Ракот на грлото на матката е малигно заболување кое во повеќето случаи е предизвикано од инфекција со хуманиот папиломавирус (ХПВ). Се развива во делот на матката што се отвора во породилниот канал. Се развива во подолг временски период, па понекогаш се потребни и до 15 години за да се појави овој вид на рак.
Ракот на грлото на матката може да се спречи со редовни гинеколошки прегледи и ПАП тестови, како и со вакцинација против ХПВ.
Што предизвикува рак на грлото на матката?
Ракот на грлото на матката започнува на површината на грлото на матката, а се јавува кога клетките на грлото на матката почнуваат да се менуваат во премалигни клетки.
Главна причина за рак на грлото на матката е вирусот ХПВ, односно инфекција која може да мирува со години и не мора да предизвикува болест или какви било проблеми. Потоа одеднаш може да се активира и да предизвика промени во мукозната мембрана. Кај некои жени инфекцијата ќе помине сама од себе поради добриот имунитет, додека кај други може да предизвика промени во грлото на матката, а потоа и рак.
Симптоми на рак на грлото на матката
Ракот на грлото на матката може да се препознае кога симптомите се веќе развиени. Претфазите немаат никакви симптоми и токму затоа се важни редовните прегледи кај гинекологот. Во напредната фаза, постојат:
– неправилно крварење
– крварење помеѓу циклусите
– крварење после сексуален однос
– болки во долниот дел на стомакот
– какви било промени во исцедокот
– менструален циклус кој е пообилен и трае подолго од нормалното
Во напредни стадиуми, кога ракот се проширил на околните ткива и органи, може да се појави и замор, болка во нозете или отекување на нозете, дијареа, проблеми со мокрењето, абдоминална болка или болки во долниот дел на грбот.
Може ли да се спречи ракот на грлото на матката?
Ракот на грлото на матката може да се спречи со вакцинација против ХПВ, која во Хрватска е бесплатна за девојчиња и момчиња до 25 години. Не треба да нарачувате или да закажувате, само треба да дојдете на адресата Рокфелерова 12. Вакцинацијата се врши секоја среда од 16 до 18 часот.
Друг начин за спречување на ракот е навреме да се открие преку пап тест при гинеколошки преглед каде се забележуваат одредени промени на грлото на матката. Поточно, се работи за скрининг со кој се тестираат предусловите кои можат да предизвикаат рак. Со ова може да се откријат абнормалности на клетките на грлото на матката, па тие навреме да се стопираат и спречат за да не успее ни да се развие рак.
Друг начин за откривање на овој рак е специјален ХПВ тест кога ќе се откријат промени на пап тестот, додека во некои случаи ќе биде потребна биопсија.
Иако треба да се користи заштита при сексуален однос, во овој случај кондомот не обезбедува целосна заштита од ХПВ вирусот.
Како се лекува ракот на грлото на матката?
Стапките на петгодишно преживување за жените со рак на грлото на матката се 80 до 90 проценти за стадиум I, околу 60 проценти за стадиум II, 25 до 35 проценти за стадиум III и до 15 проценти за стадиум IV, што е најлошата фаза во која ракот се проширил.на околните органи.
Самиот третман на рак на грлото на матката ќе зависи од стадиумот и сериозноста на состојбата, како и од возраста, здравјето на жената и дали таа сака да има деца.
Еден од методите на лекување е LLETZ конизација, односно воведување на тенка жица со загреана струја која ја отстранува абнормалната површина на ткивото на грлото на матката. Друг начин е биопсија, која ги отстранува овие клетки, а во некои случаи се користи и ласер.
Во потешки случаи, може да биде неопходно да се отстрани матката или јајниците. Исто така, методот на лекување е хемотерапија или радиотерапија.
Заклучок
Ракот на грлото на матката е предизвикан од ХПВ инфекција и е најчест малигнен тумор на женските генитални органи, веднаш по ракот на дојката. Лесно може да се спречи со редовни прегледи и пап тестови, но и со вакцинација против ХПВ. Третманот ќе зависи од сериозноста на состојбата и стадиумот на болеста.
