаваат со теми како што се климатските промени, имунологијата и заразните болести, како и општествените науки, вклучително и полот, различноста и миграцијата – области на кои целта е администрацијата на Трамп, пишува Politico.
Бертон додаде дека се пријавиле и историчари.
Во последните неколку недели слични програми започнаа и на други универзитети. Слободниот универзитет во Брисел (ВУБ) обезбеди финансирање и отвори центар за добредојде со визни информации за постдокторски истражувачи кои се „жртви на политичко и идеолошко мешање“ во САД.
Во Шведска, престижниот институт Каролинска објави дека ќе одговори на барањата за релокација – „кои веќе почнаа да доаѓаат“ – и работи со други универзитети за подобра поддршка на академските мигранти од САД.
Интелектуална златна треска
Во обид да го зајакне статусот на Берлин како „локација за меѓународни напредни истражувања во медицината и општествените науки“, градот формира посебен фонд за привлекување истражувачи од САД.
Во меѓувреме, каталонскиот претседател Салвадор Ила претстави регионална програма за регрутирање таленти вредна 30 милиони евра, која ќе финансира работни места за 78 американски истражувачи на локалните универзитети и високотехнолошките истражувачки институти, како што се Суперкомпјутерскиот центар во Барселона и Националниот центар за анализа на геномот.
Истакнати научници, исто така, ги повикуваат националните влади да мобилизираат средства. Осум научници и професори во Германија објавија статија во Шпигел во која ги повикуваат лидерите на земјата да регрутираат „100 брилијантни умови за Германија“.
Цитирајќи ги научниците Алберт Ајнштајн и Лиза Мајтнер кои емигрирале за да избегаат од нацистичкиот прогон за време на Третиот Рајх, авторите посочуваат дека Германија и Европа сега имаат можност да го „зајакнат одливот на мозоци“ и „не само да ја зајакнат сопствената иновативна и истражувачка моќ, туку и да ја ублажат глобалната загуба на напредокот на знаењето“.
И покрај буџетските реформи во Холандија, министерот за образование, култура и наука Епо Бруинс неодамна им рече на пратениците дека земјата ќе има приоритет за финансирање на регрутирање меѓународни научници кои „додат злато за Европа и Холандија“.
Шпанија веќе го користи планот Атрае, првично дизајниран за враќање на шпанските научници кои емигрирале од економски причини, за да привлече и американски научници.
Слично на тоа, белгиската програма „Мозоци за Брисел“ – која финансира странски научници кои ја истражуваат вештачката интелигенција, квантната технологија и други финансиски важни области – се очекува да се користи оваа година за привлекување Американци.
