XDR Typhi не само што е отпорен на најчесто администрирани антибиотици, како што се ампицилин, хлорамфеникол и триметоприм/сулфаметоксазол, туку и отпорноста на нови антибиотици, како што се флуорохинолоните и цефалоспорини од трета генерација, се зголемува.
Тифусна треска можеби е ретка во развиените земји, но оваа болест, за која се смета дека постои со милениуми, сè уште претставува голема опасност, а според истражувањето објавено во 2022 година, бактериите што предизвикуваат тифусна треска развиваат широко распространета отпорност на лекови.
Се зголемува отпорноста на бактериите на антибиотици
Во моментов, антибиотиците се единствениот начин за ефикасно лекување на тифус, кој е предизвикан од бактеријата Salmonella enterica serovar Typhi (S Typhi). Сепак, во текот на изминатите три децении, отпорноста на бактериите на оралните антибиотици се зголемува.
Научниците го секвенционираа геномот на 3.489 соеви S Typhi собрани од 2014 до 2019 година во Непал, Бангладеш, Пакистан и Индија и открија зголемување на екстензивно отпорниот на лекови XDR Typhi.
XDR Typhi не само што е отпорен на најчесто администрирани антибиотици, како што се ампицилин, хлорамфеникол и триметоприм/сулфаметоксазол, туку и отпорноста на нови антибиотици, како што се флуорохинолоните и цефалоспорини од трета генерација, се зголемува. Што е уште полошо, овие соеви се шират на глобално ниво со голема брзина, пишува Science Alert.
Додека повеќето случаи на XDR Typhi потекнуваат од Јужна Азија, истражувачите идентификувале речиси 200 случаи на меѓународно ширење од 1990 година – повеќето стигнале до Југоисточна Азија, Источна и Јужна Африка, но супербактеријата тифусна е пронајдена и во Обединетото Кралство, САД и Канада.
„Брзината со која се појавија и се шират високо отпорните соеви на S Typhi во последниве години е причина за загриженост и ја нагласува потребата за итно проширување на превентивните мерки, особено во земјите со најголем ризик“, рече специјалистот за заразни болести Џејсон Ендрјус од Универзитетот Стенфорд за време на објавувањето на резултатите.
Научниците со години предупредуваат за тифус отпорен на лекови.
Само еден ефикасен
Вирулентниот XDR сој на тифус беше идентификуван во Пакистан во 2016 година, а до 2019 година стана доминантен генотип во нацијата. Историски гледано, повеќето XDR соеви на тифус биле поразени од антимикробни средства од третата генерација, како што се кинолоните, цефалоспорините и макролидите. Сепак, во раните 2000-ти, мутациите кои даваат отпорност на хинолоните сочинуваа повеќе од 85 проценти од сите случаи во Бангладеш, Индија, Пакистан, Непал и Сингапур. Во исто време, отпорот кон цефалоспорини, исто така, се зафати, а денес остана само еден орален антибиотик: макролидот, азитромицин. И овој лек можеби нема да делува многу подолго.
Студијата од 2022 година објавена во The Lancet Microbe покажа дека мутациите слично отпорни на азитромицин сега исто така се шират, „загрозувајќи ја ефикасноста на сите орални антимикробни средства за третман на тифус“. Иако XDR S Typhi сè уште ги нема усвоено овие мутации, ако ги направи – ние сме во сериозна неволја. Доколку не се лекува, до 20 отсто од случаите на тифус може да бидат фатални, а денес има 11 милиони случаи на тифус годишно, пренесува Нова.
Потенцијал за уште една здравствена криза
Идните епидемии може да се спречат до одреден степен со конјугирани вакцини против тифус, но доколку пристапот до овие вакцини не се прошири на глобално ниво, светот наскоро би можел да има нова здравствена криза.
„Неодамнешната појава на XDR и S Typhi отпорни на азитромицин создава поголема итност за брзо проширување на превентивните мерки, вклучително и употребата на конјугирани вакцини против тифус во тифус-ендемичните земји“, пишуваат авторите. „Ваквите мерки се потребни во земјите каде што распространетоста на антимикробната резистенција меѓу изолатите на S Typhi во моментов е висока, но со оглед на неговата склоност кон меѓународно ширење, тие не треба да се ограничуваат на такви поставки.
Здравствените експерти тврдат дека нациите мора да го прошират пристапот до вакцини против тифус и да инвестираат во нови истражувања за антибиотици. Отпорноста на антибиотици е една од водечките причини за смрт во светот.
