Хрватскиот Сабор во четвртокот донесе нов Закон за изборни единици за избор на пратеници во хрватскиот Сабор, со кој не се менува постојниот изборен систем, но до одреден степен се менуваат мапите на изборните единици, како резултат на што околу една петтина од гласачите (22 проценти) ќе ја сменат единицата во која се сега .
Законот го поддржаа 77 пратеници, од кои 56 беа против.
Идните пратеници, од кои 151, ќе ги избираат хрватските гласачи според постоечкиот модел, во 10 изборни единици со по 14 пратеници, осум пратеници ќе избираат припадници на националните малцинства, а тројца хрватската дијаспора, односно хрватската граѓани без живеалиште во Хрватска, во посебни изборни единици.
Новиот закон, како што повтори владата што го предложи, ја почитува еднаквата тежина на гласот на избирачите во секоја единица и ги исполнува условите од одлуката на Уставниот суд, кој во февруари годинава го укина постојниот Закон за изборни единици. кој истекува на 1 октомври годинава.
Десет нови изборни единици беа утврдени на тој начин што бројот на гласачи е во законски рамки од +/- 5 отсто, односно во ниту една единица отстапувањата не се поголеми од +/- 2,20 отсто. Бројот на гласачи во секоја изборна единица се базираше на податоците од избирачкиот список.
Загреб во три изборни единици
Преуредувањето на изборните единици ја носи најголемата промена во Загреб, кој наместо во четири, е поделен на три изборни единици. Загреб сега спаѓа под првата, втората и шестата изборна единица.
Првата изборна единица ги опфаќа централните окрузи Загреб, Велика Горица и уште неколку општини.
Вториот ги опфаќа Бјеловарско-билогорската жупанија, јужниот дел на Копривничко-крижевачката и Загрепската жупанија и источниот дел на градот Загреб.
Третата, како и досега, ја сочинуваат Вараждинските, Меѓумурските и Крапино-загорските окрузи и неколку општини во Загребската жупанија.
Четвртата изборна единица ги опфаќа Осиекско-барањската, Вировитичко-Подравската и северните делови на Копривничко-крижевачката жупанија.
Петтата, како и досега, опфаќа три словенски окрузи – Вуковарско-сремска, Брод-Посавина и Пожега-славонија и источните делови на Сисаковско-мославинската жупанија.
Шестата изборна единица се состои од западниот дел на Загреб и делови од Загребската жупанија.
Седмата изборна единица, воедно и најголема, ја претставува централна Хрватска, односно деловите од земјата со најголемо депопулација – цела Лика-сењска жупанија, северниот дел на Задар, делови од Приморско-горанска, цел Карловац и западните и северните делови на Сисачко-мославинската жупанија.
Осмата ги вклучува округот Истра, градот Риека и одредени градови и општини во округот Приморје-Горски Котар.
Во деветтата единица се наоѓа северозападниот дел на Сплитско-Далматинската жупанија, целата Шибеничко-книнска жупанија и делови од Задарската жупанија, која го опфаќа градот Задар.
Дубровничко-неретванската жупанија и делови од Сплитско-далматинската жупанија се во десеттата изборна единица.
Опозицијата ќе бара оценка на уставноста на законот
По Владата, и Собранието ги отфрли опозициските амандмани за поинаку „средување“ на некои изборни единици, намалување на бројот на пратениците избрани од националните малцинства и дијаспората да гласа по пошта и електронски.
Опозицијата и денеска го повтори своето незадоволство од конечниот изглед на законот, од процесот и од транспарентноста на неговото донесување.
Сандра Бенчиќ (Можемо) рече дека никогаш на ваков „бизарен“ начин не биле направени измени на изборниот закон, каде опозицијата не била вклучена, немало експертска работна група, а до ден денес не се знае кои се членовите на групата што го подготви се .
Резултатот е класичен изборен инженеринг во стилот на ХДЗ, рече таа и најави дека опозицијата ќе поднесе барање за оценка на уставноста на законот.
Далија Орешковиќ (Цента) со прст покажува дека во избирачкиот список има 500.000 луѓе повеќе отколку што имаме полнолетни граѓани, па затоа бара трето читање на законот и уредување на избирачкиот список.
Маријан Павличек (ХС) тврди дека законот е скроен да одговара на ХДЗ и на владејачкото мнозинство, прашувајќи каква е врската меѓу Хрватска Дубица и Карлобаг, кои се во иста единица, и зошто не е дозволено гласање по пошта?
„Да го вратиме детето на мајката“, рече Емил Даус (ИДС), наведувајќи дека 8-мата единица е најдобар пример за изборен инженеринг. Нема оправдување Матуљи да биде во 7-ма, а Бакар и Нови Винодолски во 8-ма ИЕ, рече тој и инсистираше двата града да останат во 7-ма, а Матуљи во 8-ма ИЕ.
