Грчкиот премиер Киријакос Мицотакис, чија десничарска партија Нова демократија освои најмногу гласови на парламентарните избори во неделата, повика на нови избори „можеби на 25 јуни“ во обид да освои апсолутно мнозинство.
„Одиме кон нови избори… што е можно поскоро, можеби на 25 јуни“, рече Мицотакис по средбата со грчката претседателка Катерина Сакеларопулу.
Нова Демократија освои 40,79 отсто од гласовите, далеку пред левичарската Сириза на поранешниот премиер Алексис Ципрас, која освои 20 отсто од гласовите, според пребројувањето на гласовите од речиси сите избирачки места. Социјалистите од Пасок-Кинала, предводени од Никос Андрулакис, го зазедоа третото место со 11,46 отсто од гласовите. Одѕивот на гласачите бил 61 отсто.
Мицотакис синоќа прогласи победа, велејќи дека победата претставува „политички земјотрес“ што го отвора патот за уште едно гласање. Ова е „доказ дека Нова Демократија има зелено светло од граѓаните да се управуваме самите“, рече Мицотакис, објаснувајќи дека е потребно второ гласање за да се добие апсолутно мнозинство за да се формира стабилна влада.
Изборите се одржаа во неделата според новиот закон за пропорционална застапеност, што и отежнува на секоја партија да освои доволно пратенички места за сама да формира влада. Но, законот повторно ќе се менува за следните избори, преминувајќи кон систем кој ја наградува водечката партија со бонуси и ѝ го олеснува освојувањето на парламентарното мнозинство.
Мицотакис, кој сака да биде реизбран на четири години, претходно ја отфрли можноста за формирање коалиција бидејќи во Грција политичката култура не се заснова на компромис поради лошото искуство со раздорот на краткотрајните коалициски влади.
На новата демократија, која освои 146 места во еднократниот парламент со 300 места, и недостигаа уште пет места за апсолутно мнозинство и независно формирање влада.
Бонусот што ќе важи на следните избори на партијата со најмногу гласови и дава до 50 дополнителни пратенички мандати. На овој начин, Нова Демократија, доколку постигне сличен резултат како во неделата, би можела да освои апсолутно мнозинство.
Според уставната процедура, претседателот на Грција му го довери мандатот за формирање коалициска влада на Мицотакис. Мицотакис, кој во предизборната кампања не ја криеше можноста за уште едно гласање доколку не успее формирањето влада, денеска изјави дека постои можност да го врати мандатот во текот на денот.
Доколку тоа се случи, претседателот им ги доверува мандатите на другите партии кои ќе влезат во новото свикување на парламентот. Доколку никој не успее да состави коалициска влада, ќе се именува привремен премиер и ќе се одржат нови избори.
Мицотакис распиша парламентарни избори на 28 март, еден месец по железничката несреќа која ги покажа длабоките пропусти на државниот систем, што предизвика опаѓање на долгорочната поддршка за неговата владејачка партија.
Владата беше погодена и од скандалот со прислушување новинари и истакнати политичари со шпионски софтвер на нивните телефони. Овие откритија ја продлабочија недовербата меѓу политичките партии.
На власт од 2019 година, Микотакис (55) постигна неочекувано висок економски раст, остар пад на невработеноста и ја доведе земјата на работ да се врати на солидна инвестициска оценка на глобалниот пазар на обврзници за прв пат откако изгуби пристап до тоа пазар во 2010 година, на почетокот на финансиската криза.кризи.
Сепак, земјата сè уште има голем јавен долг од повеќе од 170 отсто од нејзиниот бруто домашен производ (БДП). Инфлацијата лани беше речиси десет проценти, што дополнително ги влоши тешкотиите на населението.
