Се чини дека духот на ЈНА повторно лебди над Балканот. Србија и Хрватска се пред одлука за воведување редовен воен рок, а Приштина купува ракети од САД и дронови од Турција. Додека граѓаните во Србија исчекуваат одлука за воениот рок, хрватското министерство соопшти дека работи на концептот на пократка, но редовна воена обука, најверојатно од еден месец.
„Хрватска се наоружува поради Србија“, коментираа српските медиуми за одлуката на својот сосед.
Хрватската редовна воена обука, како што се шпекулира, ќе трае само 1 месец. Хрватскиот премиер Андреј Пленковиќ ја потврди одлуката на хрватското минстерство за одбрана.
Во Србија, претседателот Александар Вучиќ неодамна изјави дека одлуката ќе биде донесена најдоцна до 1 мај и дека армијата му дала убедлив аргумент дека одлуката е неопходна. Во српскиот случај, предлогот на војската бил воен рок од 4 месеци, соопшти тамошното министерство за одбрана.
Според анализа на српски „Данас“ одлуката би можела да ја чини Србија меѓу 130 и 600 милиони евра. Српскиот министер за финансии Синиша Мали изјави дека парите се најмалиот проблем.
Во хрватскиот случај, огромно мнозинство граѓани го поддржуваат воведувањето воена обука. Според новото истражување презентирано од ХРТ, дури 75,5% од испитаниците одговориле дека поддржуваат воведување некаква форма на воена обука, нешто повеќе од 20% од нив не го поддржуваат, а 4% од нив одговориле дека не знаат.
Околу 61% од анкетираните во Хрватска сметаат дека тоа е влошувањето на безбедносната состојба и конфликтите во светот. Околу 20,5% од нив сметаат дека се работи за предизборна кампања, а 5,5% од анкетираните сметаат дека причината е вооружувањето на Србија и воведувањето воен рок во таа земја.
10% од испитаниците рекле дека не знаат.
„Само наивните велат дека ова е глупост“
Челници и експерти од двете држави, Србија и Хрватска, дадоа силни изјави во одбрана на одлуките.
Српскиот министер за одбрана Вучевиќ на средба со претседателот Александар Вучиќ во Топчидер рече:
– Сите се вооружуваат, само наивните можат да кажат дека е глупост, дека е џабе и фрлање пари во бунар… Трошиме колку што можеме. Многу е зад нас времето кога нé убедуваа дека војската не ни треба – нагласи Вучевиќ, додавајќи дека на денешната средба сите биле едногласни во ставот дека треба да се врати задолжителниот воен рок.
Тој вели и дека на Србија очајно и треба мир но дека без воениот рок не може да ги пополни сите формации и единици, пренесе српски Курир.
„Ова е поради Приштина – а поради кого Приштина купува оружје?“
Според него, дел од одлуката на Србија е одговор на вооружувањето на Косово од Турција и од САД, но и дека Приштина размислува за редовна војска.
За ситуацијата на Косово, тој вели:
– Ова не значи некаков компромис или едноставно прифаќање на тоа, туку живеење во такви околности и донесување соодветни контрамерки или соодветни одговори на тоа. Сите се вооружуваат во регионот, така што Албанците во Косово секако не заостануваат или се трудат да не заостанат. Многу се работи и на подобрување на нивниот персонал, на обука на нивните офицери, подофицери, а во Приштина се разговара за задолжителен воен рок. Едноставно ситуацијата денес е посложена, а понекогаш и јас. Имајте впечаток дека Србија е најзаинтересирана за мир во овој регион – рече Вучевиќ.
„Добро ќе ни дојде да ги одвоиме децата од родителите“
Во Хрватска пораките околу воениот рок исто така се тврди.
Поранешниот хрватски министер за одбрана Анте Котромановиќ спомна дека можеби случувањата во Србија имаат врска со Косово:
– Не е сосема јасно што се случува таму (во Србија), односно зошто. Но, никогаш не треба да избрзуваме со заклучоци или да реагираме. Можеби случувањата во Србија имаат врска со Косово. Во секој случај, Хрватска не смее да одлучува за армиската реклама ад хок. Јас лично сум убеден дека нам армијата дефинитивно ни треба, со не помалку од 3 или 4 месеци обука. Но, подготовката за таков „редизајн“ мора да потрае, со исцрпни испрашувања, истражувања, тестови, дискусии – вели тој, пренесува Мондо.
Хрватскиот политиколог и експерт за безбедност Павле Калиниќ изјави дека војниот рок „добро би ѝ дошол на Хрватска за одвојување на децата од родителите, бидејќи за тоа сме меѓу рекордерите“. Според него, членството во НАТО не е сигурно решение за земјата „чија армија станала институција за оние кои чекаат пензија“:
– За сите оние кои мислат дека војската е прескапа, можам само да кажам дека се надевам дека нема да видат колку може да биде поскапа без неа – смета Калиниќ.
Воениот рок нема никаква врска со реалноста на фронтот?
Но, неодамна украинскиот експерт Максим Камениецки ја критикуваше одлуката на Хрватска, оценувајќи дека едномеечниот рок е прекраток, но и дека каков било воен рок не значи ништо во споредба со реална војна и условите во кои војниците бидуваат фрлени на фронтот, пишува хрватски Нет.
– Потенцијална војна, односно одбрана на својата земја, не настанува во моментот кога се воведува воениот рок. Младите кои одат да го отслужат тој воен рок и нешто учат, се навикнуваат на одредена група и колектив, знаат што да правам таму – објаснува Камењечки.
Камењечки посочува дека овие луѓе потоа по служењето одат во резерва.
– Ако нешто, не дај Боже, се случи, ако државата треба да формира единици какви што имаме сега, овие млади сигурно ќе завршат во сосема други услови, таму ќе има други луѓе, а веројатно и различни функции што треба да ги извршуваат во војска – додава експертот.
Сега најбитни се дроновите и електронското војување
Камењечки вели дека она што некогаш го научил за воените вештини и воените дисциплини повеќе нема смисла.
– Сега овде на бојното поле (во Украина), главното значење на тие битки е артилерија, беспилотни летала и електронско војување – посочува Камењечки.
Тој го спомнува и случајот со американскиот тенк „Бредли“ со украински екипаж, кој на бојното поле го „уништи“ модерниот руски тенк „Т-90“ со својот топ од 25 милиметри. Командантот на тој „Бредли“, всушност, по професија е експерт за компјутерски технологии од градот Лавов.
Фото: Форум JNAtetovaze
