Како резултат на интеракцијата помеѓу загадувачите на воздухот и поленот, кој стана драматичен глобален здравствен проблем, зголемен е бројот на случаи на алергија на загадениот воздух, кој предизвикува алергиски ринитис кај 40 отсто од светската популација, соопшти клиничката имунологија и специјалист по алергологија Јасмина Нуркиќ.
Во интервју за Анадолу, Нуркиќ изјави дека во денешно време е уште потешко да се избегне загадувањето, во услови на силен индустриски развој и рапидно растечки број возила на патиштата.
„Високите концентрации на хемикалии како што се азот диоксид, сулфур диоксид и честички од издувните гасови од дизелот од моторните возила и фабриките го загадуваат нашиот воздух секој ден. Една неодамнешна студија на Светската здравствена организација покажа дека неверојатни девет од 10 луѓе на Земјата дишат високо загаден воздух“, рече Нуркиќ.
Таа додаде дека распространетоста на алергиските болести е зголемена во последните децении во индустријализираниот свет и дека изложеноста на загадувачи на животната средина може делумно да ја објасни оваа зголемена преваленца.
„Всушност, загадениот воздух е се поголем проблем на јавното здравје. Во Европа, главен извор на загадување на воздухот со честички во суспензија се моторните возила, особено оние што користат дизел гориво. „Честичките на издувните гасови на дизелот (DEP) се состојат од јаглеродно јадро на кое се депонирани високомолекуларни органски хемиски компоненти и тешки метали“, објасни Нуркиќ.
– Поврзаност помеѓу квалитетот на воздухот и алергиските болести –
Таа исто така објасни дека поленот во високо загадените области може да лачи поголема количина на протеини кои се опишани како алергени.
„Со физички контакт со честичките од полен, DEP може да го нарушат првото, што доведува до ослободување на честички од пауцимикрон и нивно пренесување преку воздухот, со што се олеснува нивното навлегување во човечкиот респираторен тракт. Климатските промени се делумно одговорни за варијациите во температурните модели кои ги карактеризираат различните сезони. Затоа, растенијата можат да го променат календарот на опрашување, забрзувајќи го и продолжувајќи го периодот на опрашување“, рече Нуркиќ.
Таа додаде дека постои докажана поврзаност помеѓу квалитетот на воздухот што го дишеме и здравјето на луѓето кои живеат со алергиски болести.
„Чувствителноста на штетните ефекти на загадувачите на воздухот ќе варира од поединец до поединец, а нивоата на загаденост на воздухот ќе се разликуваат и сезонски, од ден на ден, како и во период од денот“, рече Нуркиќ.
– Последици од аерозагадувањето врз населението –
Специјалист за клиничка имунологија и алергологија предупреди дека изложеноста на високо ниво на загаден воздух може да предизвика голем број негативни здравствени исходи.
„Го зголемува ризикот од респираторни инфекции, срцеви заболувања и рак на белите дробови. И краткорочната и долгорочната изложеност на загадувачи на воздухот се поврзани со здравствени ефекти. Посилните ефекти влијаат на луѓето кои се веќе болни. Почувствителни се децата, постарите лица и лицата со пониска финансиска состојба. Загадувачите кои се најштетни за здравјето – тесно поврзани со вишокот на предвремена смртност – се фините ПМ2.5 честички кои продираат длабоко во белите дробови. Повеќето Европејци живеат во области, особено градови, каде што загадувањето на воздухот може да достигне високо ниво. И краткорочната и долгорочната изложеност на загаден воздух може да доведе до широк спектар на болести, вклучувајќи мозочен удар, хронична опструктивна белодробна болест, рак на душникот, бронхот и белите дробови, влошена астма и инфекции на долниот респираторен систем“, рече. Нуркиќ.
Таа потсети дека Светската здравствена организација (СЗО) дава докази за поврзаноста на изложеноста на загаден воздух и дијабетес тип 2, дебелината, системското воспаление, Алцхајмерова болест и деменција.
