Грипот е заразна болест која се пренесува на здраво лице со капки кои заразените лица ги исфрлаат кога кашлаат, киваат и зборуваат, со директен контакт (ракање, бакнување) или со контакт со контаминирани предмети.
Симптомите на грип се појавуваат ненадејно, понекогаш во рок од неколку часа и може да траат од неколку дена до неколку недели (доколку се појави компликација на грипот или се развие потешка форма на болеста).
Вообичаени симптоми на грип се: покачена телесна температура, треска, малаксаност, главоболка, болки во мускулите и зглобовите, кашлица, болки во грлото, зголемено лачење од носот.
Најефективната специфична мерка за превенција од грип е вакцинацијата. За секоја сезона, Светската здравствена организација препорачува вакцина која ги содржи сегашните видови на вируси на грип регистрирани во оптек, се наведува на веб-страницата на Градскиот институт за јавно здравје во Белград.
Активна имунизација против грип на лица со посебен ризик од тешка клиничка слика и компликации се спроведува во:
1) трудница
2) лица постари од 6 месеци со:
– хронични нарушувања на пулмоналниот систем (вклучувајќи астма);
– хронични CV нарушувања (со исклучок на хипертензија);
– метаболички нарушувања (вклучувајќи дијабетес, дебелина);
– бубрежна дисфункција;
– хемоглобинопатија;
– хронични невролошки нарушувања;
– лица со малигни заболувања, без оглед на моменталниот терапевтски статус,
– имуносупресија (вклучувајќи луѓе со ХИВ/СИДА, лица со функционална или анатомска аспленија);
– завршена трансплантација на ткива и органи/при подготовка за трансплантација;
3) лица постари од 65 години
4) членови на семејството на лица со зголемен ризик од компликации кај кои
Контраиндицирана администрација на вакцината.
Според епидемиолошките индикации, вакцинацијата се спроведува:
– за лица сместени и вработени во геронтолошки центри;
– кај деца, млади и стари лица сместени во социјални и здравствени установи и кај лица вработени во тие установи;
Со цел да се намалат болестите и отсуствата на вработените во здравствените установи за време на сезоната на грип, но и да се спречи пренесувањето на вирусот од персоналот на пациентите, секоја сезона се бара да се вакцинираат следните вработени:
– вработени во институции кои работат со пациенти со висок/посебен ризик од компликации од грип,
– вработени во установи кои работат со пациенти на возраст над 65 години,
– вработени кои страдаат од хронични заболувања (кардиоваскуларни, пулмонални, бубрежни, метаболички, хемоглобинопатии,
имуносупресија, итн.),
– вработена во здравствена установа која е бремена, како и вработени во здравствена установа кои даваат здравствени услуги на бремени жени.
Вакцинацијата на населението кое припаѓа на ризичните групи се врши со цел да се зачува сопственото здравје, да се одржи колективниот имунитет на населението и индиректно да се зачува здравјето на членовите на нивните семејства/колективи, особено на оние на кои примената на оваа вакцина е контраиндицирана. , со цел да се спречат можните компликации и тешките клинички форми на болеста.
Во вакцината има четири соеви на вирусот на грип Influvac Tetra.
Контраиндикации за употреба на оваа вакцина се преосетливост на јајца (овалбумин, пилешки протеини), гентамицин, формалдехид, полисорбат 80, цетилтриметиламониум бромид.
Вакцината „Influvac Tetra“ се применува на сите постари од шест месеци.
Вакцинацијата се врши со една доза вакцина (0,5 мл), освен за деца кои првпат се вакцинираат против грип, на возраст од шест месеци до девет години, кои примаат две дози со разлика од еден месец.
Тривалентна вакцина против грип содржи два типа А и еден тип Б вирус на грип.
Вакцинацијата со тривалентна вакцина се врши кај возрасни на возраст од 18-65 години со една доза вакцина (0,5 ml).
Контраиндикации за употреба на тривалентна вакцина се преосетливост на протеини од јајца, пердуви, пилешко месо, овалбумин, неомицин, Triton X – 100 и бетапропионлактон.
Времето потребно за стекнување имунитет е 2-3 недели по примената на вакцината, а времетраењето на пост-вакциналниот имунитет опфаќа една сезона. Поради варијацијата на различни видови на вирусот на грип кои можат да се менуваат секоја сезона и времетраењето на имунитетот, вакцинацијата се спроведува секоја година.
Несакани реакции
Несаканите реакции по вакцинацијата со вакцината против грип се генерално благи и поминуваат во рок од 1-3 дена. Најчести се црвенило, оток и болка на местото на инјектирање. Некои луѓе чувствуваат главоболка, мускулна болка, треска, замор или гадење.
Општи превентивни мерки
Тие вклучуваат избегнување близок контакт со болни луѓе, редовно миење на рацете при избегнување допирање на очите, носот и устата, проветрување на просториите. Зајакнувањето на општата отпорност на организмот подразбира соодветен режим на работа и одмор, умерена физичка активност и исхрана богата со витамини.
