Болката во долниот дел на грбот е најчеста форма на хронична болка кај лицата до 45 години, а воедно е и втора најчеста причина, по главоболката, поради која пациентите се консултираат со лекар.
Д-р Андрија Савиќ за N1 вели дека просечната возраст на пациентите во моментот на појава на симптоми е 35 години, што претставува период на најпродуктивен личен и професионален живот.
„Важен факт е дека речиси 80 проценти од населението страда од овие заболувања во одреден период од животот, но многу мал процент се кандидати за хируршки третман. Овој болен синдром првенствено е предизвикан од дегенеративни заболувања на лумбалниот ‘рбет и значително го менува животот на поединецот, односно му пречи на нормалните животни активности и ја намалува неговата способност за работа, а со тоа влијае на неговата социјална и економска положба“, објаснува докторката.
Како што вели Савиќ, ‘рбетот може да се дефинира како орган кој овозможува исправена положба на човечкото тело. Во исто време, најголем товар трпи лумбалниот сегмент на ‘рбетниот столб, кој се состои од пет ‘рбетни пршлени кои се поврзани еден со друг преку интервертебрални дискови, фасетни зглобови и лигаменти. Секој пршлен се состои од тело во облик на бубрег и компоненти на последниот коскеен лак.
Лекарот додава дека овие компоненти вклучуваат:
а) Педикули и ламина, кои го формираат ‘рбетниот канал со задниот раб на вертебралното тело. Нормалната ширина на ‘рбетниот канал на КТ или МРИ е 20-21 mm на нивоата од L1 до L4 и 24 mm на ниво L5. Сагиталниот дијаметар е вообичаено од 16 до 18 mm. Во внатрешноста на ‘рбетниот канал, опкружен со тврди менинги, има ‘рбетни нерви кои се протегаат надолу и странично, така што во централниот дел формираат заеднички пакет наречен кауда еквина, додека поединечните’ рбетни нерви излегуваат странично преку нервните отвори помеѓу последните лакови. на соседните ‘рбетни пршлени.
б) Спинозни и попречни екстензии, кои се места каде се спојуваат лигаментите и мускулите. Спинозните процеси се широки и долги, а попречните процеси се помали.
в) Зглобни додатоци, горните и долните, кои формираат фасетни зглобови. Тие носат околу 20 проценти од аксијалното оптоварување на ‘рбетот и обезбедуваат торзиона стабилност.
„Интервертебралните дискови се наоѓаат помеѓу телата на рбетните пршлени. ‘Рбетните тела на лумбалниот дел со поврзаните интервертебрални дискови носат 80 проценти од аксијалното оптоварување (оптоварување со сопствената тежина) на целиот ‘рбет. Разликуваме помеѓу внатрешниот мек дел од дискот наречен nucleus pulposus, кој го ублажува аксијалниот товар и овозможува стабилни движења на ‘рбетот и надворешниот дел од дискот наречен анулус фиброзус, кој во суштина претставува повеќеслоен лигамент направен од тип I. колаген кој го поддржува јадрото пулпозус. Висината на лумбалниот диск на КТ или МРИ е од 8 до 12 mm, се зголемува од нивото L1 до L4-L5 и најчесто се намалува на нивото L5-S1“, вели докторката.
Мускулите, вклучително и еректор, псоас и стомачни мускули се важни за одржување на целокупната стабилност.
Според д-р Савиќ, дегенеративните промени во ‘рбетниот столб во суштина претставуваат нормален физиолошки процес кој се јавува кај секој човек, тие започнуваат на крајот од третата деценија од животот, се дел од процесот на стареење на целиот организам и се засноваат на намалувањето на содржината на вода во централните делови на дискот (nucleus pulposus).како и со создавање на пукнатини на периферните делови на дискот (anulus fibrosus). Дисковите стануваат потенки и поцврсти со текот на времето, а со тоа се намалува нивната амортизирачка улога во оптоварувањето на сопствената тежина.
