Спиењето не е луксуз – тоа е основа на здрав живот. Сепак, во зафатениот ритам на секојдневниот живот, сè повеќе луѓе спијат шест часа или помалку, мислејќи дека подоцна ќе „надоместат“.
Иако можеби изгледа дека функционирате сосема добро, последиците од хроничната лишување од сон можат да бидат сериозни – и за телото и за умот, објавува Kreni zdravo.
Дознајте подолу зошто е важен квалитетниот сон, како да препознаете дека ви недостасува и што можете да направите за да спиете подобро и поздраво.
Што се случува кога спиете само шест часа (или помалку)?
Иако понекогаш се чини дека шест часа сон се доволни, на долг рок тоа не е доволно за телото. Недостатокот на сон може да се манифестира суптилно на почетокот – можеби нема веднаш да се чувствувате уморни, но со текот на времето станува сè поизразен проблем.
Негативните последици од недоволно спиење вклучуваат:
Проблеми со менталното здравје – проблеми со концентрација, меморија, раздразливост, анксиозност и депресивно расположение
Физичко здравје – зголемен ризик од ослабен имунитет, дебелина, дијабетес тип 2, висок крвен притисок, срцеви заболувања, деменција, па дури и одредени форми на рак
Пократок животен век – истражувањата покажуваат дека луѓето кои редовно спијат пет часа или помалку имаат 15% поголем ризик од предвремена смрт
Зголемен ризик од несреќи – заморот зад воланот или на работа го зголемува ризикот од несреќи.
Постојат исклучоци, но тие се ретки
Мал број луѓе се генетски предиспонирани да имаат потреба од помалку од шест часа сон. Сепак, на повеќето возрасни сè уште им се потребни помеѓу 7 и 8 часа сон дневно за нормално да функционираат.
Како да знаете дали сте лишени од сон?
Недостатокот од сон не е секогаш лесно да се препознае. Внимавајте на следниве знаци:
Видливи знаци – отечени очи, темни кругови
Неправилни навики на спиење – ако спиете значително подолго за време на викендите или кога не го поставувате алармот, можеби не спиете доволно
Психолошки симптоми – заборавеност, недостаток на концентрација, ненадејни промени во расположението
Физички знаци – зголемена потреба за храна, зголемување на телесната тежина, почесто разболување
Лош квалитет на спиење – ако често се будите ноќе, имате проблеми со заспивањето или се чувствувате исцрпено наутро и покрај „доволно“ часови спиење, ова може да укажува на лош квалитет на спиење.
Колку сон навистина ви е потребен?
Препорачаната количина на сон зависи од возраста:
Возрасни (18+) – 7–8 часа
Тинејџери (13–18 години) – 8–10 часа
Деца (6–12 години) – 9–12 часа
Предучилишни деца (3–5 години) – 10–13 часа (вклучувајќи попладневна дремка)
Мали деца (1–2 години) – 11–14 часа
Доенчиња (4–12 месеци) – 12–16 часа
Како да се подобри квалитетот на спиењето?
Добрата „хигиена на спиење“ помага и со количината и со квалитетот на спиењето. Обидете се да ги усвоите следниве навики:
Одржувајте рутина – легнувајте и станувајте во исто време, дури и за време на викендите
Организирајте ја вашата спална соба – одржувајте ја темна, тивка и пријатно ладна; користете завеси за затемнување, чепови за уши или бел шум
избегнувајте екрани – исклучете ги електронските уреди најмалку 30 минути пред спиење
внимавајте што јадете и пиете – не јадете обилно пред спиење и избегнувајте алкохол најмалку четири часа пред спиење; не пијте кафе 10–12 часа пред спиење
вежбајте редовно – физичката активност ви помага полесно да заспиете, но завршете со вежбањето најмалку еден час пред спиење
Кога да побарате помош?
Ако сè уште имате проблеми со спиењето и покрај здравите навики, посетете го вашиот лекар.
Проблеми како несоница, депресија, перименопауза, менопауза или апнеја при спиење можат значително да го нарушат вашиот сон – а со тоа и вашето здравје.
