Во минатото, уличното осветлување се состоеше од гасни светилки кои бараа рачно осветлување. Неколку стотици години подоцна, сè стана електрично, а сега сè поголем број земји се префрлаат на LED решенија за осветлување на домот и на улиците.
Од една страна, ова е поекономична и долготрајна варијанта. Сепак, не е се така едноставно и има сериозни негативни влијанија кои ги загрижуваат научниците.
Првото прашање што се појави кога се појавија првите LED светилки за домашна употреба беше дали тие се навистина многу поекономични и подолготрајни од класичните светилки. Многумина беа скептични бидејќи цената беше драстично повисока во споредба со традиционалните решенија. Сепак, малку по малку, сè повеќе луѓе се свртеа кон LED решенијата, па сега ретко кој нема барем една LED сијалица во домаќинството.
ЛЕД е многу поекономично решение кога ќе ги споредиме со класичните светилки, дури за 75 проценти. На пример, LED сијалица од 11 вати успева да произведе ниво на осветлување споредливо со класична сијалица од 50 вати. Се разбира, не треба да ги заборавиме и CFL светилките како економична алтернатива, но моменталниот фокус е на LED светилките.
Што е проблемот?
Проблемот со LED осветлувањето е типот на светлина што ја произведуваат овие светилки, што е специфичен „широк бел“ спектар кој е помалку природен во споредба со претходните решенија.
Научниците се загрижени за негативното влијание што овој тип на осветлување може да го има врз природните екосистеми, но и врз луѓето кои живеат во области каде што се користи голем процент на LED осветлување за домот и улицата.
Негативно влијание врз здравјето на луѓето
Во 2016 година, Американското медицинско здружение (AMA) објави труд во кој се тврди дека ЛЕР технологијата може да има негативно влијание врз здравјето на луѓето.
ЛЕД светлата испуштаат светлина од кратката бранова должина, високо-енергетскиот сина и виолетова завршница на спектарот на видливата светлина.
Овој опсег на светлина го контролира нашиот циклус на спиење и правилната изложеност е важна за одржување на нашиот деноноќен ритам. Затоа, не е изненадување што многу луѓе се жалат на чешање, црвенило на очите и благи главоболки по континуирано изложување на LED светла.
Таканаречената „сина светлина“ ја испуштаат ЛЕД светилките без разлика на видот и топлината, но секогаш е подобро да се избере потопла варијанта каде емисијата е намалена, пренесува Nova.rs.
АМА вели дека доживотното изложување на мрежницата и леќите на сина светлина од LED диоди може да го зголеми ризикот од катаракта и макуларна дегенерација поврзана со возраста. Студиите исто така откриваат дека светлината емитирана од LED диоди може да предизвика промени во мрежницата, доколку има голема изложеност дури и за краток временски период.
Националната агенција за безбедност на храна, животна средина и професионално здравје во Франција, исто така, тврди дека сината светлина во LED осветлувањето што се повеќе се користи во нашите домови може да ја оштети мрежницата на окото и да го наруши нашиот биолошки и ритам на спиење.
Ова важи и за LED екраните, но новите телефони и монитори доаѓаат со софтверски филтри кои ја намалуваат количината на штетното сино светло, како што е опцијата „Night light“ на Windows или „Night Shift“ на iPhone и други уреди.
Со цел да се открие покриеноста на овој тип на осветлување, научниците користеа фото материјал добиен преку Меѓународната вселенска станица. Фотографијата подолу покажува јасна разлика во бојата на уличните светилки помеѓу Белгија, која користи натриумови светилки со низок притисок (портокалова нијанса), а потоа Холандија, Франција и Обединетото Кралство кои користат натриумови светилки со висок притисок (жолтеникава нијанса) и Германија , кој користи флуоресцентни светилки (сина сенка).
Според овие фотографии, усвојувањето на уличното LED осветлување се случува со различно темпо во различни земји, а со тоа се истражува потенцијалното негативно влијание врз природните екосистеми во тие области, особено врз инсектите и лилјаците. Овие промени во спектарот на бои и неприродното ноќно осветлување може да доведат до голем број негативни биолошки ефекти кои сè уште се истражуваат, така што самите резултати не се убедливи.
Сепак, некои од моментално препознаените се нарушување на биолошкиот ритам и спиење, негативно влијание врз видот, мешање во астрономските истражувања, сузбивање на мелатонин во телото, фототакса, чудно однесување на лилјаците и други.