„Како резултат на тоа, се зголемува оптоварувањето на коскените и лигаментозните структури на ‘рбетот, поради што тие хипертрофираат со текот на времето – задебелувањето на овие структури кои ги сочинуваат ѕидовите на’ рбетниот канал го стеснува луменот на каналот, т.е. стеноза на ‘рбетниот канал и компресија на невроваскуларните структури во внатрешноста на’ рбетниот канал. Исто така, како резултат на дегенеративни промени, може да дојде до пролапс на јадрото пулпозус преку пукнатините на анулус фиброзус кон ‘рбетниот канал (диск хернија), што исто така доведува до компресија на невровакуларните елементи во рамките на’ рбетниот канал“, објаснува докторот. .
Тој додава дека дегенеративните промени во ‘рбетниот столб кај некои луѓе се развиваат побрзо и се поизразени отколку кај останатата популација.
Главните фактори на ризик се:
Прекумерна телесна тежина
Тешка физичка работа, особено кревање и носење тешки товари
Долго седење, особено со дополнителна изложеност на вибрации
Ненадејни отсечени движења на лумбалниот ‘рбет, особено ротационите
Долгорочни принудни позиции на кои е изложено едно лице поради природата на работното место
Траума
Пушењето
Според него, сите структури на лумбосакралниот дел на ‘рбетот можат да придонесат за болка, вклучително и параспиналните мускули коски, лигаменти, фасетни зглобови, анулус фиброзус, јадро пулпозус и нервни корени.
„Разликуваме болка од механичка компонента, која е последица на невроваскуларните структури на ‘рбетниот канал и се манифестира со болка која се изразува при движење, односно при физичка активност кога се зголемени метаболичките потреби на ткивата кои не можат да се задоволат поради компресија. , што резултира со анаеробен метаболизам и акумулација на лактат со синдром на постична болка. Спротивно на механичката компонента, постои и воспалителна компонента на болка, која е последица на хронично воспаление. Имено, како резултат на акумулација на лактат, во кисела средина се активира фосфолипазата А, од клеточната мембрана се ослободува арахидонска киселина, се активираат циклооксигеназите и се создаваат простагландини кои предизвикуваат воспаление, но и исхемија на коренот и ганглиите. што придонесува и за болка. Воспалителната компонента се карактеризира со болка која се јавува при одмор и често го буди пациентот од сон“, објаснува д-р Савиќ.
Според докторот, врз основа на клиничките карактеристики разликуваме аксијална болка, радикуларна болка и неврогена клаудикација.
Аксијалната болка е локализирана во долниот дел на грбот, се шири кон глутеалната област и колковите, но обично не се спушта по ногата, односно во некои случаи може да го зафати задниот дел на бутот, но никогаш не се спушта под скроталната јама. . Причините за аксијална болка може да бидат:
– дегенеративни промени во покривните плочи на телата на ‘рбетните пршлени. Оваа болка се карактеризира со долго траење, упорност, континуиран карактер, слаб одговор на примена на аналгетици. На MR сликите, т.н Модични промени во телата на ‘рбетните пршлени
– дискогена болка која произлегува од руптурата на внатрешните ламели на анулус фиброзус со испакнување на јадрото пулпозус, каде што се зачувани надворешните ламели на анулус фиброзус така што нема испакнување на дискот пред ‘рбетниот канал. Исто така, се карактеризира со долго траење, упорност и е многу тешко да се дијагностицира, најчесто со исклучување на сите други причини за аксијална болка, а ретко може да се забележат точкасти зони на хипергустина на t2 магнезиумската секвенца.
– болка од потеклото на дегенеративните промени на фасетните зглобови, карактеристично во овој случај болката се интензивира при екстензија и истовремена ротација на ‘рбетниот столб, а може да има и палпаторна чувствителност на болка. На магнет или скенер може да се забележи нерамномерност на артикуларните површини на артикуларните екстензии, зголемен зглобен простор и акумулација на течност во зглобниот простор.