„Меѓународната агенција за истражување на ракот го класифицираше загадувањето на воздухот, особено PM2.5, како водечка причина за рак. Неодамнешните глобални истражувања покажаа дека хроничната изложеност може да влијае на секој орган во телото, комплицирајќи и влошувајќи ги постојните здравствени состојби“, додаде таа.
Децата и адолесцентите се особено ранливи бидејќи нивните тела, органи и имунолошки систем се уште се развиваат, истакна Нуркиќ.
– Предизвикувачи и причини за алергија на загадениот воздух? –
Нуркиќ нагласи дека со брзиот пораст на урбанизацијата, индустријализацијата и последователните промени во животниот стил, загадувачите на воздухот се во пораст, што доведува до зголемување на бројот на алергии предизвикани од аерозагадувањето.
Тој додава дека бројни загадувачи на надворешниот воздух или „иританти“ се причинители за алергии на загадувањето кај луѓето, вклучувајќи чад од цигари, парфеми, аеросолни спрејови, издувни гасови од возилата, индустриски и енергетски залихи, емисии од фабрички оџаци, честички прашина, полен, смог , земјоделски честички и инсектициди и кисели дождови.
„Оние кои страдаат само од алергии поради загадувањето можат да го почувствуваат осип, чешање на грлото, течење на носот, кивање и насолзени очи. Но, за оние кои страдаат од други алергии во воздухот, особено полен, симптомите може да се влошат и може да бараат медицинска помош. Ефектите од загадувањето ги покажуваат истите симптоми кај алергично лице како и другите алергии на отворено, така што може да биде малку тешко да се одреди од кој тип на алергија страда лицето. Најдобро е да посетите алерголог и да побарате помош за истото“, советува Нуркиќ.
– Алергија на загаден воздух –
Таа предупреди дека загадувањето на воздухот претставува голем ризик по здравјето на животната средина и се зголемува експоненцијално, што доведува и до неколку болести предизвикани од загадувањето на воздухот. Алергијата на загадениот воздух доведува до алергиски заболувања на респираторниот систем и низа други болести поврзани со загадувањето, како што се срцеви заболувања, рак на белите дробови, астма, мозочен удар, хронично воспаление на дишните патишта…
„Штетните ефекти од загадениот воздух се сериозни – една третина од смртните случаи од мозочен удар, рак на белите дробови и срцеви заболувања се должат на загадениот воздух. Дали можете да бидете алергични на загадување? Да ти можеш. Со зголемената урбанизација и индустријализација, загадувањето на воздухот е во пораст. Следствено, зголемен е и бројот на случаи на алергија на загадениот воздух. Всушност, само загадениот воздух предизвикува алергиски ринитис кај 40 отсто од светската популација“, нагласи Нуркиќ.
– Најдобар третман за алергија на загаден воздух –
Како и во случајот со другите алергии, најдобар начин за управување со загадувањето на воздухот, додава Нуркиќ, е да се спречи изложеност на загадувачи на воздухот.
Тој исто така посочува дека лековите за алергија на загадување може да се користат според препораките на лекар. Се препорачува носење маска за лице за еднократна употреба, особено кога патувате во густ сообраќај. Тој додава дека е неопходно да се избегнуваат зачадени простории, да се држат затворени прозорци за да се спречи влегување на загадувачи и да се користи клима за прочистување на воздухот во просторијата. Тој исто така препорачува избегнување на употреба на силни парфеми и практикување добра хигиена.
„Во текот на последните неколку децении, има зголемување на алергиските респираторни заболувања како астма и ринитис во индустријализираните земји како резултат на интеракцијата помеѓу загадувачите на воздухот и поленот, што стана глобален и драматичен здравствен проблем. Загадувачите на воздухот како што се азот диоксид, сулфур диоксид, озон и јаглерод диоксид влијаат на физичките, хемиските и биолошките својства на поленот како што се содржината на полен, производството и алергеноста, влошувајќи ги симптомите кај осетливите поединци. При истражувањето на овие интеракции и нивните ефекти треба да се земе предвид влијанието на климатските промени врз животната средина, временските променливи и урбанизацијата, како и видот на полен, видот на загадувачот, условите на изложеност и индивидуалната чувствителност“, рече Нуркиќ.
