Најбогатиот човек на светот, Илон Маск, пред точно една година ја презеде компанијата „Твитер инк.“ „Малата птица е ослободена“, твитна Маск на 27 октомври минатата година.
Потоа го отпушти раководството и половина од 7.500-те вработени. На крајот, тој се впушти во таканареченото ребрендирање, менувајќи го името на мрежата во „Х“, објави Дојче веле (ДВ).
Твитер беше лансиран во Силиконската долина во 2006 година како платформа за микро-блогирање со 140 знаци. До крајот на минатата година имаше 368 милиони активни корисници и се сметаше за катализатор за големи протести, од Арапската пролет до Black Lives Matter и #MeToo.
Во однос на бројките, Твитер никогаш не бил блиску до мрежи како Фејсбук и Инстаграм. Твитер отсекогаш ја црпел својата тежина од политичката тежина – пишуваат на него политичари, бизнисмени и новинари.
Враќање на отпишани
Пред да ја купи мрежата за 44 милијарди евра, Маск го нарече Твитер „де факто јавен градски плоштад“ и ги критикуваше претходните сопственици за наводно ограничување на слободата на говорот.
Како шеф, Маск отпушти стотици модератори на содржини и ги врати суспендираните сметки на луѓе како Ник Фуентес и Ендрју Англин, како и на други негатори на холокаустот и бели расисти.
Само неколку недели подоцна, истражувачите од Универзитетот Тафтс во САД тврдеа дека „квалитетот на комуникацијата е намален“ на Твитер „со повеќе екстремисти и пропагандисти или содржини со омраза кои ги тестираат границите на она што ќе го дозволи Твитер“.
Сега, една година подоцна, критичарите велат дека „градскиот плоштад“ е преплавен со говор на омраза и дезинформации.
„Очигледно е, и тоа е потврдено со бројни студии, дека количината на говор на омраза е зголемена“, вели Рафаела Андрес од Центарот за европски економски истражувања Лајбниц во Манхајм.
Андрес учествуваше во студија за проценка на влијанието на законодавството врз говорот на омраза на Твитер. Ова е важно, вели тој, бидејќи „она што е на социјалните мрежи се преведува во реалниот свет“.
Дали е полошо од друго место?
Маск ги тужеше или се закани дека ќе ги тужи критичарите кои го обвинија дека дозволува говор на омраза или ги повика огласувачите да го избегнуваат Твитер. Според некои проценки, од доаѓањето на Маск, Twitter изгуби третина од својата вредност.
Саша Алтај, експериментален психолог кој истражува дезинформации и (не)доверба на Универзитетот во Цирих, вели дека нема сомнеж дека Твитер се променил со доаѓањето на Маск. Но, како што додава, има малку студии кои ја споредуваат оваа платформа со други мрежи.
„Маск, се разбира, воведе многу работи кои не придонесоа за нивото на дискусија, но тешко е да се каже дали е навистина полошо на Твитер отколку на друго место“, изјави Алтај за ДВ. „Дали е полошо од TikTok? Можеби. Но, мислам дека немаме добри податоци за да го кажеме тоа тврдење“.
Алтај вели дека ширењето на лажни вести на Твитер било проблем. И не толку кога тоа го прават ботови или тролови, туку кога го прават луѓе со моќ и влијание во реалниот свет.
Инаку, Маск ја укина „сината значка“ која претходно ја имаа јавните личности со нивното име, со што се докажа дека навистина се тие, а не некој што се претставувал како таков. Денес секој што плаќа по неколку долари месечно може да има „сина значка“.
И со претходната „сина значка“ имаше многу лаги, вели Алтај, а сега е уште полошо. „Многу дезинформации беа лансирани претходно од проверени сметки, како некои политичари“, додава тој.
Пресметка со германските власти
Имаше дури и гласини дека Маск има намера да се повлече од Европа поради правилата на ЕУ за ширење на говор на омраза и „штетна“ содржина.
Во септември, шефот на Твитер ја нападна германската влада, обвинувајќи ја дека Европа, наводно, е преплавена со бегалци. Маск повика на гласање за десничарската Алтернатива за Германија.
Критикувајќи ги поморските мисии кои спасуваат мигранти од Средоземното Море – а кои делумно се финансираат од германскиот буџет – Маск праша: „Дали јавноста знае за ова?“ Официјалниот Твитер профил на Министерството за надворешни работи одговори: „Да, тоа се вика заштеда живее.
Дали Твитер ќе умре?
Многумина дојдоа до идеја демонстративно да го „напуштат“ Твитер. И во Германија некои од поважните политичари ги избришаа своите сметки. Сепак, мнозинството политичари и медиуми останаа.
Од најголемите медиумски мрежи исклучок е американската НПР. Кога во април годинава „Х“ ги означи како „медиуми поврзани со американската држава“, таа медиумска мрежа со 8,7 милиони следбеници го напушти Твитер. Подоцна се дозна дека по тој потег НПР изгубил само еден процент од публиката, односно оставањето на Твитер не им наштетило.
„Мислам дека Твитер нема да умре“, вели Рафаела Андрес. „Постојат алтернативи, како Мастодон или Блу Скај. Не очекувам да станат големи како Твитер, само мислам дека повеќе нема да имаме една доминантна платформа“.
„Се надевам дека еден ден луѓето ќе можат да комуницираат од една од тие платформи на друга, мислам дека тоа е насоката во која ќе одат“, очекува Андрес.
