Советот на Европската УНИЈА (ЕУ) договори финален документ кој ја содржи преговарачката рамка за пристапување на Северна Македонија во Унијата, како и декларација за одржување на првата меѓувладина конференција со Скопје, пишува бугарската новинска агенција БГНЕС.
Од документот со кој се запознала редакцијата, тврдат од БГНЕС, јасно се гледа дека ништо од досегашната официјална бугарска позиција не фигурира во предлог одлуката на Европскиот совет за почеток на преговорите со РСМ.
– Ниту еден од бугарските услови наведени во рамковната позиција од 2019 година не се појавува во предлог-одлуката на Европскиот совет за почеток на преговорите со РСМ за членство во ЕУ. Само условот, кој не е дел од рамковната козиција и кој беше објавен во 2021 година, за вклучување на Бугарите во Уставот на Северна Македонија е отсликан во заедничкиот став на Советот. Сите други услови, особено оние кои се однесуваат на објективизација на заедничката историја, говорот на омраза во учебниците и медиумите, рехабилитацијата на жртвите од комунистичкиот режим врз граѓаните со бугарски идентитет воопшто не фигурираат во предлог-одлуката. Не се предвидува никту еден од бугарските услови во самата преговарачка рамка, а оттука нема никакви гаранции за спроведување на преземените обврски од страна на Скопје – пишува БГНЕС.
Понатаму, пишува медиумот, предлог-одлуката за старт на преговорите се однесува на два дополнителни билатерални документи чија содржина засега не е позната. Најверојатно едниот е поопшт документ наречен протокол, но, според БГНЕС, гаранциите за имплеметација на овој протокол не се предвидени во самата преговарачка рамка.
Другиот билатерален документ кој се споменува, според БГНЕС, најверојатно ќе се однесува на формулацијата на „таканаречениот македонски јазик“ што, според агенцијата, де факто би значело и признавање на јазикот. Во документот, пишува медиумот, се наведува дека Бугарија и Северна Македонија ќе дадат еднострани декларации за македонскиот јазик, а самите декларации ќе бидат приложени кон записникот од првата меѓувладина конференција.
БГНЕС во продолжение го објавува тестот на нацрт-заклучокот на Советот на ЕУ за почеток на преговорите со Северна Македонија, кој ви го пренесуваме во целост:
1. Потсетувајќи се на своите заклучоци од 14 декември 2021 година, Советот ја поздравува континуираната определба на Северна Македонија да продолжи со реформската агенда на ЕУ и да постигне опипливи и одржливи резултати, што го отвори патот за одлуката за отворање на пристапните преговори во март. 2020 година.
2. На патот на Северна Македонија кон членство во Европската Унија, Советот потсетува на важноста од постигнување опипливи резултати и добронамерното спроведување на билатералните договори, вклучително и Договорот од Преспа со Грција и Договорот за пријателство, добрососедство и соработка со Бугарија.
3. Во овој контекст, Советот го поздравува договорот за [билатерален протокол] (конечното име да се потврди) за спроведување на Договорот меѓу Бугарија и Северна Македонија. Овој важен чекор ќе придонесе за добрососедски односи и регионална соработка, кои остануваат суштински елементи на процесот на проширување, како и на процесот на стабилизација и асоцијација.
4. Исто така, ќе ги зајакне правата на лицата кои припаѓаат на малцинствата и заедниците во северна Македонија и, како такви, ќе придонесе за усогласување со политичките критериуми од Копенхаген. Во таа насока, Советот ја поздравува намерата на Северна Македонија приоритетно да иницира и спроведе релевантни уставни измени со цел во преамбулата на Уставот да се вклучат граѓани кои живеат во државата и дел од други народи, како што се како Бугари.
5. Земајќи го целосно предвид овој напредок и континуираното усогласување со барањата во сите области идентификувани од Советот во јуни 2018 година, Советот одлучи да ја одобри Рамката за преговори и да одржи, во согласност со подобрената методологија, политичка меѓувладина конференција со Северна Македонија на 23 јуни 2022 година во Брисел на ниво на шеф на држава или влада за да ги претстави следните чекори во процесот на проширување по усвојувањето на Преговарачката рамка.
6. Советот, исто така, одлучува да свика нова Меѓувладина конференција за отворање на преговорите за пристапување на Северна Македонија во ЕУ и е подготвен да ја одржи без натамошно одлагање и без дополнителни политички одлуки, штом Северна Македонија ја исполни својата обврска за да ги склучи горенаведените уставни измени согласно своите внатрешни процедури.
7. Во овој контекст, Советот забележува дека Комисијата постигна напредок во спроведувањето и завршувањето на процесот на аналитички преглед на правото на ЕУ (ЕЦА) и е подготвена да ги претстави своите резултати на Северна Македонија во догледно време. Врз основа на ова, Советот ја повикува Комисијата да продолжи да ја оценува состојбата на подготовките на Северна Македонија за почеток на преговорите во одредени области и да ги идентификува најверојатните прашања што ќе се појават во текот на преговорите, почнувајќи од кластерот „Основи“, со кој прво ќе се отвори преговарачката рамка, откако Северна Македонија ќе ги исполни релевантните критериуми договорени од Советот.Исто така, БГНЕС во текст посебно ја истакнува воведната реченица од Декларацијата на ЕУ за пристапни преговори кој гласи:
– Во име на Европската Унија, со задоволство ги пречекувам денеска угледните претставници на Република Северна Македонија за отворањето на преговорите за пристапување на вашата земја во Европската унија. Ова е историски момент за сите нас, кој означува пресвртница во развојот на нашата врска. Процесот на проширување дава силен поттик за политичките и економските реформи, ги зајакнува мирот, демократијата и стабилноста во Европа и ги зближува луѓето – цитира БГНЕС.
БГНЕС потсетува дека претходно најави дека ќе го достави предлогот до земјите-членки, како и дека премиерот Кирил Петков ќе го испрати францускиот предлог до Комисијата за надворешна политика во Народното собрание.
– Со овој потег Петков освен што ги изолира сите од ова важно прашање, вклучително и МНР, практично од бугарското општество крие што поединечно договарал и продолжува да преговара со странските дипломати. Кирил Петков денеска вети и брутален дипломатски напад врз сите бугарски политичари од странски дипломати во Софија. Според него, најактивни ќе бидат француските, германските и американските дипломати – пишува БГНЕС во текстот критикувајќи го бугарскиот премиер.
Медиумот констатира дека и на сослушувањето на министерката за надворешни работи во оставка, Теодора Генчовска, во Народното собрание станало јасно дека Петков му ветив на еврокомесарот за проширување дека пред крајот на француското претседателство ќе го укине ветото.
Очигледно, според БГНЕС, Кирил Петков има намера лично да ја донесе одлуката за укинување на ветото на самитот на ЕУ што ќе се одржи на 23 и 24 јуни во Париз.
