Додека Европската унија се подготвува да испрати пари во Тунис во рамките на миграцискиот договор вреден милијарда евра, групите за човекови права го повикуваат Брисел да заземе построг став по наводите дека туниските власти ги принудуваат луѓето да се вратат во напуштените погранични области, често со смртоносни резултати.
Според официјален претставник на голема меѓувладина организација, како што пишува Гардијан, туниските власти само во јули префрлиле повеќе од четири илјади луѓе во воените тампон зони на границите со Либија и Алжир.
„Околу 1.200 луѓе беа вратени на либиската граница само во првата недела од јули“, рече извор кој сакаше да остане анонимен. До крајот на август, додаде изворот, нивната организација знаела за седум лица кои умреле од жед откако биле вратени назад.
Невладина организација која работи со бегалци проценува дека има меѓу 50 и 70. Гардијан не може независно да ја потврди таа бројка.
Новото тврдење е во целосна спротивност со сликата што ја наслика минатиот месец министерот за внатрешни работи на Тунис, Камел Феких, кој призна дека „малите групи од шест до 12 лица“ биле турнати назад, но негираше каков било малтретирање или форма на „колективна депортација“.
Тоа веројатно ќе го зголеми притисокот врз европските законодавци да ја подигнат загриженоста за човековите права со туниските власти додека тие напредуваат со договор чија цел е да се спречи нерегуларната миграција. Договорот наиде на зголемени критики, а германската министерка за надворешни работи Аналена Баербок минатата недела изјави дека човековите права и владеењето на правото не се „соодветно почитувани“.
Во серијата интервјуа спроведени со речиси 50 мигранти во Сфакс, Зарзис, Меденин и Тунис, повеќето потврдија дека биле насилно вратени во пустината помеѓу крајот на јуни и крајот на јули.
„На почетокот на јули туниската полиција не фати во Сфакс. Јас и мојот двегодишен син бевме земени од полицајци и вратени во пустината на либиската граница. Мојот сопруг беше заробен од други граничари и не знам што се случи со него. Оттогаш немам слушнато со него бидејќи го изгубив телефонот додека не туркаа назад“, вели Салма, 28-годишна Нигеријка.
Мајкл (38) од Бенин Сити, Нигерија, рече дека бил вратен во пустината три пати, последен пат кон крајот на јули.
„Туниските граничари не претепаа, ни ги украдоа парите и мобилните телефони. Немавме вода во пустината. Морав да ја пијам сопствената урина за да преживеам“, додава тој во потресната приказна.
„Гардијан“ разговараше и со Пат Крепин, Камерунец, чија сопруга и ќерка, Фати Досо и шестгодишната Мари, починаа во средината на јули во оддалечен дел од либиската пустина, откако беа потиснати од туниските власти.
„Требаше да бидам таму за нив“, рече Крепин, кој во меѓувреме е вратен во Либија.
Додека границата со Либија долго време беше во центарот на таквата активност, на границата со Алжир, која е помалку контролирана, луѓето исто така се туркаат назад во огромна област на ничија земја, покажаа извештаите.
Петнаесет луѓе со кои разговараше Гардијан рекоа дека биле принудени да се вратат на границата со Алжир.
„Ме уапсија во Тунис и ме одведоа во близина на Касерин, пограничен град во близина на Алжир“, рече Џибрил Табете (22) од Сенегал.
„Не оставија неколку километри од границата. Тогаш ни беше наредено да се искачиме на ридот. Од другата страна беше Алжир. Проблемот е кога ќе те најде алжирската стража, те туркаат во Тунис. Тунижаните ве туркаат, Алжирците исто така. Таму умираат луѓе“, предупреди тој.
Извештаите дека Тунис ги пренесува луѓето во пустината се појавија во јули, кога на социјалните мрежи почнаа да кружат фотографии кои сугерираат дека барателите на азил умираат од жед и екстремна топлина, откако туниските власти, наводно, ги турнале назад. По обвинувањата, туниската влада се соочи со жестоки критики од меѓународните медиуми, но негираше дека сторил нешто лошо.
„Најпрво, Тунис ги отфрли извештаите за присилно враќање“, рече Хасан Бубакри, професор по географија и миграција на универзитетите во Сус и Сфакс, како и владин советник за миграција.
„Но, малку по малку, тие јавно признаа дека некои субсахари се блокирани на туниско-либиската граница. Прашањето е кој ги ставил таму? Туниските власти се“, посочува тој.
Повеќе од 78.000 луѓе пристигнале во Италија со преминување на Медитеранот од Северна Африка од почетокот на годината, што е повеќе од двојно повеќе од бројот на пристигнувања во истиот период во 2022 година, според бројките на италијанското Министерство за внатрешни работи.
Мнозинството, 42.719, го напуштија Тунис, што покажува дека земјата ја престигна Либија како главна точка на заминување за мигрантите.
„Стратешкото партнерство“ потпишано меѓу ЕУ и Тунис во јули, постигнато по неколкунеделни преговори, предвидува испраќање пари во северноафриканската земја за борба против трговците со луѓе, заострување на границите и поддршка на туниската економија која се бори.
Првата исплата од 127 милиони евра ќе биде исплатена „во наредните денови“, изјави минатата недела портпаролката на Европската комисија, Ана Писонеро.
