Проектниот тим на хрватскиот конзорциум DONES.HR разговараше во Гранада со шпанските колеги за компонентите што Хрватска ќе ги произведува и извезува во постројката на југот на Шпанија каде што ќе се тестираат материјалите потребни за изградба на нуклеарна централа со фузија.
Пробната постројка наречена ИФМИФ-ДОНЕС чини вкупно 707 милиони евра, а во неа Хрватска ќе учествува со пет проценти во вид на испорака на производи од таа вредност.
Хрватската делегација неодамна беше во посета на Шпанија, која го финансира проектот со 50 отсто од парите.
„Во текот на три работни дена учесниците работеа заедно на подготовка на техничките спецификации на компонентите IFMIF-DONES кои ќе бидат испорачани од Хрватска“, соопштија во вторникот шпанскиот конзорциум IFMIF-DONES од Гранада. Двете делегации повторно ќе се сретнат преку видео врска на 11 и 12 јули.
Објектот за тестирање е потребен за да можат физичарите да ги тестираат материјалите од кои ќе се гради идната нуклеарна централа со фузија.
До 2050 година, Европската унија сака да ја изгради првата електрана во која ќе се произведува електрична енергија со помош на нуклеарна фузија, со спојување на два полесни атоми на водород во еден потешки, со што се ослободува огромна енергија.
Материјалите за неговата изградба ќе се тестираат во шпанскиот град Ескузар, на 20 километри од градот Гранада.
„Темелно го истраживме придонесот на Хрватска во овој проект“, рече физичарот на Хина, Тончи Тадиќ, првиот човек на хрватскиот дел од проектот.
До крајот на 2026 година, Хрватска треба да му достави на Ескузар два специјални дигалки со голем капацитет и висока прецизност. Едниот се користи за подигнување на масивни бетонски капаци, а другиот за замена на примерокот и ремонт.
До крајот на 2029 година треба да испорача секундарен и терцијарен разменувач на топлина за нафта и вода со моќност од 10 мегавати. Служи за ладење на литиумот. Ќе испорача и четири специјално дизајнирани модули.
Тие компоненти треба да ги произведуваат и транспортираат компании во Хрватска, а за проектирање и надзор ќе бидат задолжени Институтот Руѓер Бошковиќ од Загреб, Машинскиот и бродоградба и Институтот за физика.
Хрватска ќе се обиде да ги повлече парите за изградба на компонентите од фондовите на Европската унија
Во март, Шпанија и Хрватска, кои имаат 55 отсто удел во проектот, формираа заедничка администрација. Тие сметаат дека Европската заедница за атомска енергија (ЕВРОАТОМ) ќе придонесе со 20 отсто, а остатокот ќе го инвестира Јапонија или некоја од 13-те земји од ЕУ кои учествуваа на состанокот во Гранада пред три месеци.
„Јапонија покажа голем интерес, па веројатно е дека ќе стане наш партнер, како и Словенија“, изјави Тадиќ.