– болката која потекнува од сакроилијачниот зглоб обично се јавува при стоење од седечка положба, клиничките тестови како што се тестот за влечење и тестот за компресија се позитивни
– болката која потекнува од параспиналните мускули, која обично се јавува по интензивна физичка активност, т.е. нивно оптоварување, се карактеризира со палпаторна чувствителност на болка и спазам на паравертебралната мускулатура
– болка која потекнува од нестабилност на ‘рбетот, која се јавува поради нарушување на меѓусебната конформациска врска помеѓу одделните ‘рбетни пршлени, карактеристично се јавува при движења на’ рбетниот столб при лежење, стоење, движење, т.е. е во мирување без поместување на ‘рбетот. Обично се дијагностицира со динамични рендгенски зраци при максимална флексија и екстензија.
Фото: Shutterstock
Радикуларната болка се јавува како резултат на компресија на ‘рбетниот корен. Најчесто има пецкање, а кај екстремни странични компресии на ‘рбетниот корен во фораменот или екстрафораминалниот, може да има и карактер на печење. Карактеристично, тоа е многу јасно локализирано и може да биде придружено со моторен дефицит и позитивни тестови за истегнување.
L1 и L2 радикулопатија се карактеризира со вкочанетост во внатрешниот дел на бутот и слабост на флексија во зглобот на колкот.
L3 и L4 радикулопатија се карактеризира со карактеристичен сензорен дефицит на предниот дел на бутот и коленото, моторна слабост на квадрицепсите и евентуално намален пателарен рефлекс.
Компресиран корен L5 предизвикува радикулопатија со карактеристично губење на осетот на предната странична страна на долниот дел од ногата, дорзумот на стапалото и првите три прсти, моторна слабост што ги вклучува тибијалис предниот и екстензорот на палецот (пациентот не може да стои на петицата). Нема неуспех на рефлекс.
S1 радикулопатија се карактеризира со карактеристично губење на осетот на задниот дел од потколеницата, страничниот дел на петицата и стапалото и последните два прста, моторна слабост што ги зафаќа перонеалните мускули и трицепсот (пациентот не може да стои на прстите). Ахиловиот рефлекс обично се намалува или гасне.
„Неврогената клаудикација се јавува како резултат на компресија на централниот дел на ‘рбетниот канал, т.е. корените на кауда еквина. Карактеристиките се: дифузна болка во нозете, понекогаш во вид на пецкање и печење“, додава докторот.
Тој понатаму вели дека во некои случаи оваа болка може да се поврзе со радикуларна болка, првенствено во случај на стеноза на латералната вдлабнатина од остеофит со компресија на коренот:
– болката предизвикува вежбање со различен интензитет, но и присилна положба, а растојанието на кое се јавува при одење варира;
– често субјективно чувство слабост во нозете што може да напредува до парапреза и се повлекува по одмор,
– нарушување на функцијата на сфинктерот, првенствено инконтиненција предизвикана од одење,
– зголемување на болката со одење и стоење,
– намалување на болката при седење во положба наведната напред и легната, обично постепено по 30 минути,
– ограничени движења на ‘рбетот со зголемена болка при екстензија, таканаречена „антропоидна положба“ кога се намалува лумбалната лордоза при свиткување, се раздвојуваат фасетите и се намалува и притисокот на жолтиот лигамент;
– нема бледило на стапалата, а пулсот и температурата на кожата се нормални.
Конзервативната терапија на синдромот на лумбална болка вклучува:
строг одмор во кревет
употреба на аналгетици и нестероидни антиревматски лекови,
епидурална апликација на стероиди,
носење корсет или елече, што првенствено ги ограничува прекумерните движења на ‘рбетот,
влечење на карлицата,
други манипулации,
физикална терапија
транскутана електрична нервна стимулација.
Во благи случаи, контролата на болката се постигнува со краток одмор од два до три дена, со употреба на неопиоидни аналгетици.
Околу 85 проценти од пациентите со акутна дискус хернија закрепнуваат без операција по 6 недели во просек, а 70 проценти во рок од 4 недели.
„Неуспехот на конзервативната терапија по 4 до 8 недели е релативна индикација за оперативно лекување“, вели докторот.
Апсолутни индикации за операција пред овој период се:
– нарушување на функцијата на сфинктер
– прогресивен моторен дефицит, на пример, акутна појава на перонеус парализа или прогресија на дефицитот
– изразена онеспособувачка болка која продолжува и покрај употребата на наркотици.
